“Welzijn op Recept kan floreren”

“Welzijn op Recept kan floreren”

Datum: 21 februari 2017

welzijn_op_recept_zorgenzDe praktijk laat zien dat Welzijn op Recept werkt, al ontbreekt hard wetenschappelijk bewijs hiervoor nog. De interventie is in doorontwikkeling en er bestaat een variëteit aan welzijnscoaches. Onderzoek naar de effectiviteit en een beter imago van het welzijnswerk kunnen ervoor zorgen dat nog meer huisartsen verwijzen naar deze succesvolle aanpak. Een werkconferentie vorige week in Nieuwegein vormt de opmaat naar een kennisnetwerk.

In 35 projecten verwijzen huisartsen en praktijkondersteuners naar Welzijn op Recept. Diverse studies tonen aan dat het een positieve impact heeft op bijvoorbeeld het welbevinden van patiënten. Het vermindert ook het aantal bezoeken aan de huisarts. Hoe kunnen we deze interventie duurzaam borgen? Hoe zorgen we dat het evidence based wordt, zodat zorgverzekeraars een welzijnsgesprek willen vergoeden? Dat waren belangrijke vragen tijdens de werkconferentie.
Jan Walburg, hoogleraar positieve psychologie, maakte duidelijk dat Welzijn op Recept goed past bij het gedachtengoed van Machteld Huber over positieve gezondheid. “Dat is meer dan een andere benadering. Lichamelijke, mentale en sociale factoren zijn even belangrijk. Ook de rol van de cliënt en diens expertise is van belang.”

Welzijn op Recept speelt rol bij positieve gezondheid gedurende hele levensloop
Versterking van de gezondheid is gedurende de hele levensloop van mensen belangrijk, volgens Walburg. Welzijn op Recept kan daarbij een rol spelen. Als voorbeeld noemde de hoogleraar een onderzoek onder scholieren. Welzijn op Recept leidt onder meer tot positief sociaal gedrag, betere sociale vaardigheden en schoolprestaties.
Walburg plaatste een kanttekening: Het gaat niet goed werken als verwijzers niet betrokken worden bij het ontwikkelen van Welzijn op Recept. “Ze verwijzen niet naar een interventie die ze niet kennen. Dat is een fout die ik momenteel zie bij Welzijn op Recept.”

Onderzoek op z’n minst zelf of Welzijn op Recept het doel bereikt
Walburg riep de aanwezige welzijnscoaches op om zelf onderzoek te gaan doen. “Je wilt immers weten of je op de beste manier je vak uitoefent. Daarom ben je dat ook gaan doen: om mensen te helpen hun leven te verbeteren.” Dat kan door klanten te vragen wat ze van Welzijn op Recept vinden, wat er voor hen moeilijk aan is, of het werkt. “Koppel de resultaten terug aan je team, zodat je samen kunt verbeteren. Het gaat niet zozeer om het bewijzen van de effectiviteit van de interventie, maar om het leren en verbeteren door inzichten op te doen en informatie met elkaar te delen in een kenniscentrum.” “Waarom zou een slager zijn eigen vlees niet kunnen keuren? Dat doet hij ook. Hij zorgt zelf dat zijn vlees van goede kwaliteit is.” Zijn pleidooi: “Blijf Welzijn op Recept verbeteren, ga werken aan standaardprotocollen. Dan kan Welzijn op Recept floreren.”
De zaal reageerde niet bijster enthousiast. “We zijn niet gewend om met protocollen te werken. We leveren maatwerk, ik ga geen interventies meten.” Walburg bleef volhouden: “Probeer op z’n minst te onderzoeken of Welzijn op Recept het doel bereikt en praat daar met elkaar over. Kijk of het verbeterd moet worden.”

Meer eenduidigheid in methodisch handelen nodig
Ook volgens hoogleraar maatschappelijke zorg Judith Wolf heeft Welzijn op Recept toekomst. “Het is een erkende en veelbelovende interventie. Er is behoorlijk wat variatie in wat er gebeurt. Op zich is daar niets mis mee, elke interventie past in het contact met de klant. Maar eenduidigheid in handelen is nodig wil je huisartsen, zorgverzekeraars en gemeenten mee krijgen.”
Vakmanschap is belangrijk voor de borging van Welzijn op Recept. Net als het blijven doorontwikkelen van de interventie, intervisie en coaching on the job en het monitoren van de uitkomsten. “Jullie hebben goud in handen, maar het vergt inspanning. Jullie moeten aan de bak, jullie zijn de interventie. Dat moeten jullie zichtbaar maken. Geef een inkijk in jullie dagelijkse werk, laat de waarde van jullie gesprekken met de cliënten zien. Je hebt dan meteen ook resultaten die jullie kunnen gebruiken voor de verantwoording.”
Belangrijke succesfactoren van Welzijn op Recept zijn onder anderen:
-o- verwijzing door de huisarts waardoor de cliënt zich veilig voelt,
-o- welzijnscoach is aanwezig in de praktijk,
-o- tijd hebben, draagvlak, nabijheid van voorzieningen en één welzijnsloket. Aandachtspunten zijn veilige digitale communicatie en het verloop onder medewerkers. Dat bleek uit een enquête onder welzijnscoaches. Het is belangrijk om continue de aandacht op Welzijn op Recept te vestigen, door story telling bijvoorbeeld.

