Hokjesdenken speelt burger nog altijd parten bij toegang tot zorg

Posted on 15-05-2018 in Actueel, Nieuws, Zorg & Welzijn

Mensen krijgen vaak niet de zorg waar ze recht op hebben. Het is voor hen onduidelijk bij welk loket ze moeten zijn: het Rijk, de zorgverzekeraar of de gemeente. Overheidsinstanties die verantwoordelijk zijn voor de zorg van burgers, werken nog steeds te veel vanuit hun eigen regels en kaders. Dit constateert Nationale ombudsman Reinier van Zutphen in zijn rapport Zorgen voor burgers. Daardoor krijgen mensen geen passende zorg.

De Nationale ombudsman heeft onderzoek gedaan naar de knelpunten die burgers ervaren bij de toegang tot zorg. Bij de invoering van het nieuwe zorgstelsel in 2015 zijn veel beloftes gedaan: de burger zou centraal komen te staan en de gemeenten zouden meer verantwoordelijkheid krijgen en weten wat hun inwoners nodig hebben. Ze zouden zorg op maat krijgen. Deze beloften zijn nog niet nagekomen.

Afwentelgedrag gemeenten
Een greep uit de knelpunten die burgers ervaren: het ontbreken van één duidelijk aanspreekpunt, afwentelgedrag gemeenten van Wmo naar Wlz, inwoners van het kastje naar de muur sturen, geen continuïteit van zorg. Ook overbodige herindicaties en te veel formulieren.
Meer dan een jaar geleden wees de ombudsman al op knelpunten die burgers ervaren als zij voor zorg aankloppen bij de overheid. En nog altijd hoort hij regelmatig van burgers dat het hen niet of nauwelijks lukt zorg of ondersteuning voor zichzelf te regelen. Op papier lijkt het allemaal goed geregeld maar in de praktijk zijn drempels te hoog, regels te complex en vallen mensen buiten de boot. Van Zutphen: “Deze knelpunten zijn ingrijpend, urgent en bestaan al veel te lang. Burgers moeten terecht kunnen bij één overheid waar instanties zoveel als nodig samenwerken.”

Het kan en moet snel beter
Van Zutphen: “Dat hokjesdenken blijft de toegang tot zorg belemmeren. Instanties missen vaak nog wat burgers echt nodig hebben in hun situatie. Burgers krijgen hierdoor geen passende zorg. Dit is al veel te lang het geval, het kan en moet nu snel beter.”

Werk integraal en multidisciplinair
De ombudsman ziet drie oplossingen om de door hem geanalyseerde knelpunten aan te pakken.
—       Werk integraal en multidisciplinair en verwijs burgers warm door;
—       Zorg voor een overbruggingsbudget in situaties waarin het niet direct duidelijk is welke zorgwet of financiering van toepassing is;
—       Zet de uitvoering centraal en investeer in scholing en methodiekontwikkeling. Maak moeilijke gevallen bespreekbaar, escaleer indien nodig en leer ervan.

Het ministerie van VWS gaat hiermee met betrokken instanties aan de slag.

(Foto: Shutterstock)

Volg ons