Wat is de juiste zorg op de juiste plek voor gemeenten?

Posted on 13-02-2019 in Actueel, Nieuws, Preventie, Sociaal domein

De beweging de Juiste Zorg op de Juiste Plek is een initiatief van zorgpartijen. Het gaat om het voorkomen van (duurdere) zorg (preventie), het verplaatsen van zorg (dichterbij mensen thuis), en het vervangen van zorg door andere zorg (bijvoorbeeld door e-health). Gemeenten hebben hierin een sleutelrol. In een position paper staan de randvoorwaarden voor gemeenten om deze rol waar te maken. De Vereniging Nederlandse Gemeenten heeft het document onlangs verstuurd naar de Tweede Kamer.

Vanwege de stijgende zorgkosten, de toenemende vergrijzing en het tekort aan personeel in zorg groeit de urgentie om de zorg en ondersteuning anders te organiseren. Het kan echt beter, er liggen nog genoeg kansen, met een sleutelrol voor gemeenten, zo staat in het position paper te lezen. Zij zijn bij uitstek een motor voor de realisatie van de Juiste Zorg op de Juiste Plek en een toekomstbestendig zorgstelsel. Willen we echt werk maken van de houdbaarheid van de zorg en de beheersbaarheid van de zorgkosten, dan vraagt dat om een andere verhouding tussen rijksoverheid en gemeenten, en een ander samenspel van gemeenten, zorgverzekeraars en Rijk.

Meer aandacht voor preventie
De Juiste Zorg op de Juiste Plek betekent doen wat nodig en logisch is, vanuit het perspectief van degene die zorg nodig heeft. Als we willen dat mensen langer vitaal thuis kunnen blijven wonen, moet er echt meer aandacht komen voor preventie. ‘Preventie begint aan de voorkant, oftewel in het domein waar gemeenten actief zijn. Een geschikt huis in een veilige wijk, werk of een zinvolle dagbesteding, inkomsten, sociale contacten, mobiel kunnen zijn: basiselementen om veel zorgvragen te voorkomen en herstel te bevorderen. Door daar meer voor over te hebben kan het kabinet ook de zorguitgaven beheersbaar houden. We zeggen hier overigens niet mee dat preventie een exclusieve verantwoordelijkheid is van gemeenten. Preventie loont het meest als een keten door alle domeinen heen.’

Verplaatsen
In een aantal proeftuinen is al merkbaar dat uitbreiding van de rol van het sociaal domein kan bijdragen aan het organiseren van de Juiste Zorg op de Juiste Plek. Doordat gemeenten dichter bij hun inwoners staan kunnen zij goed inspelen op wat nodig is, op meerdere levensterreinen.
Investeren in technologische innovaties is ook van belang, en de zorg en ondersteuning slimmer en integraler organiseren, zodat we meer kwaliteit kunnen leveren met minder professionals. En door de sociale cohesie in buurten en wijken te bevorderen zodat mensen omkijken naar elkaar en elkaar helpen. Gemeenten kunnen daar een belangrijke rol in spelen.

Wat hebben gemeenten nodig?
In dit position paper benoemt de VNG de randvoorwaarden voor gemeenten om hun sleutelrol waar te kunnen maken:

Passende financiering
Kostenreductie in de zware zorg kan niet zonder investeringen in de basis.

Concrete afspraken die samenwerking stimuleren
Als zorgvragen integraal worden beoordeeld kan snel de best passende ondersteuning of zorg worden ingezet.

Het respecteren van de bedoeling van de Wmo: maatwerk leveren
Voor mensen die zorg nodig hebben, moet dat goed geregeld zijn: zo dicht mogelijk bij huis en passend bij de individuele behoefte.

Sturen op resultaat in plaats van verantwoorden op details
De uitvoeringspraktijk wordt daardoor wendbaarder en sneller in staat om in te spelen op individuele behoeften en maatschappelijke veranderingen. Administratieve druk maakt bovendien het werk in de zorg minder aantrekkelijk.

Een minder rigide afbakening van Wmo en Wlz
De VNG pleit voor een vloeiender overgang tussen de Wmo en de Wlz, ook financieel.

Datakoppeling
Door elkaars data te koppelen kan inzicht worden verkregen in de gemeenschappelijke opgaven van gemeenten, zorgverzekeraars en aanbieders. Dat kan weer helpen om samen gefundeerde keuzes te maken op strategisch en tactisch niveau.

(Foto: uit position paper)

Volg ons