Reos special en symposium over gezondheidsverschillen
Datum: 16 maart 2018Op 19 april a.s. organiseert Reos in opdracht van het Achterstandsfonds Leiden en Alphen aan den Rijn e.o. een symposium over gezondheidsverschillen. Keynote spreker is professor Maria van den Muijsenbergh, sinds kort bijzonder hoogleraar ‘gezondheidsverschillen en persoonsgerichte integrale eerstelijnszorg’. Haar overtuiging? “De eerstelijnszorg kan met een persoonsgerichte integrale aanpak bijdragen aan het terugdringen van sociaal economische en etnische gezondheidsverschillen.”
Van den Muijsenbergh benadrukt in haar oratie dat we de grote gezondheidsverschillen in Nederland niet kunnen en mogen accepteren. Ze pleit voor een integrale aanpak om gezondheidsachterstanden te verminderen: “Een sterke, populatiegerichte, eerstelijnsgezondheidszorg draagt wereldwijd bij aan het verkleinen van gezondheidsverschillen en aan equity van zorg.”
Gezondheidsvaardigheden centrale factor
In aanloop naar het congres heeft Reos een themabrief opgesteld over gezondheidsverschillen. De World Health Organization ziet gezondheidsvaardigheden als centrale factor van gezondheidsverschillen. Kennisinstituut Pharos schat dat ruim een kwart van de inwoners van Nederland beperkte tot zeer beperkte gezondheidsvaardigheden hebben. Deze mensen hebben gemiddeld een slechtere gezondheid en minder goede ervaringen met de zorg. Een effectieve aanpak van gezondheidsverschillen is niet eenvoudig, stelt Reos in een artikel. Door beter oog te hebben voor gezondheidsvaardigheden en daarmee beter om te gaan, is het mogelijk om verschillen terugdringen.
Goed voorbeeld aanpak in huisartsenpraktijk
Een goed voorbeeld is de wijze waarop huisartsenpraktijk Damzicht de aanpak van lage gezondheidsvaardigheden heeft verbeterd. Het signaleren van patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden is niet gemakkelijk. Het niet kunnen lezen of schrijven wordt vaak wel onderkend, maar andere aspecten van beperkte gezondheidsvaardigheden zijn ingewikkelder. Hun reis naar betere communicatie met deze groep patiënten levert mooie inzichten op voor andere zorgpraktijken.
Beroep op eigen verantwoordelijkheid heeft grenzen
Reos-adviseur John Hoenen vraag zich in zijn column af wat Darwin van de gezondheidsverschillen gevonden zou hebben. Is dat een soort maatschappelijke ‘survival of the fittest’? Wie het beste overleeft in de participatiejungle versterkt de menselijke genenpool? Zo gedacht, zijn gezondheidsverschillen ‘natuurlijk’ en onvermijdelijk. Of doet ‘eigen schuld, dikke bult’ geen recht aan de complexiteit van gezondheidsgedrag en kun je niet 100% het individu de gezondheid aanrekenen en is hulp en zorg wél vanzelfsprekend?
Het beroep op eigen verantwoordelijkheid heeft grenzen, stelt Hoenen. Zelfredzaamheid is niet voor iedereen haalbaar. Hij concludeert dat het overschatten van het doe-vermogen en mensen uitsluiten van zorg op termijn een dure strategie kan zijn. Zorgvuldige actie om de eigen regie te versterken is zo een kosteneffectieve interventie. Hoenen pleit voor verbeteringen van leefstijl met aandacht voor de persoon, context en een appèl op eigen regie. Niet met een moralistische ondertoon -‘voor uw eigen bestwil!’- , maar om goed te begrijpen welke gedragsverandering bij iemand past.
Informatie over symposium
Het symposium ‘Nu begrijp ik je!’ vindt plaats op 19 april 17.00-21.00 uur in Leiderdorp en is bedoeld voor alle zorgverleners en zorgbestuurders uit de regio van Reos.