De toekomst van robots in de zorg lijkt dichterbij dan ooit. Ze duiken overal op: in ziekenhuizen, verpleeg- en verzorgingshuizen, in de psychiatrische zorg én in de thuiszorg. Zorgrobots worden in een rap tempo in allerlei soorten en maten op de markt gebracht en nemen steeds meer menselijke handelingen over. Benieuwd wat je kunt verwachten van robotica in de zorg en hoe het toekomstbeeld eruitziet? Lees dan snel verder.
Zo wordt robotica in de zorg ingezet
Vandaag de dag hebben robots in de zorg voornamelijk een ondersteunende functie. De meeste zorgrobots zijn gemaakt voor één specifieke activiteit. Een zelfstandige zorgrobot die overal ingezet kan worden, bestaat (nog) niet. Robots zijn uitermate geschikt om repetitieve of fysiek zware werkzaamheden over te nemen waar zorgpersoneel veel tijd aan kwijt is. Zo kunnen ze medicatie, beddengoed of wasgoed over verschillende verdiepingen verplaatsen, bezoekers ontvangen, de weg wijzen en ruimtes desinfecteren. In de thuis- en ouderenzorg kunnen zorgrobots mensen die moeilijk ter been zijn ondersteuning bieden bij alledaagse activiteiten door bijvoorbeeld producten aan te geven, eten te serveren en te helpen met schoonmaken. Ook kunnen ze vergeetachtige ouderen herinneren aan hun medicatie en dementerende ouderen vragen stellen om hun geheugen te trainen.
De mogelijkheden van robotica in de zorg
De mogelijkheden van robotica in de zorg zijn afhankelijk van het niveau van de kunstmatige intelligentie die is toegepast. Dat kan zijn op analytisch, intuïtief of empathisch niveau. Analytische intelligentie is gebaseerd op systematisch leren uit big data en maakt logisch denken mogelijk bij besluitvorming. Vandaag de dag is dat al ver ontwikkeld, waardoor robots zich perfect lenen voor taken als vragen beantwoorden van mensen en zelfstandig bewegen en helpen op een afdeling. Wat op dit moment nog niet goed genoeg ontwikkeld is, is intuïtieve en empathische intelligentie. Deze zorgen ervoor dat robots emoties herkennen, contextueel denken en passend en natuurlijk reageren. Technologie ontwikkelt zich echter snel, waardoor deze functies en mogelijkheden hoogstwaarschijnlijk snel in de toekomst worden uitgebreid.
Vervangen robots zorgverleners in de toekomst?
Hoe ziet het toekomstbeeld er dan uit: gaan robots alle zorgverleners vervangen? Waarschijnlijk niet. De toekomst van de zorg zal naar verwachting een blended of hybride vorm zijn: een combinatie van menselijke en technologische zorg. Robots doen dan het mechanische en analytische werk zodat de zorgverlener meer tijd heeft om kwalitatieve, persoonlijke zorg te kunnen verlenen. Robots gaan waarschijnlijk taken verrichten als deuren openen, opruimen, afstoffen, koffie of thee zetten, ondersteunen bij operaties en de administratie doen. Menselijke hulp blijft echter altijd nodig. Dat heeft te maken met wensen en verlangens van mensen die niet eenvormig en voorspelbaar zijn (aan de kant van de zorgvraag) en met de unieke vermogens van mensen, zoals empathie, creativiteit en oplossingsgerichtheid (aan de kant van de zorgverlener). Daarnaast moeten robots worden geprogrammeerd en bediend.
Robotica in de zorg zal in de toekomst dus een fijne samenwerking zijn om de werkdruk te verlichten, zodat zorgverleners zich meer kunnen richten op echte menselijke zorg, sociaal contact en persoonlijke aandacht. Maar wie weet wat de verre toekomst biedt?