Is bewezen zorg altijd goede zorg? In de zorg wordt daar vaak wel vanuit gegaan. In het pas uitgebrachte rapport ‘Zonder context geen bewijs. Over de illusie van evidence-based practice in de praktijk’, neemt de Raad voor de Volksgezondheid (RVS) het begrip evidence-based kritisch onder de loep. “Goede zorg is vooral een kwestie van hart en ziel, en niet alleen van verstand”, aldus raadslid Jan Kremer. Zorgprofessionals dienen de onzekerheid over wat goede zorg is te omarmen. ‘Evidence-based’: het is een toverformule die is doorgedrongen tot in de haarvaten van de praktijk, het beleid en de financiering van de zorg. Het accent is in de zorg teveel komen te liggen op externe verantwoording, transparantie, standaardisatie en controle. Veel van wat waardevol is in de persoonlijke relatie tussen cliënt en zorgverlener is met bestaande onderzoeksmethoden en indicatoren niet te vatten, aldus de RVS in het rapport. Vooral kwestie van hart en ziel Jan Kremer, raadslid RVS: “Goede zorg is vooral een kwestie van hart en ziel, en niet alleen van verstand. Het gaat erom wat we goed vinden om te doen in kwetsbare fases van het leven van mensen. En dat is niet voor iedereen hetzelfde. Eenduidig wetenschappelijk bewijs doet onvoldoende recht aan dit morele en persoonlijke karakter van goede zorg. We moeten met elkaar telkens de dialoog aangaan over wat goede zorg is. Met de context van mensen als belangrijke input.” Wat het goede is om te doen, kan per patiënt en per situatie verschillen. Het adviesorgaan kiest voor een ander perspectief: de context als vertrekpunt, en het pleit voor context-based practice in plaats van evidence-based practice. Diverse kennisbronnen verbinden Het centraal stellen van context heeft gevolgen op drie niveaus: landelijk, lokaal en in de spreekkamer. Voor al die niveaus wil de RVS af van het afrekenen op uniform bewijs en toe naar het stimuleren van samen leren en verbeteren in de context waar de zorg wordt geleverd. Medische besluitvorming in die praktijk is gebaseerd op het verbinden van verschillende kennisbronnen, zoals verhalen, ervaringen, lokale data en nog steeds bewijs. Zo’n manier van werken gaat gepaard met onzekerheid en continu leren en verbeteren. Dit vraagt in het toezicht en in de betaling van zorg om meer vertrouwen in de afweging die professional en patiënt met elkaar maken en minder controle op strikte naleving van knellende richtlijnen. Meer aandacht aan luisteren besteden Met dit advies wil de RVS vanuit een ander perspectief de discussie aangaan over een nieuw fundament voor goede zorg. Een paar concrete aanbevelingen voor zorgprofessionals: gezamenlijke besluitvorming is essentieel om te bepalen wat goede zorg is. Zorgprofessionals stemmen het hanteren ervan af op de context van de patiënt en besteden meer aandacht aan luisteren dan aan zenden van informatie. Zorgprofessionals omarmen de onzekerheid over wat goede zorg is. Samen met relevante betrokkenen leren zij verschillende informatiebronnen op waarde te schatten en te integreren. U kunt het rapport ‘Zonder context geen bewijs – de illusie van evidence-based practice’ hier downloaden....