Hoe houden we mantelzorgers in balans?

Posted on 03-01-2018 in Nieuws, Zorg & Welzijn

Een goede samenwerking tussen gemeente en eerstelijnszorg kan mantelzorgers helpen beter in balans te blijven. Zorgverleners in de eerste lijn kunnen namelijk een belangrijke rol vervullen in de signalering en preventie van mantelzorgers die overbelast zijn of dreigen te raken. Welke hulpmiddelen kunnen de eerste lijn en gemeenten gebruiken in het ondersteunen van mantelzorgers?
Movisie heeft een aantal hulpmiddelen ontwikkeld die voor adviseurs die in de eerste lijn of bij gemeenten werken, behulpzaam zijn.

Het is belangrijk dat mantelzorgers in balans blijven. Veel van hen vinden het moeilijk om tijdig ondersteuning te vragen, met als risico dat zij overbelast raken. Daarom is het belangrijk dat onder andere professionals in de eerstelijns daar oog voor hebben. Een goede samenwerking tussen gemeente en eerstelijnszorg draagt bij aan de signalering en preventie van overbelaste mantelzorgers.

Huisarts kan verwijzen naar ondersteuningsmogelijkheden gemeente
Vanuit de Wmo proberen beleidsadviseurs van gemeenten de ondersteuning van mantelzorgers zo goed mogelijk te organiseren. Hiervoor is het van belang de samenwerking met andere partijen in de regio te zoeken. De eerstelijnszorg is een belangrijke partner. Ondanks dat deze ondersteuning geen specifieke zorg is van bijvoorbeeld huisartsen, kan de huisarts wel een zinvolle bijdrage leveren in de signalering en preventie van overbelaste mantelzorgers. Bijvoorbeeld omdat mantelzorg kan leiden tot stress, met lichamelijke klachten als gevolg. Door daar als huisarts of andere eerstelijnszorgverlener oog voor te hebben, kan erger worden voorkomen. De huisarts kan dan doorverwijzen naar de ondersteuningsmogelijkheden van de gemeente.

Persoonlijke aandacht voor mantelzorgers heeft preventieve werking
Daarnaast zijn er nog meer taken die de eerstelijnszorg kan oppakken om mantelzorgers (verder) te ondersteunen. Bijvoorbeeld door hun rol te erkennen. Bekend is ook dat het bieden van tijd en persoonlijke aandacht een preventieve werking heeft.

Hulpmiddelen
Movisie heeft voor gemeenten en de eerste lijn een aantal hulpmiddelen ontwikkeld:

Preventieve Ondersteuning Mantelzorgers (POM): Met de POM-methodiek worden mantelzorgers vroegtijdig opgespoord en wordt de belasting in kaart gebracht. Ook krijgen mantelzorgers, bijvoorbeeld in de vorm van een gids, een overzicht van de ondersteuningsmogelijkheden waarvan zij in de gemeente gebruik kunnen maken.
Mantelzorgspel: met het MantelzorgSpel worden professionals bewust van de noodzaak van goed samenspel met mantelzorgers. Het is een soort ganzenbord dat uit drie soorten vragen bestaat, die aanzetten tot discussie: casusvragen, stellingvragen en kennisvragen.
Infographic Samenspel: deze infographic brengt de verschillende aspecten van samenwerking met informele zorg in kaart: ambitie, belang, relatie, organisatie en proces. Het model belicht de ingrediënten voor een succesvolle samenwerking rondom informele zorg en linkt naar handzame tools om in te zetten.

Sneller zorg op juiste plaats
De samenwerking houdt niet op bij de eerstelijnszorg. Ook welzijn(instellingen) en bewoners spelen een rol in de lokale samenwerking rond het ondersteunen van mantelzorgers. Denk daarbij aan de ondersteuning bij huishoudelijke hulp en collectieve mantelzorgondersteuning, zoals een mantelzorgcafé en lotgenotencontact. Samenwerking vanuit de gemeente met eerstelijnszorg en welzijn zorgt ervoor dat mantelzorgers veel sneller goede zorg of ondersteuning op de juiste plaats krijgen. Daarnaast werken bewoners steeds meer samen en vragen ze bijvoorbeeld aandacht voor thema’s als eenzaamheid of mantelzorgondersteuning.

​(Foto: Shutterstock)

Volg ons