Hoe valt de winst met Op één Lijn te verzilveren?

Posted on 17-09-2015 in Bedrijfsvoering, Nieuws, Preventie, Regiozorg, Substitutie

Hans Simons, voorzitter Op één Lijn

Het stimuleringsprogramma van ZonMw Op één Lijn heeft veel praktijkvoorbeelden, (evaluatie)onderzoek en expertise opgeleverd. Maar hoe gaan we daar een vervolg aan geven? Vier relevante thema’s zijn onlangs tijdens een besloten bijeenkomst van ZonMw besproken.

Besloten is een inhoudelijke agenda op te stellen, met thema’s die zorgverleners motiveren om mee aan te slag gaan. Ook is gepleit voor experimenten met meer bekostigingsmodellen die sporen met wat de professional denkt dat goede zorg is.
Hoe kan het programma een vliegwielfunctie kan vervullen? Deze vraag stelde Hans Simons, voorzitter van de commissie. Volgens hem is historisch gezien de kans op verdere ontwikkeling van de eerste lijn nog nooit zo groot geweest.

Vier thema’s aan bod
Er werden vier thema’s besproken. Per thema hielden drie mensen een pitch en daarna volgde een discussie. De volgende vier vraagstukken kwamen aan de orde.
I Hoe komen we tot een duurzame implementatiestructuur voor de eerste lijn?
II Het volstaat de economische meerwaarde van nieuwe organisatiestructuren en samenwerkingsverbanden voor de eerste lijn te onderzoeken. Of is nog meer onderzoek nodig? Zo ja, welk onderzoek moet dan prioriteit krijgen?
III Hoe kan het individueel zorgplan (IZP) een bijdrage leveren aan de kanteling in denken van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag?
IV Hoe kunnen de financiën een bijdrage leveren aan versterking van de eerste lijn? Welke financiële prikkels leiden tot gewenste substitutie in de zorg en dragen bij aan integratie tussen de domeinen?

Op welke onderwerpen innoveren?
Hoe gaan we de winst van alle projecten van Op één Lijn verder implementeren? Er is nu sprake van twee gescheiden werelden: de praktijk en de instituten en branche- en beroepenorganisaties. Laat een projectgroep bedenken hoe deze werelden verbonden kunnen worden. Of stel een agenda op met onderwerpen die we met voorrang gaan innoveren.

Committeer je als eerste lijn alleen waar je direct invloed op hebt
Natuurlijk kwam het onderwerp financiering bij meerdere thema’s aan de orde. Zorg voor een duurzame beloning en contractering, de innovatie komt dan vanzelf. Er is vooral eensgezindheid over de noodaak van integraal, transmuraal en meerjarig contracteren van doelgroepen in lokale en regionale samenwerking tussen de eerste en tweede lijn en met meer voorfinanciering. Ook werd opgemerkt dat bekostigingsprikkels moeten sporen met wat de professional denkt dat goede patiëntenzorg is. We zien bij substitutie dat de kosten in de tweede lijn niet of navenant dalen. De invloed van de eerste lijn daarop is beperkt; alleen via verwijzing heeft de eerste lijn invloed. Het advies is dan ook: committeer je als eerste lijn alleen waar je direct invloed op hebt.

Vraag patiënten wat ze merken van veranderingen
Er zijn al veel data beschikbaar over de eerste lijn. We kunnen daar een basisset van kenmerken over een project aan toevoegen om te beoordelen wat werkt, wat niet en waarom dat zo is. Maar ook kwalitatief onderzoek is nodig. Vraag aan patiënten wat ze merken van de veranderingen. Dergelijk onderzoek geeft meer rijkdom aan informatie dan alleen de economische meerwaarde van een innovatie onderzoeken.

Betere voorwaarden Individueel Zorgplan (IZP) nodig
Ook het (IZP) maakte de tongen los. Het is een middel om persoonsgerichte zorg te verlenen. Het sluit aan bij de generalistische taakopvatting van de zorgverleners in de eerste lijn met aandacht voor gezondheid en gedrag. Maar zorgverleners vinden dat ze over onvoldoende gesprekstechnieken beschikken. Ook patiënten moeten een training krijgen.

Er is tijdens de bijeenkomst overeenstemming bereikt over:
– Urgentie. Hoe vergroten we de urgentie van vraagstukken die nuttig, noodzakelijk en wenselijk zijn?
– Een agenda opstellen met zes inhoudelijke thema’s die we willen prioriteren. Het moeten thema’s zijn die zorgverleners motiveren om mee aan de slag te gaan. Deze agenda moet over vier maanden gereed zijn.
– Er is aanvullend onderzoek nodig, het liefst een goede mix van onderzoek dat innovatie ondersteunt.
– Het belang om over domeinen heen te werken.
– Het Individueel Zorgplan is een middel om persoonsgerichte zorg te verlenen. Hoe krijgen we de volwaardige communicatie hierover tussen zorgverlener en zorgvrager goed tot stand?
– Een eenduidig begrippenkader opstellen voor soepele communicatie.
– Experimenten met bekostigingsmodellen, die sporen met wat de professional denkt dat goede patiëntenzorg is, zijn nodig om innovaties een kans te geven binnen een goed georganiseerde eerste lijn.

Zoektocht moet in regio’s plaatsvinden
Tot slot benadrukte Simons dat de zoektocht naar een doelmatige en effectieve infrastructuur in de regio’s moet plaatsvinden. “Er is geen hapklaar model voorhanden. We zijn onderweg van een aanbod- en vraagsturing naar dialoogsturing.”

Corina de Feijter

Het digitale verslag van de bijeenkomst kunt u hier downloaden. In dit verslag vindt u ook veel verwijzingen naar relevante rapporten.

(Foto’s: Marijnizmedia/ZonMw)

Volg ons