Wat maakt het leven zinvol voor ouderen?

Wat maakt het leven zinvol voor ouderen?

Datum: 22 november 2019
ouderen-zorgenz

Gebruik in plaats van zingeving woorden als: Wat maakt het leven voor jou zinvol?

Veel ouderen zijn zich niet bewust van wat hun leven zinvol maakt. Dat schrijft de Raad van Ouderen in een advies over zingeving en eenzaamheid dat is overhandigd aan minister De Jonge van VWS. Volgens de Raad is zingeving nog grotendeels onontgonnen gebied in het bewustzijn van eerstelijnszorg, zorgverzekeraars, media en samenleving. Daarom komt de raad met een aantal aanbevelingen. Zoals: besteed in onderwijs en opvoeding meer aandacht aan persoonsontwikkeling en burgerschap, zorg voor aandacht voor zingeving in de opleiding en nascholing van huisartsen en andere professionals. En om andere woorden te gebruiken voor zingeving, namelijk: ‘Wat maakt het leven voor jou zinvol?’

Het ministerie had de Raad gevraagd te adviseren over de vraag: Hoe maken we zingevingsvragen en -activiteiten laagdrempeliger en toegankelijk zodat ouderen zich daadwerkelijk minder eenzaam voelen?

Wat is zingeving?
Het advies gaat eerst in op het begrip zingeving. Volgens Machteld Huber is het de meest gezondmakende factor die er is. Maar het is ook complexe materie. De filosoof René Gudde wordt geciteerd. Volgens hem is zingeving: ‘Zin is de flow die ontstaat als je vermogens, je lustgevoelen, je zintuigen, je verstand en je wil worden geactiveerd. Liefst samen met anderen.’ Bij ouderen zijn er een boel factoren die zingeving bemoeilijken. Denk aan het verminderen van mobiliteit en vitaliteit die afneemt.

Dertien punten
In het advies somt de Raad van Ouderen dertien punten op die het leven zinvol maken voor ouderen. Veel ouderen noemen het gezinsleven en de verbinding met dierbaren als eerste. Ook zorg, zowel mantelzorg als zorg voor kleinkinderen en huisdieren, wordt veel genoemd. Verder geven ouderen aan het zinvol te vinden bijdragen te kunnen leveren aan de samenleving door vrijwilligerswerk of bestuurswerk. Ook willen zij iets achterlaten voor volgende generaties, zoals een stamboom, kunst en het beschermen van oude ambachten. En vanzelfsprekend maken het vermogen om zelf richting te geven aan hun leven en het zien van nieuwe mogelijkheden in de nieuwe levensfase, het leven voor ouderen zinvol.

Niet iedereen kan de juiste woorden vinden
Belangrijk punt dat de Raad van Ouderen meeneemt in zijn advies is dat niet iedereen de juiste woorden kan vinden voor wat een zinvol leven is. Bovendien blijkt dat veel ouderen zich onvoldoende voorbereiden op het ouder worden én dat de omgeving hen daar ook niet bij helpt. De Raad pleit er daarom onder meer voor om in plaats van zingeving woorden te gebruiken als ‘levensvragen’ en ‘Wat maakt het leven voor jou zinvol?’ ‘Het is van belang dat de termen aansluiten bij de leefwereld van verschillend doelgroepen. Van ‘waar word je blij van?’ tot ‘levenskunst’. Ook pleit de Raad voor campagnes over de realiteit van ouder worden en voorbereiding op de derde en vierde fase. ‘Het inzicht van de oudere zelf is de belangrijkste katalysator voor een zinvol bestaan.’

Onontgonnen gebied
Zingeving is volgens de Raad van Ouderen nog grotendeels onontgonnen gebied in het bewustzijn van eerstelijnszorg, zorgverzekeraars, media en samenleving. De Raad doet dan ook aanbevelingen om dat te verbeteren: besteed in onderwijs en opvoeding meer aandacht aan persoonsontwikkeling en burgerschap, zorg voor aandacht voor zingeving in de opleiding en nascholing van huisartsen en andere professionals en zet buurtprojecten op met woonvormen voor gelijkgestemden en technologie op maat.
Ook adviseert de Raad mantelzorgers en zorgvrijwilligers adequaat te ondersteunen bij rouwverwerking en geestelijke zorg en aandacht te hebben voor mensen met een lage sociaaleconomische status en andere bijzondere groepen.

Interventies verdienen zichzelf terug
De Raad van Ouderen adviseert ten slotte te investeren in deze interventies en onderzoek te doen naar de effectiviteit daarvan. De Raad verwacht dat veel interventies zichzelf terugverdienen: “Meer aandacht voor levensvragen bij ouderen verbetert hun welbevinden en kan daardoor de zorgkosten in de toekomst mogelijk doen afnemen.”

Nog een aantal andere aanbevelingen:
-Meer bekendheid geven aan relatiebemiddeling en de mogelijkheden voor fysiek contact voor ouderen. Ook hier is veiligheid een belangrijk aandachtspunt;
-Extra en speciale aandacht is nodig voor (ex-)mantelzorgers, ouderen met een lage SES (zoals migrantenouderen), ouderen met dementie en ggz-problematiek, ouderen met verstandelijke beperkingen en ouderen met gehoor- en visusproblemen

Lees ook het artikel op ZorgenZ: Voorbereiden op ouder worden moet normaal worden

Bekijk hier het volledige adviesrapport

 

(Foto: Shutterstock)

 

Gerelateerde berichten

Author: Zorgenz

Share This Post On

Submit a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *