COLUMN – HUISARTS JURRIEN WIND
Vergelijkingen mag ik graag maken. In de spreekkamer doe ik dat veel en meestal gebruik ik dan ‘de auto’ als voorbeeld. ‘De auto als menselijk lichaam’. Aan die auto kan iets stuk gaan en dan is er de garage voor reparatie. Mensen snappen die vergelijking (maar soms ook niet). Soms, inderdaad, is een auto ook een te simpel ding in vergelijking met de ‘prachtige uitvinding mens’.
Vandaag wil ik een vergelijking maken met voetbal. Het hoeft geen ramp te zijn dat we niet naar het WK gaan. Sterker nog: dat is geen ramp, het is een kans om achter de oren te krabben en te analyseren waar het fout is gegaan. Hoe het kan dat de numero 3 van het vorige WK ontbreekt in Rusland?
In 1974 en 1978 werden ‘we’ tweede op een WK. Tweemaal een superprestatie van het kleine voetballand Nederland. In 1980 kwalificeerde Nederland zich nog voor het EK om daarna ver weg te zakken en zich een aantal jaren niet voor grote toernooien te kwalificeren. Diep in het voetbalmoeras zagen we toe hoe nota bene België ‘ons inhaalde’, leuk voetbal speelde en hoge ogen gooide op toernooien. Diezelfde situatie is er nu!
Ook toen vroeg ‘voetbalminnend-voetbalwetend Nederland’ zich met de handen in het haar af ‘hoe we in hemelsnaam uit de crisis zouden komen?’ Zonder Cruijff, zonder van Hanegem, Neeskens, Krol en al die namen…!? Dat wisten we niet. Daarvoor was geen recept. Of toch….!?
Heet dat recept niet gewoon ‘geduld’? En durven afwachten? Het overlaten aan ‘het veld’? Het voetbalveld in dit geval? In 1974 – en in 1978 helemaal – waren de zaadjes voor een volgende bloeiperiode in het voetbal allang gezaaid. Daar hoefde alleen maar water bij. En die zaadjes kwamen in de voetbalmoerasperiode vanaf 1980 tot, pak ‘em beet, 1986 langzaam tot bloei: Gullit, Koeman, Rijkaard, Vanenburg en natuurlijk Van Basten. Die waren al lang en breed op schoenmaatje 35 aan het voetballen toen Cruijff de pannen van het dak speelde, toen de ‘donkere dagen’ nog moesten beginnen. Zo is het nu ook: de jonge Cruijffies, Koemannen en Bergkampen voetballen al.
Het is allemaal goed gekomen, gewoon omdat talent zich aandient en tot wasdom komt. Met al die tienduizenden voetbalzaadjes in de Nederlandse bodem werkt dat zo: het echte talent komt wel boven drijven, mits…
Nu de overstap naar de gezondheidszorg: mits! Mits ‘het wordt overgelaten aan het veld!’ Het voetbalveld. De werkvloer. De spreekkamer. Daar waar het moet gebeuren, daar waar men het weet.
Net als in de gezondheidszorg zijn er in de voetballerij 17 miljoen bondscoaches in Nederland. En die melden zich vooral wanneer het niet goed gaat. Allemaal een mening. Die vinden ‘dat Dick Advocaat niet Jantje, maar Pietje in de basisopstelling had moeten zetten en dan was alles helemaal anders gelopen.’ Maar nee, zo werkt het niet: degene die er verstand van heeft, bepaalt….
Waar wil ik nu naar toe? Net als het Nederlands elftal verzand ik in breedtepasses op de eigen helft, is er geen diepte in het spel, laat staan een schot op doel…. Dan maar een bal in de diepte, risico erin: de gezondheidszorg is een markt geworden! Allerlei mensen, allerlei bureaus en organisaties hebben zich daar gemeld. Bureaus, organisaties en mensen met een achtergrond anders dan de mijne. Geen ‘gezondheidszorgachtergrond’. Geen medicijnen gestudeerd. Bestuurskunde, bedrijfskunde, iets economisch of ‘managementsachtigs’ hebben ‘ze’ gedaan. Bemoeienis van buitenaf, komend op mijn terrein, ‘zeggend, bepalend hoe ik ‘het’ moet doen.’ Dat is wat ik voel, dat is wat er is: veel gepraat, betaald gepraat, leidend tot voorstellen ‘in een taal die ik niet spreek’. Afkortingen, afko’s, gelul! Leidend tot? Position papers? Visiedocumenten? Veel gepraat, weinig wol. Allerlei mensen die de gezondheidszorg binnengekomen zijn, het over mijn vak hebben en (lijken te gaan) bepalen hoe ik dat vak moet uitvoeren. Zo, da ’s eruit! Dit was mijn dieptebal van vandaag, mijn mogelijk briljante pass: wat doen die mensen hier? Hier op mijn terrein!? Kunnen die niet weg?
Net als in de gezondheidszorg zijn er in de voetballerij 17 miljoen bondscoaches
Komende tijd zullen we op tv dood geouwehoerd worden door alle voetbalanalytici die, ook betaald, uit de doeken zullen doen waar & hoe het mis zit in het Nederlandse voetbal. Allerlei oplossingen zullen worden aangedragen. Ga zelf op het veld staan, in weer & wind, zou ik alvast tegen die voetbalanalytici willen zeggen. Hup, de modder in…. Voetballen mag, niet erover lullen!
Zie het als een kans….: het missen van het WK. Gewoon de rust bewaren, vertrouwen hebben in de werkvloer, de voetbalclubs, die water geven aan dat talent dat al lang en breed onderweg is. Mannen, kijk of er iets van de voetbalvrouwen kan worden geleerd en stel de goeie bondscoach aan. Eentje met ervaring, ‘een voetbalman’. Laat het voetbal aan de voetballers, aan hen die het weten, die het kunnen, die het willen.
Net zoals ik hoop dat de komende bondscoach van de gezondheidszorg een ‘Geneeskundeman of –vrouw’ mag zijn, ook zo eentje die het kàn. Die weet heeft van mijn werkvloer, die vloer waar u mogelijk ook komt en zich veilig en vertrouwd kunt (blijven) voelen.
Jurriën Wind (1963) is huisarts met een urologische achtergrond. Zijn specialisatie is vasectomie. Een sterilisatie kan uitstekend in de eerste lijn worden uitgevoerd mits de dokter goed geschoold is. Hiervoor heeft Jurriën de Mannen Sterilisatie Praktijk (MSP) opgezet, met locaties in Wijk & Aalburg en Eindhoven. Op zijn website www.devasman.nl laat Jurriën zien dat substitutie verantwoord en veilig kan.