Bijna 62 miljard aan sociale uitkeringen via Zvw en Wlz
Datum: 30 augustus 2019De overheid keerde in 2018 voor 159,3 miljard euro aan sociale uitkeringen uit. Dat is bijna 4 miljard euro meer dan in het voorgaande jaar. De uitkeringen via de Zorgverzekeringswet (Zvw) zijn in 2018 gestegen met 1,5 miljard euro tot ruim 42 miljard euro. De uitkeringen via de Wet langdurige zorg (Wlz) namen toe met 1,2 miljard tot 19,4 miljard euro. Hiermee zijn deze uitgaven verantwoordelijk voor ruim twee derde van de totale toename van de uitgaven aan sociale uitkeringen.
Bij sociale uitkeringen gaat het om uitkeringen in geld of natura, om huishoudens financiële zekerheid te bieden tegen inkomstenrisico’s als ziekte, invaliditeit en arbeidsongeschiktheid. Ook bijdragen aan huishoudens om in bepaalde behoeftes te voorzien, zoals huisvesting en onderwijs, vallen onder de sociale uitkeringen. En, zoals gezegd: dus de uitkeringen via de Zvw en de Wlz tot de sociale uitkeringen gerekend. Onder de Zvw vallen medische kosten die vergoed worden vanuit het basispakket van de zorgverzekering. De Wlz heeft betrekking op langdurige zorg, zoals verblijf in een verzorgings- of verpleegtehuis.
Diverse financieringsbronnen
Sociale uitkeringen kunnen (gedeeltelijk) worden gefinancierd uit premies, waarbij de uitkering veelal wordt uitgekeerd door een van de socialezekerheidsfondsen. De Algemene ouderdomswet (AOW) en de Werkloosheidswet (WW) zijn daarvan voorbeelden. Sociale uitkeringen kunnen echter ook betaald worden uit algemene middelen, zoals bijvoorbeeld gebeurt bij de kinderbijslag en de zorgtoeslag.
Afname groei AOW-uitkering
De toename in 2018 kwam vooral door hogere uitkeringen voor zorguitgaven via de Zvw en de Wlz. (Ver) na de uitkeringen voor zorguitgaven is de AOW de grootste kostenpost onder de sociale uitkeringen. De uitgaven aan AOW-uitkeringen namen in 2018 met 0,7 miljard euro toe tot ruim 38 miljard euro. Deze toename van 1,9 procent is weliswaar meer dan de 1,3 procent stijging van 2017, maar ligt ruim onder het niveau van de voorliggende jaren. Tussen 2007 en 2015 groeiden de uitgaven aan de AOW jaarlijks gemiddeld met meer dan 4 procent. De vertraging in de groei hangt nauw samen met de verhoging van de AOW-leeftijd.
De WW-uitkeringen zijn fors afgenomen in 2018. Met 4,3 miljard euro is dat bijna 17 procent minder dan in het voorgaande jaar. Dit heeft alles te maken met de dalende werkloosheid.
Kinderopvang
De uitgaven voor kinderopvang daarentegen kenden een relatief grote stijging, van 2,4 miljard euro in 2017 naar 2,7 miljard euro in 2018. Hiermee nemen deze uitgaven voor het derde jaar op rij flink toe.
Zie de CBS-paper Overheidsfinanciën 2018