Debby de Jongste: “Dynamiek zit in de wijk”

Debby de Jongste: “Dynamiek zit in de wijk”

Datum: 28 juni 2015

debby_de_jongste_lijn1_haaglanden_zorgenzHoe krijgen we gezonde burgers in gezonde wijken? Dat vergt niet alleen om een omslag van zorg- naar gezondheidsbeleid. Juist van de professionals in de zorg wordt ander gedrag verwacht. Dat stelt Debby de Jongste, directeur van de Regionale Ondersteuningsstructuur (ROS) Lijn 1 Haaglanden.

Het werkgebied van Lijn 1 Haaglanden is Den Haag en de randgemeenten.“In deze regio is er nog sprake van een behoorlijke versnippering in de eerste lijn. Er is weinig samenhang, de markt wordt nog niet gedeeld door alleen gezondheidscentra en zorggroepen, we hebben in onze regio ook een groot aantal solisten. ‘Het is hier net Friesland, maar dan op één vierkante meter’, zeggen we wel eens gekscherend. Dat betekent voor ons een flinke opgave om echt integrale en samenhangende zorg voor de burgers in de wijken te realiseren”, zegt Debby de Jongste.

Mensen zoeken elkaar op
Maar ze ziet ook een kans. “Door de overheveling van taken naar de gemeenten zien we dat er in de wijken verbinding tot stand komt. Er ontstaan dwarsverbanden. Mensen zoeken elkaar op, bespreken wat er speelt in de wijk en kijken wat er nodig is. Ik zie een beweging ontstaan, de bereidheid is groot. We zetten daarom in op de dynamiek in de wijk. Welzijn en de gemeenten zijn erbij betrokken, sommigen willen een bestaand netwerk rond ouderenzorg bijvoorbeeld uitbreiden. Als ROS willen we deze beweging aanjagen, begeleiden en ondersteunen. Dat kost tijd. Een smoelenboek of adressenkaart maken is onvoldoende. Als je iemand niet kent, ga je niet verwijzen. Werken aan een relatie, elkaar kennen, is van groot belang, zodat je weet wat je aan elkaar hebt en vanuit vertrouwen kunt samenwerken.”

Professional moet kantelen
Lijn 1 vierde in april jongstleden haar tienjarig jubileum, met als thema: ‘Loslaten geeft ruimte’. Waarom dit thema? “Tot voor kort werkten professionals in de eerste lijn samen op basis van een zorgprogramma rond een ziekte. Er is nu een andere fase in de samenwerking aangebroken. De samenwerking reikt verder, over domeinen heen, om samen te werken aan gezonde burgers in gezonde wijken. Waarbij werken aan preventie steeds belangrijker wordt. Dat kan de eerste lijn niet alleen. Het werkt niet als we professionals overspoelen met dingen die moeten. Hun intrinsieke motivatie is van belang: welke keuzen maak ik en waarom? We willen een omslag maken: van zorg en ziekte naar gezondheid en gedrag. We willen dat mensen hun eigen kracht meer gebruiken en zelf de regie nemen. Voor de professional betekent dat: niet langer zorgen voor maar zorgen dat. Je hebt als professional een toegevoegde waarde. Je moet wel bereid zijn daar naar te kijken en een open houding hebben. Door zaken los te laten, creëer je ruimte in de eerste lijn. Werken aan zelfredzaamheid van burgers vereist een transitie van de professional.”

“Voor de professional betekent dat: niet langer zorgen voor maar zorgen dat”

Met campagne initiatieven in wijk kracht bij zetten
Tijdens het jubileumcongres is de campagne ‘De kracht van…’ gelanceerd. “Met deze campagne willen wij onze initiatieven tot verbindingen in wijken kracht bij zetten.
We portretteren diverse professionals, vrijwilligers en burgers die zich inzetten voor een gezonde wijk met gezonde burgers. We willen laten zien dat zij actief zijn in de wijk. Zo willen we stimuleren dat partijen elkaar gaan opzoeken en samen gaan kijken wat er speelt in de wijk, wat er nodig is. We willen een stap verder gaan en dat gaan bekijken op populatieniveau”, aldus De Jongste.

debby_de_jongste_lijn1_haaglanden_zorgenzCoach van de stuurman
Er zijn verschillende voorbeelden van dynamiek in de wijk te noemen. De eerste lijn, de Centra voor Jeugd en Gezin en gemeenten hebben elkaar gevonden als het gaat om de jeugdzorg en maken samen regionale samenwerkingsafspraken. “Ik ben blij dat we op dit niveau met elkaar aan tafel zitten. Wij hebben als ROS in deze dialoog een toegevoegde waarde, omdat we onafhankelijk zijn.” Debby de Jongste kent individuele huisartsen, bijvoorbeeld in de Haagse wijk Rivierenbuurt, die voorop lopen en ideeën hebben over hoe het anders kan of moet. Dan treedt de ROS op als een coach van de stuurman. “Ik spreek in dit verband van een transformatie in plaats van een transitie. Wij nemen onze verantwoordelijkheid maar niet het eigenaarschap.”

“Wij hebben als ROS in deze dialoog een toegevoegde waarde, omdat we onafhankelijk zijn”

Nodig zorgverzekeraar uit in de wijk
Zorgverzekeraars kijken graag naar de uitkomsten van de zorg en willen een business case zien. Maar het maatschappelijk rendement is bij dit soort veranderingstrajecten niet altijd duidelijk in cijfers uit te drukken. De Jongste: “Ik nodig onze preferente zorgverzekeraar CZ graag uit om te zien wat er in de wijken gebeurt, om de dynamiek te zien. Hopelijk wordt hen dan duidelijk dat professionals ruimte nodig hebben om keuzen te kunnen maken. Als de zorgverzekeraars ook geloven in de verandering die we willen bereiken, nemen ze mijn uitnodiging aan. Het gaat om gevoel, niet alleen om harde cijfers. Het zou mooi zijn als de zorgverzekeraar initiatieven durft te belonen die over de domeinen heen gaan en niet alleen gaan over een implementatie in de eerste lijn. De innovatie zit in de wijk.”

Dit najaar komt het ROS-netwerk met position paper
De ROS’en willen meer pro-actief worden. “We hebben veel ervaring met verandering in de eerste lijn, daar zit onze expertise. Vanuit die inhoud willen we meer het gesprek aangaan met landelijke stakeholders, zoals VWS. We gaan daarom onze visie in een position paper steviger neerzetten”, aldus Debby de Jongste.

Corina de Feijter

(Fotografie: Eric van Nieuwland)

Gerelateerde berichten

Author: Zorgenz

Share This Post On

Submit a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *