E-health in de Friese praktijk

Posted on 01-06-2015 in GGZ, Nieuws, ROS

Er zijn talloze initiatieven om het gebruik van e-health te vergroten en er zijn inmiddels veel producten beschikbaar. Hoe kijken zorgverleners in de ggz in Friesland aan tegen het gebruik van e-health? Past het in hun werkwijze, wordt e-health gebruikt in de dagelijkse praktijk? ROS Friesland heeft dit geïnventariseerd door middel van een enquête.

De enquête over e-health is uitgezet bij drie doelgroepen in
Friesland: praktijkondersteuners ggz in de huisartsenzorg, vrijgevestigde psychologen/orthopedagogen en vrijgevestigde psychotherapeuten. De respons mag met 38 procent hoog worden genoemd; van de poh’s-ggz stuurde de helft een ingevulde vragenlijst retour.

Ga aan de slag en ervaar het zelf
Wat blijkt? Er bestaat een zekere handelingsverlegenheid ten opzichte van e-health. Dat heeft vooral te maken met de onbekendheid en het grote aanbod instrumenten. Er is zoveel dat de opmerking ‘door de bomen het bos niet zien’ van toepassing is. Tegelijk is het opvallend dat zorgverleners die de instrumenten daadwerkelijk gebruiken er veelal positief of neutraal tegenover staan. Dat geldt ook voor de cliënten. Slechts sporadisch wordt de inzet als negatief ervaren. ROS-adviseur ggz Jenneke Netjes durft daarom deze boodschap wel aan: ga aan de slag en ervaar het zelf, samen met de cliënten.

Naslagwerken
Van de uitkomsten van elk van de drie enquêtes is een samenvattend rapport opgesteld. Hiernaast is een compleet overzicht gemaakt van alle websites, apps, behandelprogramma’s, screenings- en diagnostische instrumenten, filmpjes enzovoort die door één of meerdere beroepsgroepen worden gebruikt. Alle documenten zijn te vinden op de website van ROS Friesland.

Top-5 meeste gebruikte instrumenten
Zorgverleners kijken genuanceerd kritisch naar de ontwikkelingen. Daarbij opteert iedereen voor ‘blended care’, dat wil zeggen: altijd gecombineerd met face-to-face contacten. Dat past ook bij de werkwijze van ggz-professionals, waarbij de relatie belangrijk is. Dat met e-health de rol van de zorgverlener meer coachend wordt, spreekt een aantal professionals aan. De top-5 van meeste gebruikte instrumenten is: 1. e-mailconsulten, 2. screenings- en/of diagnostische instrumenten, 3. psycho-educatiesites, 4. zelfhulpprogramma’s waaraan geen kosten verbonden zijn, 5. Apps. Het is opmerkelijk dat er nog maar weinig betaalde programma’s, modules en platforms daadwerkelijk in omloop zijn.

Screening of diagnostiek
Een groot onderscheid zit in het gebruik van de typen screenings-/diagnostische instrumenten. Bij de poh’s-ggz gaat het meer om screeningsinstrumenten. Bij de psychologen/orthopedagogen en psychotherapeuten betreft het vaker diagnostische instrumenten. Bij deze laatste beroepsgroepen is het gebruik van en de verwijzing naar online zelfhulpprogramma’s aanzienlijk minder. Het is duidelijk dat er sprake is van andere cliëntgroepen en andere taken tussen poh’s-ggz enerzijds en de psychologen/orthopedagogen en psychotherapeuten anderzijds. Dat sluit aan bij de verwachting: de poh’s-ggz behandelen veelal patiënten met lichtere klachten, aldus Jenneke Netjes.

Suggesties
De adviseur van ROS Friesland geeft op basis van de onderzoeken de volgende suggesties.
• Blended care heeft aantoonbaar betere resultaten dan zelfhulp via internet
zonder face-to-face contacten.
• Veel behandelprogramma’s zijn gericht op hoogopgeleide volwassenen. Voor laagopgeleide mensen is er nog weinig geschikt aanbod. Dat heeft te maken met het feit dat werken met taal deze groep minder goed afgaat. Probleemoplossende therapie (PST) als basis zou beter werken dan cognitieve gedragstherapie (CGT).
• Aanwijzingen over het goed onderzocht zijn van een instrument, zijn bijvoorbeeld te vinden via www.onlinehulpstempel.nl, en het RIVM-Centrum Gezond Leven. Ook de herkomst van een universiteit of onderzoeksinstituut kan op goed onderzoek duiden.
• Bekijk de lijst met interventies waarmee zorgverleners in Friesland reeds
werken. Wat is goed te gebruiken in de dagelijkse praktijk?
• Doe ervaring op en leer ervan. Hoe begeleidt een zorgverlener cliënten op het internet? Hoe motiveert hij cliënten? Wat is zijn eigen rol? Al werkend wordt kennis en ervaring opgedaan.
• Een eerste ervaring is nodig om zicht te krijgen op de rol van e-health in een praktijk.

Voor meer informatie of het uitwisselen van ideeën is Jenneke Netjes, adviseur ggz van ROS Friesland te bereiken onder info@rosfriesland.nl of tel. 0513 626805.

(Foto: Paul Vasarhelyi/Shutterstock)

Volg ons