Wedde dat ‘t lukt

Posted on 28-12-2015 in Krimpregio's, Nieuws, ROS, Topbericht, Zorg & Welzijn

Een verrassing in 2015 was de prijs die ‘Wedde dat ’t lukt’ won. Huisarts Hans Berg in het Groningse Wedde won de Niek de Jongprijs van Zorverzekeraars Nederland met het substitutieproject in het krimpgebied. “Het is een echte bottom-up benadering: de dorpsbevolking heeft zelf de regie en samen met hen zoeken wij passende oplossingen via ons multidisciplinair overleg tussen huisarts, praktijk- en wijkverpleegkundige, welzijn, dorpondersteuner en SPV-er.”

Op de website van de ROS ELANN blikt Hans Berg terug. Het project heeft veel aandacht gekregen in de media en het leeft erg onder de patiënten. “Men vindt het een positieve uitstraling hebben op het imago van het dorp.”

Hoe ziet de aanpak van Wedde dat ’t lukt (WDL) eruit?
“Het multidisciplinair overleg vindt elke twee weken plaats. Als de hulpvraag niet binnen de formele zorg past, wordt er gekeken naar de beste oplossing buiten ons verband, waarbij we wel betrokken zijn en op de hoogte blijven. We houden de vinger aan de pols en zitten hulpverleners als het nodig is ‘achter de vodden’ wanneer de hulpverlening niet op tijd of niet juist wordt uitgevoerd of niet wordt teruggekoppeld. Dus niet verdringen, maar verbinden.”

Bijvoorbeeld: les in digitale vaardigheden
“Wat mijzelf betreft, ben ik me bewuster geworden van de mogelijkheden om door te verwijzen,” vervolgt Hans Berg. “Neem zoiets als lage digitale vaardigheden. Daar speelt schaamte vaak net zo’n grote rol als bij laaggeletterdheid. De druk om allerlei zaken digitaal te regelen neemt toe. Als je niet digitaal vaardig bent, wordt je op achterstand gezet of uitgesloten. Gelukkig hebben we bij WDL nu een vrijwilliger gevonden die wekelijks inloopspreekuur houdt, waar mensen terecht kunnen met vragen over internetbankieren en digitale aangiften voor de belastingdienst, zorgverzekeraar en gemeente. Dat is minder confronterend dan de meeste scholingen op dit gebied, waarbij vaak een hele groepscursus doorlopen moet worden.”

Wat is de rol van de huisarts en zijn praktijk?
“Als formele zorgverleners behouden we onze taakstelling binnen het medisch domein, maar werken we intensiever samen met het sociale domein in de persoon van de dorpsondersteuner. De dorpsondersteuner is het gezicht van de informele zorg en de ogen en oren van de dorpsgemeenschap. De dorpsondersteuner coördineert alle informele activiteiten, stuurt vrijwilligers aan en onderhoudt de WMO contacten. Als zorgverleners zijn wij wat minder ‘in the lead’ en meer monitorend aanwezig vanuit onze medische expertise.”

Wat waren de belangrijkste leer- en succesmomenten?
“Een belangrijke les was toch wel het loslaten van enige regie als huisarts en meer ruimte te bieden voor input vanuit de mensen zelf. Natuurlijk moet je als huisarts de overall regie houden, omdat anders de zorg versnippert. Maar het is essentieel dat je delegeert waar het kan. WDL moedigt burgers aan om de zorg op hun manier vorm te geven, waar nodig gesteund door professionals. Het willen verbinden van zorg, welzijn en wonen in een plaatselijke setting kost tijd, maar levert ook wat op. Kwetsbare personen komen eerder in beeld en de eigen kracht van dorpsbewoners wordt eerder en beter gemobiliseerd. WDL helpt dit zichtbaar te maken voor de mensen. Er wordt in en rond Wedde meer georganiseerd dan men, maar ook ik, soms denkt. De kleinschalige setting van een dorp of wijk helpt bij het leggen van goede en bestendige verbindingen tussen medisch en sociaal domein. Het enthousiasme vasthouden door elkaar wat te gunnen, én de kleinschaligheid, zijn in mijn ogen de belangrijkste succesfactoren. Hang het ook niet puur aan één zorgverlener op, want als die, om wat voor reden dan ook, vertrekt, wat dan?”

Hoe kreeg het initiatief gestalte?
“We zijn met een aantal mensen gewoon de kar gaan trekken. Gaandeweg ontstond een kerngroep met sleutelpersonen vanuit de dorpsraad en de dorpsgemeenschap. Het dorp Wedde is ook formeel eigenaar van WDL. De kosten van het opstarten van de samenwerking hebben we zelf opgebracht, daarna werd het initiatief door andere partijen zoals provincie en gemeente omarmd.”

Hoe ziet de toekomst van WDL eruit?
“Het project is van en voor de lokale bevolking. Zolang er draagvlak is om voor elkaar te zorgen en dingen voor elkaar regelen, zullen wij als zorgverleners daaraan bijdragen vanuit onze rol. De dorpsgemeenschap moet zich eigenaar voelen voor deze structuur en dus ook mede verantwoordelijk zijn. De aanpak is overdraagbaar, zolang huisartsen dergelijke initiatieven ook mede willen dragen en vormgeven en de schaal voldoende afgebakend en overzichtelijk is.”

Wat geeft Hans Berg zijn collega’s mee die deze benadering willen toepassen?
“Hou het eerst klein en overzichtelijk. Tracht vooraf vast te stellen wat je zelf kan doen en waarnaar je eventueel gericht wilt verwijzen. Laat de regie zoveel als mogelijk bij de burgers zelf liggen, draag enthousiast bij en doe waar nodig een stap terug. Moedig mensen aan om eigen initiatief te nemen en dat ook zelf vorm te geven. Hou de lijnen kort en functioneel.”

[Foto: De Niek de Jongprijs bestaat uit een geldbedrag van € 20.000 en wordt om het jaar door Zorgverzekeraars Nederland uitgereikt aan een innovatief zorgproject.]

Volg ons