Handboek Welzijn op Recept verschenen

Posted on 25-09-2019 in Actueel, Huisartsenzorg, Nieuws, Serie Zelfmanagement, Topbericht, Zorg & Welzijn

Huisartsen uit de leergemeenschap zijn ambassadeurs van Welzijn op Recept geworden.

Miriam Heijnders en Jan Joost Meijs hebben het handboek ‘Welzijn op Recept. Zorg en welzijn maken samen het verschil’ geschreven. Het tweetal gaat op zoek naar praktijklocaties waar nog meer ervaring wordt opgedaan met het uitvoeren van Welzijn op Recept, tegen het licht van de kennis van het handboek. Ook organiseren ze regionale bijeenkomsten om de aanpak te laten groeien en te borgen. Allemaal nieuwe stappen in de verdere doorontwikkeling en opschaling van Welzijn op Recept. Jet Bussemaker, de voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS), zal het boek op 5 november in ontvangst nemen.

Waarom hebben jullie dit handboek geschreven?
Heijnders: “Afgelopen jaar hebben we in een leergemeenschap, waarin  huisartsen, welzijnscoaches en beleidsmedewerkers uit zes gemeenten participeerden, gesproken over wat Welzijn op Recept is. Wat zijn essentiële bestanddelen? Welke moeten aanwezig zijn voor een minimale of maximale uitvoering van deze werkwijze? Per bijeenkomst hebben we de onderdelen besproken en daarbij ook experts en onderzoekers betrokken. Het heeft geresulteerd in dit boek, bedoeld om Welzijn op Recept verder door te ontwikkelen en te professionaliseren. We hebben geconstateerd dat Welzijn op Recept overal anders wordt uitgevoerd, afhankelijk van de lokale situatie. Op de werkconferentie in 2017 kwam de vraag aan de orde of we het moeten standaardiseren of moeten kiezen voor een uniforme werkwijze. Toen is besloten om samen met een leergemeenschap te onderzoeken wat het nu is.”
Ze voegt eraan toe dat het mooie van de leergemeenschap is dat de deelnemers ook hun ervaringen uitwisselen en de bijeenkomst zien als een intervisie. “Huisartsen bijvoorbeeld brachten een aantal zaken direct in de praktijk. Het zijn ambassadeurs van Welzijn op Recept geworden. Ook maakten ambtenaren aan de huisartsen duidelijk dat zij meer van de mogelijkheid gebruik kunnen maken om te verwijzen naar Welzijn op Recept.”

Is Welzijn op recept een contradictie?
Het boek geeft praktische handvatten om vast te stellen voor welke patiënten Welzijn op Recept van toepassing is en het laat de meerwaarde zien van de activiteiten van Welzijn op Recept. Pauline Meurs, tot voor kort voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS), zegt in het voorwoord dat het boek een keur aan veelkleurige recepten biedt die direct in de praktijk kunnen worden gebracht. ‘Welzijn op recept: is dat niet een contradictie? Welzijn wordt toch door de persoon zelf vormgegeven, daar is toch zeker geen recept voor nodig? Dit boek bewijst met grote overtuiging het tegendeel. Hoe graag we het ook zouden willen, welbevinden is lang niet vanzelfsprekend. Het vraagt aandacht, een steun in de rug en soms zelfs een recept.’ Volgens haar bevat het boek mooie voorbeelden die goed laten zien wat er allemaal mogelijk is en hoe patiënten langzaam maar zeker hun rol van patiënt verwisselen voor die van cliënt en inwoner en zelfredzamer worden.

“Welzijn op Recept wordt overal anders uitgevoerd, afhankelijk van de lokale situatie”

Voorbij grenzen van sociaal en medisch domein
Meurs wijst op de Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) van het RIVM, waarin staat dat het aantal patiënten met meerdere aandoeningen tegelijkertijd toeneemt. Een deel van die aandoeningen is chronisch, maar er is steeds meer sprake van kwetsbaarheid in verschillende levenssferen. ‘Voor dit laatste is het nodig om zorg en ondersteuning te bieden voorbij de grenzen van het sociale en het medische domein.’
Meijs vindt dat het handboek goed aansluit bij een in 2017 verschenen advies van de RVS Recept voor een maatschappelijk probleem. Daarin pleit de raad ervoor om maatschappelijke problemen niet altijd door de medische bril te bekijken. De huidige voorzitter van de RVS, Jet Bussemaker, zal het boek in ontvangst nemen op 5 november tijdens een regionale bijeenkomst in Leiden over Welzijn op Recept.

Welke ontwikkelingen zijn er nog te melden?
Meijs: “We willen een aantal praktijklocaties starten om na te gaan hoe het werkt als je Welzijn op Recept wilt toepassen zoals we in de leergemeenschap hebben bedacht en in ons handboek hebben opgeschreven. Wat gebeurt er dan? Zo willen we het opschalen en borgen.”
Heijnders: “De lokale situatie zal heel bepalend zijn. We weten bijvoorbeeld dat in Den Haag eerst geprobeerd wordt om bij patiënten financiële rust te realiseren, voordat ze worden verwezen naar een welzijnsactiviteit. Vaak blijkt dat deze mensen ook laaggeletterd zijn. Wat betekent dit allemaal als je Welzijn op Recept wilt inzetten, welke bestanddelen zijn echt nodig? We willen niet dat het een vergaarbak wordt, het gaat om de eerste lijn. Dat willen we in de praktijklocaties die nog gezocht worden, uitzoeken. Ook zoeken we nog financiering.”
Meijs: “Het handboek is een resultaat van met elkaar bespreken van wat Welzijn op Recept is. We zoeken het antwoord nu ook in de praktijk. Dat wordt een aanscherping van wat we op papier hebben gezet. In de praktijk kunnen en moeten we het verschil maken. We organiseren regionale bijeenkomsten, zodat we een leernetwerk krijgen. Het moet duidelijk worden waar de kracht in de regio zit. Is dat bij welzijn, bij de gemeente of ergens anders. Zo kan een goede voedingsbodem ontstaan om het verder te implementeren en te borgen.”

Projectleider bij VWS
Mooi nieuws is ook dat VWS Welzijn op Recept meer gaat volgen en ondersteunen. Er is een projectleider aangesteld, Rianne Weggemans. Tot slot meldt Heijnders dat ze een quick scan hebben gehouden onder de ruim 80 gemeenten die Welzijn op Recept uitvoeren. De resultaten zijn over een paar weken bekend.

Corina de Feijter

‘Handboek Welzijn op Recept. Zorg en welzijn maken samen het verschil’ is een uitgave van BSL en kost € 29,95.

ISBN 9789036823753

(Foto: Shutterstock)

Volg ons