Zachte factoren van samenwerking

Posted on 18-01-2016 in Actueel, Nieuws

Het bordspel ‘Samen’ is verkrijgbaar via TNO. Contactpersoon is Marian Schoone (088 866 60 90 of marian.schoone@tno.nl).

OP ÉÉN LIJN – Bij succesvolle samenwerking spelen zachte, meer gedragsmatige factoren een belangrijke rol. Daarom heeft het ZonMw-programma Op één lijn zes onderzoeksprojecten op dit gebied gefinancierd. De projecten hebben niet alleen kennis opgeleverd, maar ook zes concrete instrumenten om samenwerking tussen zorgprofessionals te toetsen en te verbeteren. De instrumenten staan beschreven in de digitale publicatie Zachte factoren van samenwerking.

In deze publicatie staat met elk van de projectleiders en onderzoekers die het instrument hebben ontwikkeld een interview. Er komt ook een aantal zorgprofessionals aan het woord, zoals huisartsen en een verloskundige, die ervaring hebben opgedaan in het toepassen van het instrument. Verder zijn in Zachte factoren van samenwerking verwijzingen naar de onderzoeksrapporten, relevante literatuur en websites opgenomen.

Drie instrumenten voor elke type samenwerkingsverband
Elk instrument richt zich op een ander aspect van de samenwerking. Er zijn drie instrumenten die geschikt zijn voor elke type samenwerkingsverband. Dat zijn:
– Serious game ‘Samen’;
– Zelfreflectietool;
– Team Climate Inventory (TCI).
In de serious game ‘Samen!’ kunnen mensen lastige situaties trainen door gedrag uit te proberen en andere rollen in een samenwerking te leren kennen. Met de zelfreflectietool worden juist de relaties en interacties binnen een samenwerking in beeld gebracht, waarmee duidelijk wordt hoe functioneel deze zijn en hoe dat verbeterd kan worden. Wie wil weten of een team daadwerkelijk bereid is om samen het beste te bereiken, kan het teamklimaat meten met de Team Climate Inventory.

Paul Giesen over het instrument Serious game Samen in Zachte factoren van samenwerking.

“Zicht op onze zwakke plekken”
De Nijmeegse huisarts Paul Giesen heeft het teamklimaat gemeten door gezamenlijk de vragenlijst van TCI invullen. Volgens hem kan dit type onderzoek helpen om het teamklimaat te meten. ‘’Je krijgt een goed overzicht van de vier dimensies die bepalend zijn voor het succesvol functioneren van een team. We hebben zicht gekregen op onze zwakke plekken. Het vergroot misschien het bewustzijn, dat zou het effect ervan kunnen zijn. Ook hoop je met het invullen van de vragenlijst onderliggende conflicten op te sporen en te bespreken. Je moet je wel realiseren dat het een momentopname is. Voor de huisartsgeneeskunde in het algemeen denk ik dat het een goed onderdeel kan zijn van de NHG-Praktijkaccreditering’, aldus Giesen op de website van ZonMw.

Specifieke samenwerkingsverbanden
Naast deze drie instrumenten die breed inzetbaar zijn voor alle typen samenwerkingsverbanden, zijn met Zachte factoren van samenwerking drie instrumenten ontwikkeld voor specifieke samenwerkingsverbanden. Het gaat om:
– Digitale zelfevaluatietool Dementienetwerken;
– Toolbox Reflectie en Actie voor Verloskundige Samenwerkingsverbanden (VSV’s);
– Spiegelgesprekken en sociaal netwerkkaartje voor inbreng patiëntenperspectief kwetsbare ouderen in multidisciplinaire teams.

Marianne Dees over het instrument Spiegelgesprekken in Zachte factoren van samenwerking.

“Het is goed om te horen hoe ze over je praten”
Huisarts Marianne Dees werkt in gezondheidscentrum De Schakel in Nijmegen en deed mee aan het project waarin de vraag centraal stond hoe multidisciplinaire teams meer het patiëntenperspectief bij hun zorgprogramma voor ouderen kunnen betrekken. Een onderdeel daarvan waren de spiegelgesprekken. De ouderen zaten in een halve kring aan tafel en voerden onder begeleiding een gesprek aan de hand van gestructureerde vragen. Dees kan zich voorstellen dat sommige professionals deze methode als bedreigend ervaren, maar zelf noemt ze het fascinerend dat ze mag luisteren naar een dergelijk gesprek. “Om vier zo verschillende mensen, de helft met cognitieve stoornissen, hun ervaringen te laten uitwisselen over hoe ze tegen de zorg aankijken. Ik vond het heel leerzaam. Het is goed om te horen hoe ze over je praten. Soms doe je iets niet goed en dan is dat zo. Het maakt je bewust van hoe een oudere de zorg ervaart en hoe ze jou als huisarts zien. Ik hoor ook graag negatieve dingen, dat is het leereffect.”

(Foto’s uit de digitale publicatie Zachte factoren van samenwerking van ZonMw)

Volg ons