100% zorg is ook gedeelde besluitvorming

Posted on 28-06-2015 in Bedrijfsvoering, Nieuws, Zelfmanagement

‘Samen beslissen is beter’ luidde de titel van de workshop van Haske van Veenendaal op de Inspiratiedag 100% Zorg. Het voorbeeld van een botdichtheidsmeting bij een 95-jarige, leidde tot hilariteit in de zaal. “Kijk kritisch naar diagnostiek en betrek de patiënt bij de behandeling; van milde manipulatie naar partneren met de patiënt.”

De Inspiratiedag 100% Zorg van 16 juni jl. (zie ook Zorgenz op 17 juni en interview met Chiel Bos op 10 juni ) had als basis het meldpunt Verspilling van de zorg. Minister Edith Schippers en staatssecretaris Martin van Rijn waren beiden aanwezig bij deze bijeenkomst en dat tekent het belang dat zij daaraan hechten. Je kunt een zorgeuro maar één keer uitgeven. “Optimale zorg is ook het nemen van goede, passende en gedeelde besluiten door de patiënt en de zorgverlener,” benadrukt Haske van Veenendaal, senior consultant en manager bij het Kwaliteitsinstituut CBO van TNO.

Voorkeuren patiënt
Gedeelde besluitvorming of de veelgebruikte Engelse variant shared decision making staat volop in de belangstelling. De patiënt is mondiger, laat zich niet maar alleen adviseren, maar wil mee beslissen. Er is vaak niet één duidelijke behandeloptie. Dat betekent dat de patiënt en arts samen moeten kijken naar alle voor- en nadelen van alle opties. Ook die waaraan je als professional niet meteen denkt, maar die vanuit het oogpunt van kwaliteit van leven voor de patiënt wel degelijk reëel zijn. De patiënt moet terdege worden geïnformeerd. Alleen zo kunnen arts en patiënt komen tot een gedeelde besluitvorming, passend bij de waarden en voorkeuren van de patiënt.

Stel je neutraal op
“Dat lijkt voor de hand liggend, maar dat is het niet,” stelt Van Veenendaal. “Onderzoek heeft uitgewezen dat artsen weliswaar denken dat ze gedeelde besluitvorming toepassen, maar dat vaak toch niet doen, eerder een milde manipulatie. Vooral ruimte geven aan de waarden en de voorkeuren van de patiënt blijkt in de praktijk lastig. Neem als zorgverlener geen standpunt in. Kijk met de ander objectief naar wat de beste optie is en stel je zo neutraal mogelijk op. Maak daarbij ook duidelijk dat de keuze sámen kan worden gemaakt, mensen staan er niet alleen voor. Stel niet realistische verwachtingen bij, presenteer de kansen helder. Dat is van belang, men heeft de neiging om kansen te overschatten, soms ook te onderschatten. Mensen moeten ook tijd hebben om te komen tot een juiste afweging.”

Eerst goed informeren
“Tot slot,” vervolgt Van Veenendaal in zijn presentatie tijdens 100% Zorg, “stel samen vast of voldoende informatie is ingewonnen om een beslissing te nemen. Bespreek gezamenlijk of de patiënt een eigen keuze wil maken of deze keuze wil overlaten aan de professionals. Het standpunt ‘kiest u maar voor mij’ is namelijk ook een keuze, maar accepteer deze pas nadat de patiënt eerst heel goed is geïnformeerd.’ Van Veenendaal wijst op de site http://keuzehulpen.thuisarts.nl/, met informatie die patiënten kan helpen bij het beslissen. Er staan bij een aantal aandoeningen de opties, met de voor- en nadelen. Tevens wijst hij op het platform voor professionals Gedeelde besluitvorming (zie www.zelfmanagement.com’). Ja, optimale zorg betekent dus ook zorg zonder verspilling.

Gerda van Beek

(Foto: Monkey Business Images)

Volg ons