Door gebrekkige samenwerking kwetsbare oudere laat in beeld

Posted on 08-05-2018 in Actueel, Nieuws, Ouderenzorg

Vroegsignalering van kwetsbare ouderen komt nog niet goed uit de verf door een gebrek aan samenwerking tussen de betrokken zorgverleners. Betere samenwerking vraagt om duidelijke regie, regionale coördinatie, een gedeelde visie op vroegsignalering, structurele financiering en de bereidheid om van elkaar te leren. Dit concludeert het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in onderzoek naar de samenwerking en regievoering rondom vroegsignalering, dat is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

VWS vroeg aan het RIVM te onderzoeken hoe samenwerking en regiovoering rondom vroegsignalering verbeterd kunnen worden. In de factsheet ‘Vroegsignalering bij (kwetsbare) ouderen’ beschrijft het RIVM de bevindingen.

Bij vroegsignalering zetten zorg- en hulpverleners initiatieven in gang om ouderen die risico lopen om kwetsbaar te worden, of mogelijk al kwetsbaar zijn, proactief op te sporen. Naar aanleiding hiervan kunnen zorg en ondersteuning worden ingezet. De gedachte hierachter is dat hiermee problemen worden opgelost, uitgesteld of voorkomen. Hierdoor kunnen ouderen mogelijk langer zelfstandig functioneren en wonen.

Onduidelijk hoe vroegsignalering effectief kan worden ingezet
Samenwerking tussen hulpverleners die zich bezighouden met vroegsignalering moet voorkomen dat verschillende aanbieders langs elkaar heen werken, signalen missen of dingen dubbel doen. Maar dit komt nog niet altijd goed van de grond, constateert het RIVM. ‘Samenwerking vindt nog niet op grote schaal plaats, onder meer doordat nog niet duidelijk is hoe vroegsignalering effectief kan worden ingezet. De verschillende betrokkenen zijn daarom vaak nog zoekende naar bij wie vroegsignalering op welk moment het beste kan worden ingezet, en welke instrumenten zij daarbij het beste kunnen gebruiken. Het gevolg hiervan is dat partijen het ook nog lastig vinden om te bepalen met wie zij het beste kunnen samenwerken’, aldus het RIVM.

Meestal geen afspraken over regie
Over de regievoering op samenwerking rondom vroegsignalering worden volgens het RIVM meestal geen afspraken gemaakt. ‘Hierdoor is het onduidelijk of er regievoering is en bij wie dit is belegd. Ook weten professionals niet goed wat wenselijk is ten aanzien van de regievoering.’
Verder blijkt uit het onderzoek dat veel professionals elkaar niet kennen en niet op de hoogte zijn van elkaars werkzaamheden. Dit belemmert effectieve samenwerking. Vooral in grotere gemeenten zijn zorgverleners minder bekend met elkaars werkveld en expertise.

Succesfactoren en barrières voor samenwerking
Elkaar kennen, op de hoogte zijn van elkaars expertise en elkaar vertrouwen bevordert samenwerking op het gebied van vroegsignalering. Ook helpt het als de betrokken partijen een gedeelde visie hebben op vroegsignalering en resultaat zien van de samenwerking.
Er zijn ook belemmeringen waar bestaande samenwerkingsinitiatieven hinder van ondervinden en potentiële initiatieven ontmoedigd door raken. Problemen zijn onder andere het ontbreken van een gedeeld digitaal patiënten/cliënteninformatiesysteem en het ontbreken van structurele bekostiging om de samenwerking te borgen. Ook het ontbreken van kennis, tijd en continuïteit zorgen ervoor dat samenwerkingen niet of moeizamer tot stand komen.

Gedeelde visie
Om de samenwerking van de grond te krijgen, is het volgens het RIVM van belang dat zorgverleners en organisaties die op het gebied van vroegsignalering actief zijn in een wijk of regio elkaar en elkaars expertise leren kennen. Ook helpt het als de betrokken partijen een gedeelde visie hebben op vroegsignalering en resultaat zien van de samenwerking. Verder pleit het RIVM voor het stimuleren van samenwerkingsinitiatieven van gemeenten, zorgverzekeraars en andere organisaties op het gebied van preventieve ouderenzorg.

Coördinatie op regionaal of landelijk niveau nodig
Om te voorkomen dat organisaties langs elkaar heen werken en om de activiteiten op het gebied van vroegsignalering op elkaar af te stemmen is volgens het RIVM coördinatie op lokaal of regionaal niveau nodig.

(Foto: rapport RIVM)

Volg ons