Telediagnostiek: voordelen maar ook risico’s

Posted on 19-06-2018 in Actueel, Huisartsenzorg, ICT, Nieuws

Tijdsbesparing, zowel voor arts als voor de patiënt, is een belangrijk voordeel van telediagnostiek. De patiënt hoeft niet naar de behandelend arts te reizen en de arts kan op een willekeurig moment een vraag aan een collega stellen. Maar er zitten ook risico’s aan telediagnostiek, zoals de kwaliteit van de diagnose en de -privacy van de patiënt.

Dit blijkt uit een onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), waarin het onderzoeksinstituut de voor- en nadelen van het gebruik van telediagnostiek in de gezondheidszorg in Nederland in kaart heeft gebracht. Hoe wordt telediagnostiek toegepast en welke factoren zijn van belang op telediagnostiek optimaal uit te voeren? Hierbij is specifiek aandacht besteed aan telediagnostiek in de dermatologie en radiologie, twee vakgebieden waarin deze wijze van diagnostiek veel wordt gebruikt.

Twee vormen komen meeste voor
Dure tweedelijnsdiagnostiek wordt vaker in de eerste lijn of bij de patiënt thuis uitgevoerd. Dat is goedkoper en past bij het streven zorg dicht bij de patiënt in de buurt te leveren.
De twee meest voorkomende vormen van telediagnostiek zijn:
– de diagnostiek met onderlinge gegevensuitwisseling en teleconsultatie tussen zorgprofessionals;
– het zelf verzamelen van gegevens door de patiënt met een diagnose door een zorgprofessional op basis van deze gegevens.

Overleg tussen zorgprofessionals
Internet maakt het mogelijk dat medische gegevens worden uitgewisseld. Bij telediagnostiek wordt op afstand een diagnose gesteld. Degene die dat doet, ziet de patiënt niet en moet er dus op kunnen vertrouwen dat de toegestuurde gegevens goed zijn. Telediagnostiek wordt vooral gebruikt voor overleg tussen zorgprofessionals, zoals de huisarts en medisch specialist of tussen radiologen. Ook kunnen patiënten medische gegevens verzamelen, zoals over de bloeddruk of de bloedsuikerwaarde, waarmee een zorgverlener vanaf een andere plek een diagnose stelt.

Meer kennis uitwisselen
Uit het literatuuronderzoek kwam duidelijk naar voren dat telediagnostiek tijdbesparing oplevert voor zowel arts als patiënt. En er is sprake van verbeterde toegankelijkheid van specialistische zorg en verbeterde patiëntervaring. Artsen wisselen hun kennis meer uit. Het leven van patiënten wordt wat verlicht als ze hun ziekte kunnen bewaken door zelf te meten. Andere voordelen zijn dat de huisarts minder hoeft door te verwijzen en dat medische gegevens direct op de juiste manier worden vastgelegd.

Risico’s
De risico’s van telediagnostiek betreffen de kwaliteit van de diagnose, privacy van de patiënt, het draagvlak voor de dienstverlening binnen een zorgorganisatie, de continuïteit van de dienstverlening, de monitoring van de zorg, de therapietrouw van de patiënt en de aansluiting van wet- en regelgeving op telediagnostiek.

Standaarden nog in ontwikkeling
Het RIVM noemt in het rapport een aantal randvoorwaarden waaraan moet worden voldaan om de risico’s te vermijden. Dit zijn onder andere goede ICT-voorziening, bekwame zorgverleners, goede instructies voor de patiënten en voldoende draagvlak binnen de zorgorganisatie om met telediagnostiek te werken. Het is ook belangrijk dat zorgprofessionals duidelijke afspraken maken over hun samenwerking bij gebruik van telediagnostiek. Professionele zorgstandaarden, waarin staat beschreven hoe telediagnostiek medisch verantwoord gebruikt kan worden, zijn in Nederland nog in ontwikkeling.

Teledermatologie in eerste lijn
Hoewel telediagnostiek zich voor diverse specialisme leent, gebeurt het vooral bij dermatologie, radiologie, cardiologie en oogheelkunde. In de eerste lijn wordt  teledermatologie toegepast, waarbij huisartsen dermatologen consulteren. De geringe vergoeding noemen dermatologen een belemmering. Maar de voordelen voor een patiënt zijn duidelijk: ze hoeven niet naar het ziekenhuis en krijgen snel de uitslag. De invloed die de ziekte op het dagelijks leven heeft, kan door het toepassen van telediagnostiek worden beperkt. Sommige dermatologen ervaren ook nadelen voor de patiëntenzorg. De informatie uit teledermatologie is niet gelijkwaardig aan een fysiek onderzoek en dat brengt risico’s met zich mee. Professionele standaarden ontbreken nog

Lees hier het rapport ‘Diagnostiek op afstand: Randvoorwaarden en belemmeringen’

(Foto: Shutterstock)

Volg ons