Vooral emotionele eenzaamheid bij gebruikers Wmo

Vooral emotionele eenzaamheid bij gebruikers Wmo

Datum: 7 december 2018

Bij emotionele eenzaamheid hebben mensen geen waardevolle contacten.

In 2017 voelde 20% van de mensen in de Wmo zich zeer eenzaam. Bij mensen die daarnaast nog van een voorziening in de Participatiewet of de Jeugdwet gebruik maakten was dat 22%. Zorgelijk is dat steeds minder mensen verwachten een beroep te kunnen doen op hun netwerk. Slechts 15% van de mensen in de Wmo verwacht hulp te krijgen. Ook denkt ongeveer 20% van de mensen die geen voorziening gebruiken dat zij bij problemen geen hulp kunnen krijgen van hun netwerk. Deze cijfers ondersteunen niet het idee dat mensen juist een groter beroep op hun netwerk kunnen doen. Dit blijkt uit de derde SCP-rapportage over de ontwikkelingen in het sociaal domein.

Eenzaamheid hangt sterk samen met veerkracht: hoe veerkrachtiger iemand is hoe minder eenzaam. Het SCP kijkt naar twee vormen van eenzaamheid: sociale en emotionele eenzaamheid. Bij sociale eenzaamheid heeft iemand geen sociaal netwerk. Bij emotionele eenzaamheid ontbreekt het mensen aan waardevolle sociale contacten. Vooral deze laatste vorm van eenzaamheid onder oudere Wmo-ers is toegenomen.

Steeds meer beroep op eigen netwerk
“Je kunt je voorstellen dat het ermee te maken heeft dat er steeds vaker een beroep wordt gedaan op het netwerk van mensen”, zei Jeroen Boelhouwer tegen de NOS. “Dat er steeds meer op de zelfredzaamheid wordt ingezet. Op een gegeven moment kunnen mensen dat niet meer.” Volgens Boelhouwer staan mantelzorgers bovendien onder druk, wat het nog moeilijker maakt om die waardevolle contacten te bieden.

Ontbreken vertrouwenspersoon
De mate waarin men zich eenzaam voelt, is tussen 2015 en 2017 toegenomen. Vooral oudere Wmo-gebruikers voelen zich eenzaam. Het aandeel 75-plussers dat huishoudelijke hulp ontvangt is met 24% gedaald. Ook daalde het aandeel dat gebruik maakt van ondersteuning thuis (met 5%) en het aandeel dat gebruik maakt van woon- en vervoersvoorzieningen (met 10%). Bij eenzaamheid gaat het vooral om het ontbreken van een intieme relatie of vertrouwenspersoon.

Integrale benadering nodig
Het SCP inventariseerde voor zeven probleemsituaties in hoeverre mensen deze zelf het hoofd kunnen bieden of dat er hulp nodig is. Deze situaties variëren van algemene dagelijkse handelingen tot het onderhouden van sociale contacten. Veel mensen krijgen niet bij al deze situaties hulp – niet van een professional en niet van het eigen netwerk. Zo krijgt zo’n 60% van de multi-gebruikhuishoudens bij tenminste één probleemsituatie geen hulp. Dit geldt voor iets minder dan de helft van de gebruikers van de Participatiewet en voor ongeveer 40% van de mensen in de Wmo. Dat kan betekenen dat de hulp en ondersteuning die mensen krijgen voldoet in het kader van de gevraagde voorziening, maar onvoldoende is om andere problemen op te lossen. Deze bevindingen pleiten voor een integrale benadering die de problemen van mensen centraal stelt, en niet de wettelijke kaders.

Een groter beroep kunnen doen op het eigen netwerk is zeker niet altijd en bij iedereen het geval

 

Gebruik voorzieningen
In 2016 maakten naar schatting 2 miljoen mensen uit 1,8 miljoen huishoudens gebruik van een individuele voorziening in het sociaal domein. Van de huishoudens die gebruik maken van een individuele voorziening gebruikt grofweg drie zesde maatschappelijke ondersteuning, twee zesde een participatievoorziening en een zesde jeugdzorg.
In sommige huishoudens worden voorzieningen uit meerdere wetten gebruikt; dit geldt voor 11,5% van de de huishoudens met een voorziening (ruim 150.000 huishoudens). Meestal gaat het dan om een combinatie van participatievoorzieningen en maatschappelijke ondersteuning (ongeveer 7%), of participatie en jeugdzorg (ongeveer 3%).

Kwaliteit van leven
Van de mensen in de Wmo 2015 zegt ruim de helft niet zelf formulieren te kunnen invullen. Voor mensen in de participatiewet en in multi-gebruikhuishoudens gaat het om ongeveer een derde. Ook 10% van de niet-gebruikers zegt dit niet te kunnen.
Het hebben van voldoende inkomen en het kunnen gaan en staan ‘waar je wilt’ zijn voor mensen het belangrijkst in het leven.

Samengevat: het SCP signaleert een aantal zorgelijke ontwikkelingen: het toegenomen gebruik van de jeugdzorg, de toegenomen emotionele eenzaamheid onder gebruikers van de Wmo en het feit dat minder mensen verwachten een beroep te kunnen doen op hun eigen netwerk.

Lees hier het rapport ‘Overall rapportage sociaal domein 2017’

(Foto: Shutterstock)

 

Gerelateerde berichten

Author: Zorgenz

Share This Post On

Submit a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *