Tijd voor de taaie vragen in de Zorgagenda

Posted on 26-04-2017 in Actueel, Nieuws

Afgelopen week presenteerde de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) een bijzonder document: De Zorgagenda voor een gezonde samenleving. De raad geeft de toekomstige minister en staatssecretaris van VWS zes kernopgaven mee die als leidraad dienen voor beleid van de komende jaren.

Het is opvallend en niet eerder voorgekomen: een minister adviseren die er nog niet is. Toch kreeg de RVS, onder leiding van voorzitter Pauline Meurs, van demissionair minister Edith Schippers de vraag welke onderwerpen de zorgagenda van de (nabije) toekomst zouden moeten bepalen. En die dus de aandacht moeten krijgen van haar opvolger.

Geen wensenlijstje
Een simpel boodschappenlijstje met wensen is het niet geworden. Wat dan wel? In een interview in Arts en Auto zegt Pauline Meurs dat de raad in de zorgagenda de nadruk legt op het belang van een gezonde samenleving en de noodzaak om daarin te blijven investeren. Een visie op een gezonde samenleving is nodig. Daar levert de zorgagenda de bouwstenen voor.

Behoefte aan antwoord op taaie vragen
In onze zorg is veel goed geregeld. Maar volgens Meurs is er een enorme behoefte aan antwoord op taaie vragen. Lastige vraagstukken zijn bijvoorbeeld de verschillen in gezondheid tussen mensen vanwege hun sociaaleconomische positie, of de niet te temmen behoefte om te standaardiseren en controleren. Ook zijn er mensen die door een stapeling van problemen tussen wal en schip vallen en die juist goede zorg nodig hebben.

Eenzijdige focus op kosten lost problemen niet op
De RVS stelt dat de zorgsector veel goeds brengt, maar dat investeringen in zorg en hulp worden gezien als kostenpost en meestal uitgedrukt in percentages van het nationaal inkomen. Door deze eenzijdige focus worden de opbrengsten van zorg en hulp miskend. Hierdoor kunnen mensen wel blijven meedoen. Deze eenzijdige focus op kosten betekent dat bezuinigingen en efficiencywinst leidende beginselen zijn geworden. Kernproblemen zoals de grote verschillen in gezondheid tussen arm er rijk, het vertrouwen op de expertise van professionals waar dat echt nodig is of het een plaats geven van nieuwe technologie in de zorg lossen we daar niet mee op, aldus de RVS. Er moet daarnaast veel meer aandacht zijn voor bijdragen die andere sectoren aan volksgezondheid leveren.

Mooie voorbeelden
De zorgagenda is alleen al de moeite waard om te lezen vanwege mooie voorbeelden. Bijvoorbeeld: we vragen onze vrijwilligers altijd: ga je goed naar huis? Of: onze architect nam voor het ontwerp van een nieuwe zorglocatie voor ouderen maar één vraag als uitgangspunt, namelijk ‘hoe zou ik het voor mijn moeder doen’? Gevolg: een open gesloten afdeling, woonkamers waar vrijwillige huismoeders appelflappen bakken en een pizzeria met lange tafels voor als de kleinkinderen langskomen.

Zes kernopgaven
In de zorgagenda zijn drie uitgangspunten geformuleerd met steeds twee passende kernopgaven, zes in totaal (zie kader). De input ervoor kwam uit alle hoeken van het zorgveld en de samenleving. Gezondheid is immers niet alleen afhankelijk van hoe gezond iemand fysiek is, maar ook van de vraag of iemand zich goed voelt. En dat hangt samen met hoe iemand woont, wel of geen werk heeft of over een sociaal netwerk beschikt.

Denk mee en lever ideeën aan
Iedereen wordt uitgenodigd verder mee te denken. Dat kan via het online platform dezorgagenda.nl die een paar maanden geleden live is gegaan.

De drie thema’s en hun kernopgaven

Investeren in onderling vertrouwen
Opgave 1
Verantwoording in dienst van verantwoordelijkheid. Welke vormen van verantwoording afleggen passen bij het dragen van professionele en bestuurlijke verantwoordelijkheid?
Opgave 2
Investeren in een gezonde samenleving. Hoe worden maatschappelijke opbrengsten van investeringen in zorg, hulp, wonen, werken en leren beter zicht- en voelbaar?

Meer aandacht voor verschillen tussen mensen
Opgave 3
Diversiteit in dienstverlening. Hoe kunnen professionals in hun dagelijkse werk recht doen aan verschillende opvattingen over wat goede zorg/hulp is en wat betekent dat voor bijdragen van niet-professionals en/of technologische voorzieningen?
Opgave 4
Ruimte voor kwaliteiten van leven. Hoe kan het toepassen van steeds meer medische en technologische kennis in de praktijk voldoende ruimte laten aan persoonlijke opvattingen over kwaliteit van leven in perioden van ziekte, ouder worden
en sterven?

Inzetten op blijvende solidariteit
Opgave 5
Toegangsdrempels op maat. Hoe kunnen toegangsdrempels tot zorg en hulp rekening houden met de unieke situaties waarin mensen zich bevinden, zeker naarmate de problemen zich opstapelen
Opgave 6
Participeren naar eigen maatstaven. Hoe kan de overheid, in haar ambitie om mensen naar vermogen te laten participeren, voldoende ruimte laten aan ieders eigen kijk op meedoen en meebeslissen?

Hier is het rapport De Zorgagenda voor een gezonde samenleving te downloaden.

(Foto: Lisavette/Shutterstock)

Volg ons