Huisarts Odette Schouten: “Laat je niet overvallen door complexe zorgvragen”

Huisarts Odette Schouten: “Laat je niet overvallen door complexe zorgvragen”

Datum: 9 oktober 2019

Odette Schouten: “Mijn advies: probeer afstand te houden, anders word je meegezogen in de complexiteit.”

Odette Schouten, waarnemend huisarts in Dordrecht, is een van de sprekers tijdens het NHG-congres volgende maand dat gaat over complexe zorgvragen in de praktijk. Ze werkt ook als kaderhuisarts en geeft supervisie en coaching aan zorgverleners, onder wie huisartsen en praktijkondersteuners. Huisartsen houden van puzzelen en knopen ontwarren, dus bij complexe zorgvragen komen ze het best tot hun recht. Maar hoe houd je als huisarts grip op de situatie?

Het woord zegt het al: als huisarts kom je bij de mensen thuis, je bent dichtbij. Maar dat komt in het gedrang de laatste tijd. Bij ouderen langsgaan, kijken hoe het met een achtergebleven partner gaat, de zogeheten sociale visites, welke huisarts heeft daar nog tijd voor? De werkdruk is hoog door de grote groep ouderen die vaak nog thuis woont. En huisartsen hebben de laatste jaren steeds meer op hun bord gekregen. Er komt een tekort aan huisartsen en de jonge generatie voelt er niet veel voor om zo hard te werken als hun collega’s die op het punt staan met pensioen te gaan. Dat zijn de huidige ontwikkelingen in een notendop die zorgen baren.

Niet meer touwtjes in handen hebben
Het thema van het NHG-congres dit jaar is: ‘Relax, ’t is complex’. In het filmpje, bedoeld als inleiding op het thema, zegt Francois Schellevis, als professor verbonden aan het Amsterdam UMC, dat huisartsen het antwoord op complexe zorgvragen niet vinden in standaarden en protocollen. Dat huisartsen soms de moed al in de schoenen zinkt als ze de naam van een bepaalde patiënt op hun scherm zien verschijnen. Een oplossing is er op voorhand niet. Hoe hou je toch plezier in je werk?
“Complexe zorg is een actueel onderwerp. Ons vak wordt steeds complexer, het begint ons op alle fronten boven het hoofd te groeien. We proberen alle ballen in de lucht te houden”, zegt Odette Schouten. Ook zij merkt dat patiënten veel problemen tegelijkertijd hebben, niet alleen op het medisch maar ook op het sociaal domein. Er kan steeds meer. Mensen moeten langer thuis blijven wonen, en patiënten willen ook meer. “Het dwingt ons om met anderen samen te werken. Maar het geeft me soms het gevoel dat ik afhankelijk ben van andere zorg- en hulpverleners en dat ik niet meer zelf de touwtjes in handen heb. Ik zie soms door de bomen het bos niet meer: wie moet ik nu bellen? Vooral het sociaal domein is lastig, het is per wijk anders georganiseerd. Terwijl je het beste wilt voor je patiënten. Dit is natuurlijk al een aantal jaren aan de gang. Dokters gaan ook altijd maar door, valt me op.”
Zelf probeert Schouten mensen om zich heen te verzamelen met wie ze kan samenwerken. “Bijvoorbeeld een fysiotherapeut die ik vraag een patiënt thuis te behandelen. Totdat de verzekeraar zegt dat er geen contract is of dat de patiënt het niet meer kan betalen. Ik zie dit als een druppel op een gloeiende plaat, je bent blij als je iemand de zorg hebt geboden die op dat moment nodig is.”

Meer rust
Schouten geeft desgevraagd een voorbeeld van een complexe situatie uit haar praktijk. “Een patiënt met psychiatrische en persoonlijkheidsproblemen. Ze is ernstig ziek en heeft longkanker. Er komen al heel veel zorgverleners bij haar over de vloer. De apotheker komt iedere dag langs om de juiste hoeveelheden medicijnen af te geven, zodat ze niet teveel neemt. Coördinatie en een goede onderlinge communicatie ontbreken, omdat er soms weer teveel instanties bij betrokken zijn. Mijn praktijkondersteuner of ik zijn ook bijna iedere dag langsgegaan om meer rust te brengen. Soms doe je iets wat eigenlijk niet kan, want je moet nog zoveel andere dingen doen.”

 “Vaak zijn patiënten radeloos en word je helemaal meegezogen in de complexiteit”

Grip houden
Schouten weet zeker dat veel collega’s de uitdagingen van de complexe zorgvragen herkennen. “Je vraagt je tijdens de tien of twintig minuten van het consult af wat je het beste kunt doen. Ik ga in mijn lezing uitleggen hoe je jezelf als instrument kunt inzetten, zodat niet alle energie tijdens het gesprek met de patiënt wegvalt en je het idee krijgt vast te lopen. Zodat je je vak kunt volhouden met plezier.”
Het is volgens haar goed om je te realiseren dat je niet alles altijd kunt oplossen en dat patiënten verantwoordelijk zijn voor hun situatie en gezondheid. “Vaak zijn ze radeloos en word je helemaal meegezogen in de complexiteit. Mijn advies is: probeer afstand te houden. Je wilt wel alles oplossen maar dat lukt niet altijd. Kijk waar je verantwoordelijkheid ligt.”
Het klinkt misschien wat vaag maar Schouten reikt concrete handvatten aan om de communicatie met de patiënt te verbeteren, zodat je grip houdt op de situatie. “Dat betekent dat je goed kijkt wat er gebeurt in het consult, goed luistert naar wat de patiënt zegt en erachter probeert te komen waar iemand tegenaan loopt. Zorg dat je niet wordt overvallen door de houding van een patiënt en wordt meegetrokken in een patroon.”

Huisartsgeneeskunde pur sang
Complexe zorg is huisartsgeneeskunde pur sang: soms frustrerend, vaak uitdagend en altijd intrigerend, vermeldt de inleiding bij het thema van het congres. Dat is zeker zo, beaamt Schouten. “Ik denk dat je door je te focussen op zaken die wel goed gaan, al is het dan maar voor die ene patiënt, je het goed vol kunt houden. Probeer positief te blijven en zoek naar wat er wel mogelijk is.”

Corina de Feijter

Het NHG-congres ‘Relax. ’t Is gewoon complex’ vindt plaats op 15 november a.s. in Maastricht.

 

 

Gerelateerde berichten

Author: Zorgenz

Share This Post On

Submit a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *