ZONH: dialoog over zorg in de wijk

Posted on 07-07-2015 in Nieuws, Regiozorg, ROS, Substitutie, Zorg & Welzijn

Wat ziet ZONH als kenmerkende ontwikkelingen in zorg op wijk- of gebiedsniveau? Twee programmamanagers van ZONH gaan in het recent verschenen digitaal magazine van deze ROS in gesprek: Mart Stel (Noord-Holland-Noord) en Willeke Brinkman (Noord-Holland-Zuid). Met hun instemming neemt Zorgenz het gesprek over.

Wijkgericht werken is een middel
Mart  (Kop van Noord-Holland, Noord-Kennemerland, West-Friesland): “Alle gemeenten zijn bezig de sociale zorg opnieuw in te richten. Elke gemeente doet dat op haar eigen manier. Sommige gemeenten werken met sociale wijk- of gebiedsteams. In grotere gemeenten kan dat relatief gemakkelijk, want die hebben meer mogelijkheden om met mensen en budgetten te schuiven. Maar wijkgericht werken is geen verplichting – het is een middel. Het is maar een van de mogelijke wegen om het doel te bereiken: optimale en betaalbare zorg. Daar zijn we uiteindelijk op gericht.”

Mart Stel: “Wijkgericht werken is geen verplichting, het is een middel.”

Meer sociale problemen bij de huisarts
Willeke (Midden- en Zuid-Kennemerland, Zaanstreek/Waterland): “Mensen gaan met sociale problemen naar de huisarts, omdat ze ergens anders niet meer terecht kunnen. Veel is wegbezuinigd. De gemeenten, die nu verantwoordelijk zijn voor sociale ondersteuning, hebben zo’n 30 % van het budget moeten inleveren.”
Mart: “De verschuiving van tweedelijnszorg naar eerstelijnszorg loopt. Zo zijn besparingen gerealiseerd. Maar de verschuiving van gezondheidszorg naar sociale zorg is nog niet gelukt. Het gaat juist andersom: huisartsen, vooral die in de grote steden, zien bijvoorbeeld steeds vaker mensen met psychische problemen. De vraag is: zijn dat primair gezondheidsproblemen of sociale problemen?”

Willeke Brinkman: “Mantelzorgers hebben ondersteuning nodig om te voorkomen dat ze overbelast raken.”

Besparingen omzetten in investeringen
Mart: “In West-Friesland hebben huisartsen een succesvolle aanpak ontwikkeld om problemen van kwetsbare ouderen tijdig te signaleren en er oplossingen voor te vinden. Mede daardoor kunnen die langer thuis blijven wonen. Dat levert besparingen op. Die zorg zou goed moeten gaan aansluiten op wat gemeenten en welzijnsaanbieders doen. Maar nu gebeurt in de praktijk deels het omgekeerde: huishoudelijke hulp en dagopvang lijden op veel plaatsen onder bezuinigingen.
Willeke: “De besparingen in de tweede lijn zouden meer moeten worden omgezet in investeringen in sociale zorg.”

Wie doet wat?
Mart: “Afstemming van zorgbeleid en sociaal beleid is belangrijk, want wijkteamzorg is effectiever voor lichtere hulpvragen en goedkoper dan medische zorg. We richten ons als ZONH op de samenwerking van zorg- en welzijnsaanbieders, gemeenten, zorgverzekeraars en zorgkantoren. Ook vrijwilligers en mantelzorgers worden steeds vaker bij de samenwerking betrokken. We ondersteunen hen om verschillende vormen van hulp en zorg op elkaar af te stemmen. Het gaat om duidelijkheid over de vraag: wie doet wat, bijvoorbeeld op het gebied van jeugdzorg of ouderenzorg. Daar moeten afspraken over zijn. Die zijn in elke gemeente anders, omdat de situatie in elke gemeente anders is.”
Willeke: “Daarnaast hebben we ook te maken met de informele zorg. Mantelzorgers hebben ondersteuning nodig om te voorkomen dat ze overbelast raken. Dus helpen we mantelzorg- en vrijwilligersorganisaties om die ondersteuning te geven. Ook helpen we huisartsen om overbelasting te herkennen bij mantelzorgers die op hun spreekuur komen.”

Ondersteuning met feiten en cijfers
Willeke: “We kunnen met feiten en cijfers per wijk of gebied inzicht geven in de bevolkingssamenstelling, in de zorg waar mensen gebruik van maken en de kosten ervan, en in de sociaal-economische status van de inwoners. Zo kun je zien of een subregio of gebied er op de een of andere manier uitspringt vergeleken met bijvoorbeeld het gemiddelde in Nederland. Je kunt daarmee het gesprek aangaan over opvallende uitkomsten en je kunt speerpunten bepalen.”

Contact met Willeke Brinkman en met Mart Stel

(Fotografie: Ronald Goedheer/ZONH)

Volg ons