Ineens stond alles stil

Posted on 19-12-2014 in Suzanne van de Vathorst, Topbericht

COLUMN SUZANNE VAN DE VATHORST – Twee weken voordat de kerstvakantie zou beginnen, stond ineens alles stil. Ik moest artikelen afmaken, commentaar leveren op stukken van anderen, les geven in verschillende cursussen, vergaderen. Een vol, maar te doen programma, dat bovendien tijd zou bieden om een paar al langer lopende plannen eindelijk af te ronden. Een mooie afronding van 2014.

Maar het liep anders: alles is afgezegd, collega’s namen de lessen en andere dringende zaken over, andere werden geannuleerd, de artikelen blijven liggen, en veel ander werk schuift door. In plaats van te werken heb ik vooral geprofiteerd van mijn Netflix abonnement. Opstaan, douchen en aankleden kosten veel energie en laten mij buiten adem. De trap in huis is een groot obstakel. Mijn hoofd kan de draad niet langer vast houden. Ik raak begrip van de dagen kwijt. Maak rare fouten, die ik soms wel maar misschien soms ook niet zelf ontdek. De tijd duurt anders, lijkt te rekken en te krimpen. De kleuren zijn intenser. De dagen zijn kort, de nachten lang.

De wereld is gekrompen tot mijn huis, en ook in dat huis kunnen zaken die ik normaal belangrijk vind mij niks meer schelen. De andere gezinsleden moeten maar koken; een vieze gootsteen, vlekken op het aanrecht, de nieuwe zorgpolis, het kan me niks meer schelen. Ik lig op de bank en kijk tv.

Ziek zijn is een rare staat. Naast de verschijnselen van de ziekte, een astma exacerbatie, zijn er bijwerkingen van de medicijnen (prednison, inhalatie corticosteroiden, luchtwegverwijders kort- en lang werkend) die in hoge doses ingenomen moeten worden.

Nu ik weer aan het herstellen ben, verbaas ik me vooral over mijn gebrek aan interesse voor zaken die me normaal toch zeer ter harte gaan. Heeft ziek zijn daarmee zin? Geeft het zicht op wat ‘echt’ belangrijk is? Ik denk wel dat ik beter dan mensen die zoiets nooit meemaken, begrijp hoe je bewustzijn vernauwt bij ziekte, hoe je wereld krimpt, hoe ver weg de buitenwereld is. Maar met ‘echte’ waarden heeft dat voor mij niet veel te maken, meer met een door gebrek aan energie afgedwongen prioritering. Mijn herstel voelt vooral ook als een intellectuele wedergeboorte, en dat is een heerlijk gevoel. Komt er toch nog iets goeds van.

Suzanne van de Vathorst is sinds juli 2013 bijzonder hoogleraar ‘Kwaliteit van de laatste levensfase en van sterven’ in het AMC in Amsterdam. Zij werkt daarnaast al sinds 1997 in het Erasmus MC bij de afdeling medische ethiek. In de loop der jaren heeft zij onderzoek gedaan op allerlei thema’s maar concentreert zich nu op levenseinde vraagstukken, en ethiek van medisch-wetenschappelijk onderzoek. Recent verscheen het boek ‘De dokter en de dood’ dat zij mede heeft geredigeerd.

Volg ons