Wat als de zorg voor thuiswonende ouderen wegvalt?

Posted on 11-12-2019 in Actueel, Nieuws, Ouderenzorg, Overig

Het is inmiddels een feit: ouderen moeten langer thuis blijven wonen, ook met gezondheidsbeperkingen. Het credo is nu eenmaal: Thuis zolang het kan. In theorie mooi, maar wat is daarvoor nodig? Welke zorg en ondersteuning is het meest belangrijk voor deze kwetsbare ouderen? En wat gebeurt er als die zorg en ondersteuning niet beschikbaar is? Het Sociaal Cultureel Planbureau heeft daarnaar onderzoek gedaan. Daaruit blijkt dat bij het wegvallen van de wijkverpleging de kans op opname in een verpleeghuis enorm toeneemt.

Deze uitkomst zal niemand verbazen. Het wegvallen van wijkverpleging treft de meest kwetsbaren: de oudste groep, met het grootste deel vrouwen die weduwe zijn geworden,  en de groep met het hoogste percentage lichamelijke beperkingen. Het zou leiden tot een toename van het aantal verpleeghuisbewoners met 55.000 mensen in 2015. Dus in 2020 een nog veel hoger aantal.
En voor een zeer groot aantal andere ouderen neemt bij het wegvallen van wijkverpleging het gebruik van huishoudelijke zorg en informele zorg zeer sterk toe. Wijkverpleging blijkt dus een belangrijke beschermende factor om ouderen uit het verpleeghuis te houden.

Huishoudelijke hulp
Het wegvallen van huishoudelijke hulp heeft eveneens aanzienlijke consequenties. In dat geval zouden namelijk minimaal 15.000 verpleeghuisbewoners erbij komen. Ook voor een klein deel van de mensen die alleen gebruik maken van informele en/of zelf betaalde hulp is opname in een verpleeghuis noodzakelijk wanneer deze hulp niet meer beschikbaar is. Dit betreft ongeveer 9.000 extra verpleeghuisbewoners bij het wegvallen van informele hulp en 7.000 extra verpleeghuisbewoners bij het wegvallen van zelf betaalde hulp. Dus ook de groep gebruikers van minder zware zorg kan soms sterk hulpbehoevend zijn.

Mantelzorgers
In het kader van het streven naar een inclusieve samenleving waarin iedereen kan meedoen, is het van groot belang dat we in staat zijn om goed voor onze ouderen te zorgen op een manier die financieel houdbaar is. De studie toont aan dat zowel lichtere als zwaardere vormen van (publiek gefinancierde) zorg en ondersteuning thuis daarbij een cruciale rol speelt. Ook blijkt het enorme belang van de inzet van mantelzorgers. Door hun inzet kunnen kwetsbare ouderen langer in hun eigen omgeving wonen. Het is dus noodzakelijk om hen zo goed mogelijk te ondersteunen. Hierbij is een grote rol weggelegd voor de gemeenten.

Penny wise, pound foulish
Maatregelen om de kosten van de zorg in de hand te houden, treffen vaak de lichtere vormen van ondersteuning. Denk aan gemeenten die beknibbelen op het aantal uren hulp in het huishouden. Niet verstandig, want dat zal voor een aanzienlijk deel van de hulpbehoevenden juist betekenen dat de overstap naar duurdere vormen van zorg noodzakelijk is.

Eerstelijnszorg
Tot slot: De groep thuiswonende kwetsbare ouderen komt ook vaker bij de huisarts. Deze eerstelijnshulpverleners krijgen steeds vaker te maken met complexe, arbeidsintensieve zorgproblematiek. Er vinden ook meer ziekenhuisopnames plaats. Naast voldoende zorg en ondersteuning moet er dus voldoende medische zorg zijn, evenals passende huisvesting, om de groeiende groep thuiswonende ouderen van de juiste zorg te voorzien.

Lees het volledige SCP-rapport: ‘Wat als zorg wegvalt, een simulatie van alternatieven voor zorg en ondersteuning voor mensen met een gezondheidsbeperking’.

(Foto: Shutterstock)

Volg ons