Vergrijzing leidt tot meer druk op acute zorg

Posted on 17-01-2019 in Actueel, Huisartsenzorg, Ouderenzorg, Overig

De acute zorg in ons land is voldoende toegankelijk. In 2017 was er een lichte daling van het aantal patiënten op zowel de spoedeisende hulp als op de huisartsenpost. Het totaal aantal ambulanceritten is enigszins toegenomen. Kinderen tot 4 jaar en 65-plussers maken het meest gebruik van de acute zorg. Door de vergrijzing komen er meer complexe patiënten op de spoedeisende hulp. Samenwerking tussen ziekenhuizen, huisartsen en andere partijen in de acute zorgketen is het sleutelwoord om in de toekomst de vraag naar acute zorg aan te kunnen.

Opvallend detail: de piekdrukte op de huisartsenposten (hap) ligt in het weekend, voor de spoedeisende hulp (seh) daarentegen juist op maandagen tussen 10.00 en 20.00 uur. Dat blijkt uit de NZa-monitor acute zorg 2018.

Vergrijzing
De vergrijzing leidt tot toename van de druk op de acute zorg. Het zorggebruik van mensen van 65-plussers neemt namelijk toe met een factor twee tot vier. De behandeltijd per patiënt, het aantal opnames na een bezoek aan de spoedeisende hulp, de verblijfsduur in het ziekenhuis en het beroep op vervolgzorg nemen daarbij eveneens toe met de leeftijd. Door de vergrijzing is in 2016 en 2017 de uitstroom van patiënten in de acute zorg richting vervolgzorg, vooral in de wijkverpleging en het eerstelijnsverblijf, aanzienlijk toegenomen.

Vervolgzorg
Echter: de doorstroom en uitstroom naar vervolgzorg (zoals verpleging & verzorging of eerstelijnsverblijf) verloopt niet altijd soepel. Dat is dus zeker een aandachtspunt. Er zijn diverse initiatieven om dit te verhelpen. Zoals de Wijkkliniek in Amsterdam. Maar ook de inzet van een wijkverpleegkundige voor acute zorg. In ongeveer een derde van de gevallen waarbij de wijkverpleegkundige is langs geweest, kon inzet van de huisarts worden vermeden. Ook opname in het ziekenhuis werd in sommige gevallen voorkomen. Tevens wordt er geëxperimenteerd met een centrale multidisciplinaire triage. Een aantal regio’s werkt aan de realisatie van één centraal contactpunt of een webapplicatie voor actuele informatie over de beschikbaarheid van bedden voor vervolgzorg in de eerste en tweede lijn.

Gepast gebruik
Het aantal zelfverwijzers op de seh is nog steeds 20%. In 2018 hebben InEen en de LHV een campagne ontwikkeld om gepast gebruik van spoedzorg te stimuleren, o.a. met vier animatiefilmpjes, om mensen aan het denken: wanneer is er wel en niet sprake van spoed? De app Moet ik naar de dokter kan mensen helpen die twijfelen of het nodig is om naar de huisarts, de huisartsenpost of de spoedeisende hulp te gaan.

Kernboodschap: samenwerking
De Monitor bevat een groot aantal aanbevelingen voor de toekomstbestendigheid van de acute zorg in ons land met als voornaamste boodschap:  Goede toegankelijkheid van de acute zorg hangt samen met goede samenwerking tussen de ketenpartners.

(Foto: Gerda van Beek)

Volg ons