Volksgezondheid Toekomst Verkenningen 2018

Posted on 22-06-2018 in Nieuws

Het gaat goed met onze volksgezondheid. We worden steeds ouder, en de meeste mensen voelen zich gezond. Tegelijk staan we voor een aantal grote opgaven. Deels is dit de keerzijde van het succes: omdat het aantal ouderen toeneemt, stijgt ook het aantal mensen met chronische aandoeningen en met sociale problemen. De zorguitgaven stijgen tot ruim 174 miljard euro in 2040. Dat is een verdubbeling ten opzichte van 2015. 

De Volksgezondheid Toekomst Verkenningen 2018 (VTV) geeft inzicht in de belangrijkste toekomstige maatschappelijke opgaven op het gebied van de volksgezondheid en zorg in Nederland. Hoe zien deze er uit in 2040 als we niets extra’s doen? En daaruit volgend: wat zijn belangrijke opgaven voor de komende 25 jaar en wat kunnen we daar aan doen? Dit staat vermeld in publicatie met de Kernboodschappen van de VTV. Zie hieronder een korte samenvatting.

De vergrijzing heeft grote impact op de volksgezondheid en zorg. De levensverwachting stijgt van 81,5 jaar in 2015 naar bijna 86 jaar in 2040. Daardoor zijn er ook meer mensen een chronische aandoening en met meerdere aandoeningen tegelijk. Dementie veroorzaakt in 2040 de meeste sterfte en de hoogste ziektelast. Niet alleen medische, maar ook sociale problemen nemen toe, zoals eenzaamheid.

Leefstijl en leefomgeving
Leefstijl en leefomgeving hebben invloed op de gezondheid. De 24-uurseconomie, de verstedelijking en de verdere flexibilisering van arbeidsrelaties kunnen leiden tot meer (prestatie)druk en stress. Ongezonde arbeidsomstandigheden veroorzaken bijna 5 procent van de ziekte. Ongezond gedrag is verantwoordelijk voor bijna 20 procent van de ziektelast. Mensen met een lagere sociaaleconomische status hebben vaker een ongezonde leefstijl. Ook hebben zij vaker te maken met sociale problemen, die stress met zich meebrengen.

Stijgende kosten door demografie en technologie
De zorguitgaven stijgen met gemiddeld 2,9 procent per jaar tot 174 miljard euro in 2040. Een derde deel van deze groei komt door de vergrijzing en de groei van de bevolking, en twee derde door andere factoren zoals technologische ontwikkelingen en (vaak dure) nieuwe medicijnen. Technologische innovaties in de zorg kunnen ook kosten besparen, maar dan moeten ze kosteneffectief zijn en de oude technologie worden vervangen.
Patiënten doen steeds meer zelf en dit wordt versterkt door nieuwe technologische mogelijkheden. Dit vergt nieuwe en andere vaardigheden van zorgverleners en patiënten, maar ook aandacht voor groepen die er moeite mee hebben.

Bekende én nieuwe risico’s
Antibioticaresistentie blijft een bedreiging voor de volksgezondheid en vereist blijvende aandacht. De dalende vaccinatiegraad is ook een zorgelijke ontwikkeling. Andere aandachtspunt is het goed inzetten van groen en water in de leefomgeving om de effecten van klimaatverandering op te vangen. Er zijn ook nieuwe ontwikkelingen die mogelijk risico’s met zich meebrengen. Zo kunnen technologieën als virtual reality en 3D-printing nog onbekende gezondheidseffecten hebben. Verder zullen er meer medicijnresten, microplastics en nanodeeltjes in ons milieu komen. De gezondheidseffecten hiervan zijn nu nog niet duidelijk.

Integrale aanpak en brede samenwerking
Een aantal van de grote opgaven  kunnen eigenlijk alleen worden aangepakt in brede samenwerking, over grenzen en domeinen heen, met een integrale en persoonsgerichte aanpak. Dit vereist nieuwe rollen en vaardigheden van beleidsmakers, professionals, onderzoekers én burgers.

Voorbereid op de toekomst
Er zijn al veel initiatieven in de maatschappij en in de zorg om voorbereid te zijn op de toekomst. Hier kunnen we van leren en verder op bouwen. Veel van de problemen voor de toekomst hebben raakvlakken met bestaand volksgezondheidsbeleid. Dit biedt aanknopingspunten voor de aanpak van de langetermijn-opgaven. Aansluiting bij beleid op andere terreinen biedt ook kansen om onze volksgezondheid te verbeteren door een veilige, schone en inclusieve leef-, werk- en leeromgeving te creëren.

Alle informatie over de VTV 2018
De VTV-2018 bestaat in totaal uit vier onderdelen: een Trendscenario, Themaverkenningen, Handelingsopties en een Synthese. Alle onderdelen zijn te vinden op de website www.vtv2018.nl.

(Illustratie: uit VTV-2018)

Volg ons