Vrijwillige en getrainde welzijnscoaches
Haarlem zet vrijwillige welzijnscoaches in. Ze worden zorgvuldig geselecteerd via een sollicitatiegesprek en gaan getraind op pad. “Ze hebben veel meer tijd dan de beroepskrachten en de coaching richt zich vooral op activering van de cliënt. Ze registeren ook online.”
In Houten wordt gewerkt met de doelgroep jeugd. Sanne Huiden, consulent welzijn: “Het vindt plaats waar de jongere wil, dan kan ook ’s avonds zijn. We appen soms. We werken ook met jongeren die een verstandelijke beperking hebben. We hebben wekelijks een spreekuur, werken samen met een jongerenwerker en proberen een schakel te zijn tussen eerste en nulde lijn.”
In Delft heeft Zorgorganisatie Eerste Lijn (ZEL) het effect van Welzijn op Recept onderzocht door een voor- en nameting een gevalideerde vragenlijst onder 50 cliënten, die verwezen waren naar een voor hen geschikte welzijnsinterventie. Hoe hebben ze Welzijn op Recept ervaren, wat heeft het met hen gedaan en voelen ze zich beter dan voorheen? Adviseur Daniëlle Vissers benadrukt dat het onderzoek niet helemaal wetenschappelijk verantwoord is, maar vertelt toch dat het gevoel van welbevinden bij de cliënten met 50% is gestegen en dat 88% na drie maanden nog mee deed met de activiteit.

Hoe ontschotten we?
Probleem is dat gemeenten aparte financiering hebben voor zorg en welzijn. Hoe zorgen we dat er een pot met geld komt waar mensen individueel een beroep op kunnen doen? Wijk bij Duurstede werkt innovatief. Deze gemeente heeft een centrum voor Zorg en Welzijn: stichting Binding.

Samenwerken gebeurt in de koffiekamer
“Hoe komt het dat ik een patiënt met diabetes verwijs naar onze praktijkondersteuner maar iemand die eenzaam is niet naar een welzijnscoach?” Huisarts Erik Asbreuk uit Nieuwegein stelt de vraag hardop. “Eerlijk gezegd weet ik het niet.” In een workshop tijdens de werkconferentie proberen welzijnscoaches en twee huisartsen te bedenken hoe meer huisartsen enthousiast kunnen worden gemaakt voor Welzijn op Recept. Huisartsen moeten continu geprikkeld worden en gewezen worden op Welzijn op Recept, ervaren de welzijnscoaches. Wat werkt, is een enthousiaste huisarts inzetten als ambassadeur. Of in de huisartsenpraktijk zelf werken, een luxe waarin een enkele welzijnscoach verkeert. “Ik lunch elke dag met de huisartsen.” Het is een aanpak die volgens Asbreuk kan werken. “Samenwerken gebeurt in de koffiekamer. Het heeft erg met mensen te maken en niet met kunde. Het imago van welzijnswerkers is onder huisartsen niet best. Ze vinden het geen professionals die dan aan hun patiënten gaan zitten. Je moet van goeden huize komen om bij een huisarts binnen te komen. Die moet het eerst vertrouwen voordat hij verwijst.”

Zelf welzijnscoaches opleiden?
Misschien helpt het om te zeggen: jij hebt een probleem en wij hebben de oplossing. (Of: Je hebt een probleem: je verwijst te weinig door.) In Drachten mag een huisarts pas verwijzen als hij eerst een training heeft gevolgd. Gevolg: alleen praktijkondersteuners hebben training gevolgd. Of: laat een cliënt zelf terugkoppelen aan zijn huisarts. Een welzijnscoach merkt in Nieuwegein op dat wijkverpleegkundigen er moeite meer hebben om hun rol aan hun cliënten te verkopen. “Het gaat er niet om wie er verwijst, maar dat we de mensen in beeld krijgen die Welzijn op Recept nodig hebben.” Een oplossing is er misschien wel, zegt Asbreuk. “We hebben onze praktijkondersteuners zelf opgeleid, dat kunnen we ook met de welzijnscoaches doen.” Zijn advies aan de coaches: “Jullie zijn de specialist op het sociale domein, maak duidelijk wie jullie zijn en wat jullie kunnen.”

Aan het einde van de conferentie is een agenda opgesteld voor het kennisnetwerk.

Corina de Feijter

(Foto: One Inch Punch/Shutterstock)

 

Gerelateerde berichten

Author: Zorgenz

Share This Post On

Trackbacks/Pingbacks

  1. Welzijn op recept - […] Vaak is de oorzaak voor het ontstaan en in stand blijven van klachten multifactorieeel. Belangrijk is dit te herkennen…

Submit a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *