Zorg voor Amsterdamse kwetsbare ouderen rammelt

Posted on 15-05-2017 in Actueel, Nieuws, Ouderenzorg

De zorg voor kwetsbare ouderen in Amsterdam kampt met gebrek aan afstemming, falende informatie-uitwisseling, financiële schotten en capaciteits- en personeelstekorten. Dat blijkt uit het rapport ‘Krakende ketens in de zorg voor kwetsbare ouderen’ van de Samenwerkende Instellingen Gezondheidszorg Regio Amsterdam (SIGRA), dat vorige week is gepubliceerd.

Al in 2015 luidde SIGRA de noodklok over knelpunten rondom de doorstroming van patiënten die (tijdelijk) niet langer thuis kunnen wonen na een voorval thuis of een ziekenhuisopname. Er kwam een integrale Stuurgroep Doorstroming die als doel heeft er gezamenlijk voor zorgen dat iedere patiënt in de regio de juiste (tijdelijke) zorg krijgt, op de juiste plek, tegen de juiste financiering. Kwetsbare ouderen in Amsterdam horen passende zorg te krijgen en mogen geen last hebben van financiële schotten en onduidelijke afspraken tussen zorgverleners.

Belangrijk: iedereen pakt zijn verantwoordelijkheid
Nu ligt er een advies: ‘Krakende ketens in de zorg voor kwetsbare ouderen’, waarin allerlei kennis is verzameld en oplossingen worden genoemd per speler in de keten. Van belang is dat iedereen zijn verantwoordelijkheid pakt, zo staat in het rapport.

Juiste informatie komt niet bij SEH of ziekenhuis terecht
Waar komt de ruis vandaan? De problemen hangen volgens SIGRA voornamelijk samen met communicatie, vindbaarheid, informatieoverdracht en registratie. Deze problemen treden binnen de gehele keten op: huisartsen en thuiszorgorganisaties lukt het niet om juiste, actuele en volledige patiëntinformatie aan SEH of ziekenhuis door te spelen. Met als gevolg dat de specifieke behandelnoden en – wensen onduidelijk zijn.

Verpleegkundigen kennen opnamemogelijkheden buiten ziekenhuis niet
SEH-verpleegkundigen blijken op hun beurt niet op de hoogte van opnamemogelijkheden voor kwetsbare ouderen buiten het ziekenhuis. Dus verblijven ouderen langer dan nodig op de SEH of in het ziekenhuis zonder medische indicatie. De ziekenhuizen verergeren dit probleem, zo blijkt uit de SIGRA-rapportage. Processen voor opname in ziekenhuis zijn vaak eenvoudiger dan een doorverwijzing naar thuiszorg of verpleeghuis.

Aanbieders weten van elkaar niet wie zich bemoeien met oudere
Het probleem van gebrekkige informatie-uitwisseling speelt niet alleen tussen schakels in de keten, maar ook binnen individuele instellingen. Zo constateert SIGRA dat electieve zorg en spoedzorg binnen ziekenhuizen onvoldoende zijn afgestemd. Bovendien kunnen SEH’s niet of nauwelijks data aanleveren over in-, uit- en doorstroom. Aanbieders weten vaak niet van elkaar wie zich binnen de keten allemaal met een oudere bezighouden.

Geen volledig beeld
Wat is nu de totale capaciteit voor tijdelijke opname? Daar krijgt SIGRA geen volledig beeld van. Voor zover er een registratiesysteem is, is dit alleen beschikbaar voor transferbureaus en VVT-aanbieders. Daarbij wordt dit systeem niet altijd gebruikt volgens regionale afspraken. Ook heeft SIGRA verschillen gevonden in de interpretatie van domeinoverschrijdende data.

Nauwere samenwerking in eerste lijn
Als het gaat om de eerste lijn noemt SIGRA onder mee als oplossingsrichting: nauwere samenwerking in de eerste lijn, zodat cliënten beter en langer thuis kunnen blijven en op tijd worden doorverwezen. Zo wordt voorkomen dat kwetsbare ouderen (zeker bij dementie) in het ziekenhuis komen als er geen medische noodzaak is. In Amsterdam loopt rond vier huisartsenpraktijken een pilot ter versterking van integrale eerstelijns ouderenzorg (Beter Oud in Amsterdam), samen met wijkverpleging, welzijn en apothekers. Dit moet op meer plekken in de stad mogelijke worden.

Ouderen preventief goed in kaart brengen
Vroegsignalering in de eerste lijn is ook van belang: vaststellen welke ouderen extra kwetsbaar zijn, deze ouderen preventief goed in kaart brengen, huisbezoek en passende interventies inzetten. Intensiveer ook de samenwerking met welzijn: informatie vanuit preventieve huisbezoeken bij 81+ers delen met andere eerstelijns professionals. Zorg voor het actief bezoeken van zorgmijders. Stimuleren en uitbreiden van multidisciplinaire overleggen met huisarts, POH, wijkverpleging en maatschappelijk werker. Stimuleer gebruik en continueer inkoop van de module kwetsbare ouderen voor huisartsen.

Het volledige rapport Krakende ketens in de zorg voor kwetsbare ouderen kunt u hier downloaden.

Tekst: Corina Feijter
Foto: Gerda van Beek

Volg ons