RVS: zorg voor mensen met complexe problemen is urgent
Datum: 16 december 2019De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) heeft een essay gewijd aan het onderwerp: de toegang tot zorg en ondersteuning voor mensen met complexe problemen. In dit essay met de titel ‘Complexe problemen, eenvoudige toegang – Botsende waarden bewuster afwegen’ stelt de RVS dat de maatschappelijke impact van ontoegankelijkheid groot is. Als we gezondheidswinst willen boeken met meer kwaliteit van hulpverlening voor minder geld, dan zouden we bij een betere toegang tot zorg en ondersteuning voor mensen met complexe problemen moeten beginnen.
In 2017 heeft de RVS aan Nederlanders om reacties gevraagd op de zogeheten Zorgagenda voor een gezonde samenleving. Duizenden patiënten, cliënten, mantelzorgers, vrijwilligers, zorg- en hulpverleners, bestuurders en gemeenten deelden hun ervaringen met de raad Ze beschreven hun ideeën over wat er goed gaat en wat er nog beter kan in de zorg en hulp in Nederland. Eén van de belangrijkste pijnpunten die hieruit naar voren kwam, was het probleem van de toegang tot zorg en ondersteuning. Of beter gezegd: de ontoegankelijkheid van hulp voor kwetsbare mensen. Daar maken veel mensen zich zorgen over.
Logica’s van het zorgen
In dit essay wordt de complexiteit van de vraagstukken die met toegang te maken hebben, ontrafeld. Het gaat daarbij over rechtmatigheid en beschikbare middelen. Het bevat een aantal voorbeelden van initiatieven die er in slagen de toegang voor mensen met complexe problemen te vereenvoudigen, zoals de ‘Vroeg eropaf teams’ in Amsterdam die integraal maatwerk bieden. Het gaat om voorbeelden die voorbij de verkokering durven en proberen te handelen, een hele omslag.
De RVS presenteert een manier van denken en handelen, de zogenoemde logica’s van het zorgen, de regels en het verdelen. Elke logica heeft zijn eigen waarde, maar bij de toegang tot zorg en ondersteuning botsen deze regelmatig. Aan de hand van deze logica’s laat de raad zien hoe ontoegankelijkheid ontstaat en hoe het mogelijk is alternatieven te overwegen.
De raad hoopt hiermee het groeiende inzicht te ondersteunen dat de zorg voor mensen met complexe problemen een urgente maatschappelijke kwestie is en dat het debat hierover gebaat is bij verdieping en verbreding. Zowel op het niveau van de stelsels als op het niveau van concrete toegangssituaties.
Download hier het essay ‘Complexe problemen, eenvoudige toegang – Botsende waarden anders afwegen’.
Download hier het infographic
(Illustratie: omslag essay)