Financiele prikkels in de zorg leiden tot kostenbesparing

Posted on 28-11-2018 in Actueel, Huisartsenzorg, Nieuws, Overig

De hoge zorgkosten in ons land vormen een groot punt van zorg. Kunnen financiële prikkels de zorgkosten omlaag brengen? Arthur Hayen promoveert daar eind november 2018 op. Hij heeft in zijn onderzoek gekeken naar een nieuwe prikkel voor huisartsen, namelijk shared savings. En naar de bestaande prikkel voor alle verzekerden, namelijk het eigen risico. Beide systemen leiden tot besparingen.

Dat blijkt uit het proefschrift van onderzoeker Arthur Hayen: Shared savings and patient cost sharing in the Dutch health care system.
Om de stijging van de zorguitgaven in te perken, moet er kritisch worden gekeken naar verspilling in de zorg. Soms is zorg niet nodig, wordt dubbel gedaan of vindt plaats binnen een te dure setting. Denk aan doorverwijzing naar het ziekenhuis terwijl de huisarts vakkundig genoeg is om de patiënt zelf te helpen. Door verspilling tegen te gaan, stijgt de waarde die verzekerden terugkrijgen. Financiële prikkels stimuleren bij het maken van keuzes en kunnen invloed uitoefenen op het zorggebruik. Hayen bestudeerde daartoe twee financiële prikkels: een voor huisartsen, en een voor verzekerden.

Shared savings
Bij een shared savings-contract delen zorgaanbieders gerealiseerde besparingen, onder de voorwaarde dat de kwaliteit van de zorg niet in geding is. Zorgverzekeraar Menzis testte het door Hayen ontwikkelde contract met huisartsen van Arts en Zorg. De huisartsen werden beloond voor besparingen op de totale zorgkosten, dus ook voor kosten buiten de eigen praktijk.

Besparingen werden gerealiseerd wanneer het kostengemiddelde per verzekerdenjaar significant lager is dan dat van de benchmark. De zorgkosten waren met 3,5% waren afgenomen. Deze vorm van shared savings bij huisartsen leidde tot besparingen in de medisch-specialistische zorg, de diagnostische zorg en de huisartsenzorg. De patiënttevredenheid bleef voor en na het experiment constant.

Eigen risico versus no-claim
Hayen boog zich ook over het systeem van eigen bijbetalingen. Verzekerden die moeten bijbetalen gebruiken minder zorg, zowel bij een no-claim systeem als bij betaling van eigen risico. Economisch bezien zijn beide hetzelfde: de no-claim bonus aan het eind van het jaar wordt in feite bekostigd door premiestijging. Echter: Als het gaat om de zorgkosten omlaag te brengen, kan men het beste een systeem vormgeven met een eigen risico. Uit het onderzoek blijkt dat mensen bij het eigen risico gemiddeld genomen €150 minder zorg gebruiken ten opzichte van een systeem van bijbetalen met de no-claim.

Framing
“Nu mensen zo sterk reageren op de manier waarop zo’n systeem geframed is, zou je misschien nog wel – met minder middelen – een sterkere reactie kunnen creëren door de framing aan te passen”, zegt Hayen. “Hier heb ik weliswaar wat ideeën over, maar formeel test ik deze niet empirisch in het proefschrift.”

(Foto: Shutterstock)

Volg ons