Welzijn op Recept: Vind je draai weer in het echte leven

Posted on 03-12-2019 in Actueel, Huisartsenzorg, Nieuws, Sociaal domein, Zorg & Welzijn

Welzijn op recept is een logisch antwoord op het denken rond positieve gezondheid, vindt Dorine Werkhoven, huisarts bij Franke & Werkhoven in Nieuwegein. ‘We kijken op een andere manier naar mensen vanuit positieve gezondheid. Gezondheid is meer dan de afwezigheid van ziekte, maar gaat ook over welzijn. Ook als je niet ziek bent, betekent het niet dat je wel gezond bent. Het model in de gezondheidszorg is eigenlijk niet passend, omdat we ziektes aan het oplossen zijn.’

Werkhoven begon in 2012 met de verwijzingen naar welzijn. ‘Ik raakte steeds gemotiveerder, omdat het heel goed werkt. We werken samen met welzijnscoaches, die in dienst zijn bij het welzijnswerk en gefinancierd worden door de gemeente. De gemeente Nieuwegein is heel actief op het gebied van positieve gezondheid en Welzijn op recept. Meerdere colleges hebben zich er al hard voor gemaakt.’

Onverklaarbare klachten
Werkhoven ziet veel ‘onverklaarbare lichamelijke klachten’ en mensen met stressklachten, hoofdpijn, vermoeidheid, slecht slapen, buikpijn. ‘Vaak is het een bijkomend onderwerp bij patiënten bij chronische ziekten zoals reuma en diabetes. Ook mantelzorgers lopen vaak over, door de zorg voor familieleden. Het zijn vaak mensen die los van de maatschappij zijn geraakt, ergens een verkeerde afslag hebben genomen en daardoor maatschappelijk minder meedoen dan ze zouden willen. De oorzaken kunnen heel divers zijn: chronische ziekte, werkloosheid, scheiding, mantelzorgtaken.’

Daarmee krijgen huisartsen maatschappelijke problemen op hun bordje, die ze niet kunnen oplossen. ‘Klachten als hoofdpijn, moeheid, rugpijn, somberheid zien we vaak als lichamelijk, terwijl de oorzaak lang niet altijd lichamelijk is. Bij sommige patiënten krijg ik het gevoel: ik wil je wel verder helpen, maar dat ligt dan niet op mijn vlak. Vaak heeft dat te maken met eenzaamheid, het ontbreken van dagbesteding, financiële problemen. Dat zijn problemen die ik niet kan oplossen. Niets is voor een huisarts frustrerender dan dat. Daarom heb ik Welzijn op recept omarmd.’

Goed gesprek
Werkhoven probeert deze patiënten eerst verder te helpen door een goed gesprek te voeren. ‘Ik merkte dat als je op een andere manier in gesprek gaat, je wel tot een oplossing komt. Ik zeg dan: “Ik stel voor dat we eens op een andere manier naar uw klachten kijken, want ik ben zo benieuwd hoe u verder bent.” Daarbij heb je wel een half uur nodig, met een dubbelconsult red ik dat niet. Ik gebruik ook andere tools om mensen in gesprek te houden, zoals ‘de wondervraag’. Welke cijfer geef je je leven? Stel dat er een wonder gebeurt, wat zou er dan morgen anders zijn om je leven een hoger cijfer te geven? Een andere aanpak om het gesprek te voeren is het spinnenweb met de levensdomeinen.’

Vervolgens schetst Werkhoven de mogelijkheden van welzijn. ‘Ik leg uit wat Welzijn op recept is en vraag of ze het goed vinden dat een welzijnscoach contact zoekt. De aanmelding geef ik door aan de welzijnscoach. Welzijnscoaches zijn helden in het ontrafelen van datgene waaraan mensen behoefte hebben. Ze maken een plan op maat en begeleiden mensen naar de passende activiteiten. Dat kan een kookclub zijn, een cursus als ‘Grip en glans’, begeleiding naar maatjesprojecten, sportactiviteiten of ook schuldhulpverlening. De welzijnscoach heeft de sociale kaart in de vingers en probeert mensen te verbinden.’

Registratie en verdere uitrol
Over de resultaten van het traject krijgt Werkhoven een verslag van de coach. ‘Dat is vaak heel verrassend en superleuk. Mensen vertellen er later zelf ook enthousiast over. Bijvoorbeeld dat ze beter met hun klachten hebben leren leven: als ik bij mijn club ben, voel ik minder pijn.’ De resultaten worden geregistreerd.

‘We kijken nu of we meer harde data kunnen verzamelen. Het Landelijk Kennisnetwerk Welzijn op Recept is daar ook druk mee. Met de pilotgemeenten zijn we vorig jaar bij elkaar geweest om Welzijn op Recept 2.0 door te ontwikkelen. Daar is het Handboek uit voortgekomen. We hebben ook gekeken naar de werkzame bestanddelen, hoe kun je het hard maken en welke koers is er nodig om het landelijk te implementeren.’

Meer tijd per patiënt
Werkhoven vertelt dat ze zich nu inzet voor een ‘doorbraakproject’, waarmee ze Welzijn op recept ook lokaal hoopt op te schalen. ‘We willen naar een à twee verwijzingen per huisarts per week. We kijken wat de belemmeringen zijn om niet verder op te schalen, terwijl het heel succesvol is. Het vergt dat je net even wat meer tijd uittrekt per patiënt. Daarbij kunnen sommige huisartsen wel wat training gebruiken, om het gesprek meer richting positieve gezondheid te draaien en uit te komen bij Welzijn op recept.’

Lees het vervolg van dit artikel bij Medisch Ondernemen

Martin Zuithof

Dit artikel is met toestemming overgenomen van MedischOndernemen.

(Foto Pixabay)

Volg ons