Verplicht elektronisch gegevens uitwisselen gaat stapsgewijs via Roadmap

Posted on 12-04-2019 in Actueel, Huisartsenzorg, ICT, Nieuws

Minister Bruins (Medische zorg) komt in een brief aan de Tweede Kamer met concrete voorstellen voor het verplicht elektronisch uitwisselen van gegevens. Ook schetst hij de contouren van het naleven van deze wettelijke verplichting. Dit zal stapsgewijs per gegevensuitwisseling gebeuren via een zogeheten Roadmap. Daarin staat welke gegevensuitwisseling als eerste gedigitaliseerd worden. Met het zorgveld is hierover overlegd. Het heeft geleid tot in totaal 13 gegevensuitwisselingen die als eerste in aanmerking komen voor versnelde digitalisering en plaatsing op de eerste Roadmap, waaronder ketenzorg rondom diabetes.

Verder stelt Bruins dat de gestelde eisen ten aanzien van taal en techniek ook direct gelden voor de leveranciers van systemen en infrastructuren die gebruikt worden in de zorg. Zo hoeft niet elke zorgaanbieder dat zelf via de eigen inkoop af te dwingen.

Nieuwe normaal
Digitaal moet het nieuwe normaal worden, schreef minister Bruins in zijn eerste brief aan de Tweede Kamer over dit onderwerp. Daarin kondigde hij aan dat het elektronisch delen van gegevens verplicht wordt voor alle betrokken partijen in de zorg en dat dit stapsgewijs zal gebeuren. Ook benadrukte hij dat het gaat om een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor parlement, VWS, zorgveld en leveranciers, maar met de regie bij de overheid.
Bruins gaat per zorgproces toewerken naar een wettelijke basis voor gegevensuitwisseling. NICTIZ heeft tien processen vastgesteld voor de start van de digitale gegevensuitwisseling. Dit zijn: ambulance-overdracht, huisartswaarneming, triageverwijzing, acute verloskunde, verpleegkundige overdracht, ziekenhuisoverdracht, medicatie, beelduitwisseling, verwijzing, jeugdgezondheidszorg en ketenzorg bij chronische aandoeningen.
In deze eerste brief gaat Bruins ook in op de totstandkoming van eenheid van taal en techniek. Hij pleit voor een gemeenschappelijk woordenboek. Dan is er nog het probleem van de landelijke koppeling. Systemen binnen instellingen moeten in de toekomst altijd digitaal zijn gekoppeld, zodat er voor zorgprofessionals integraal inzicht is in alle gegevens van de patiënt (mits de patiënt daarvoor toestemming heeft gegeven). Dat vereist dus openheid, toegankelijkheid en uitwisselbaarheid.

Plan van aanpak: vaart erachter
Bruins kondigde een plan van aanpak aan, dat  in deze tweede brief staat. Het is duidelijk dat hij vaart erachter zet. Zorgverleners en zorginstellingen worden dus verplicht tot digitale dossiervoering en tot elektronische gegevensuitwisseling. Hierbij moeten zij voldoen aan voorschriften voor taal en techniek. De wettelijke verplichting zal stapsgewijs per gegevensuitwisseling worden ingevoerd.
De wettelijke verplichting zal twee sporen kennen:
Het eerste spoor: aanwijzen van een te digitaliseren gegevensuitwisseling. Als voorbeeld noemt Bruins spoedzorg.
Het tweede spoor: verplicht te gebruiken bouwstenen en verplicht te gebruiken woordenboeken. ‘Bouwstenen zoals bloeddruk komen voor in meerdere gegevensuitwisselingen. We moeten ervoor zorgen dat dit soort informatie altijd op dezelfde manier wordt uitgewisseld. Daarom wil ik in het tweede spoor van de wettelijke verplichting de te gebruiken bouwstenen aanwijzen en ook de (internationale) woordenboeken (zoals SNOMED of LOINC) die bij het maken van dergelijke bouwstenen gebruikt moeten worden’, aldus Bruins.

Eisen gelden direct voor leverancier
De infrastructuur in de zorg moet het mogelijk maken dat gegevens daadwerkelijk uitgewisseld kunnen worden. Bruins: ‘Ik wil daarom dat de eisen die we stellen ten aanzien van taal en techniek ook direct gelden voor (de leveranciers van) systemen en infrastructuren die gebruikt worden in de zorg. Zo hoeft niet elke zorgaanbieder dat zelf via de eigen inkoop af te dwingen. De hiervoor benodigde normen zullen samen met de industrie tot stand moeten komen. Een stap voorwaarts hierin is het manifest ‘Samen Vooruit’ dat door VNO-NCW en diverse zorgpartijen aan mij en de Patiëntenfederatie Nederland is aangeboden. Het bedrijfsleven en de zorg committeren zich hierin aan afspraken over makkelijke en veilige data-uitwisseling in de zorg.’
Lees hier het artikel over het manifest Samen Vooruit: Manifest over gegevensuitwisseling in de zorg: versnellen en verbeteren.

Roadmap
Welke gegevensuitwisselingen worden als eerste verplicht gedigitaliseerd? Dat staat in de zogeheten Roadmap. Het zorgveld heeft de afgelopen maanden uitgebreid meegedacht. Het heeft geleid tot in totaal 13 gegevensuitwisselingen die als eerste in aanmerking komen voor versnelde digitalisering en plaatsing op de eerste Roadmap. Dat zijn: Acute Ambulanceoverdracht naar Spoedeisende Hulp, Medicatieoverzicht en digitaal receptenverkeer, Medicatie verstrekken en toedienen, Overdracht tussen ziekenhuizen van de Basisgegevensset Zorg, Verpleegkundige overdracht van ziekenhuis naar instelling of thuiszorg, Ketenzorg rondom Diabetes, GGZ-overdracht van een basis gegevensset, Acute overdracht verloskundige naar gynaecoloog, Beelduitwisseling tussen ziekenhuizen, Beelduitwisseling pathologie, Multidisciplinair Overleg Oncologie, Triage verwijzing – gegevensoverdracht van huisartsenpost naar meldkamer en SEH en Elektronische gegevensuitwisseling tussen geboortezorg en jeugdgezondheidszorg.
Bruins: ‘Ik wil er voor zorgen dat – in het kader van het eerste spoor van de wetgeving – bij publicatie van de wet direct een aantal gegevensuitwisselingen benoemd wordt die verplicht digitaal plaatsvinden. Ik wil namelijk dat professionals en patiënten er ook direct iets van merken. Het liefste zou ik samen met het veld alles in één keer oplossen. Elektronische gegevensuitwisseling kan echter alleen stapsgewijs bereikt worden aan de hand van inhoudelijke prioriteiten. Daarom krijgt de Roadmap edities.’

Certificering infrastructuur
Als gegevensuitwisselingen elektronisch plaatsvinden, moet er wel infrastructuur beschikbaar zijn om de gegevens ook daadwerkelijk over te brengen. En wel tussen alle zorgverleners en in alle domeinen van de zorg. Hiervoor bestaan tientallen infrastructuren die verschillende soorten gegevensuitwisselingen ondersteunen. Dat zijn er zo veel omdat de zorg groot en divers is, er meerdere regionale samenwerkingen zijn en vanwege de grote variatie aan soorten gegevens. Daarom denkt Bruins aan certificering van infrastructuren.

(Foto: Pixabay)

Volg ons