RVS-advies aan overheid: treed op tegen farmaceuten
Datum: 15 november 2017Als farmaceuten niet bereid zijn hun geneesmiddelen voor aanvaardbare prijzen op de markt te brengen, moet de overheid optreden. Ze moet gebruik maken van de ruimte in de regelgeving om het middel toch beschikbaar te krijgen. Dit kan door aanpak van misbruik van machtspositie door fabrikanten, stimulering van apotheekbereiding, toestaan dat patiënten op recept van een arts zelf geneesmiddelen via internet bestellen, en verlenen van dwanglicenties.
Het afdwingen van maatschappelijk aanvaardbare prijzen zal het bedrijfsleven prikkelen om geneesmiddelen beter, sneller en goedkoper te ontwikkelen. Dat staat in het advies “Ontwikkeling nieuwe geneesmiddelen – Beter, sneller, goedkoper”, gemaakt in opdracht van voormalig minister Schippers. De RVS (Raad voor Volksgezondheid en Samenleving) heeft dit rapport gisteren overhandigd aan minister Bruno Bruins (Medische Zorg). “We willen laten zien dat het anders kan, ook binnen het huidige internationale kader. Nederland kan gidsland worden”, aldus Pauline Meurs, voorzitter RVS.
Verlaging faalkans
Gemiddeld negen van de tien potentiële nieuwe middelen vallen af tijdens kostbare klinische studies. Het verdisconteren van de faalkosten in medicijnen die wel op de markt komen, leidt tot hoge prijzen. Daarnaast leiden lagere ontwikkelkosten niet zonder meer tot lagere prijzen. Daarom moet de overheid optreden, aldus het rapport.
Ook ligt er een taak voor de overheid om betrouwbaar en efficiënt klinisch onderzoek te stimuleren. Tevens moet de overheid nieuwe vormen van geneesmiddelenontwikkeling in ons land verder stimuleren. Daarnaast kan de directe inbreng van patiënten bij geneesmiddelenontwikkeling leiden tot betere resultaten en lagere faalkansen. Geneesmiddelen kunnen wel degelijk beter, sneller en goedkoper worden ontwikkeld, aldus de RVS.
Aanpak van te hoge prijzen
De RVS ziet nog meer taken voor de overheid. ‘De overheid moet wettelijke instrumenten, zoals dwanglicenties, inzetten. Ook moet de overheid patiënten toestaan om, op recept van een arts, goedkopere medicijnen via internet in het buitenland. In Italië en Zwitserland heeft de overheid onlangs besloten dat patiënten medicijnen uit het buitenland mogen laten komen als ze geen toegang hebben tot die middelen.
Ook is het mogelijk om octrooien te omzeilen via apotheekbereiding: apothekers kunnen zo een geneesmiddel namaken voor een individuele patiënt. Apothekers doen dit vaak niet, vanwege het risico dat de fabrikant gaat procederen. Als de overheid deze tactiek wil inzetten, moet ze de apothekers beschermen, aldus de RVS.
Kanttekeningen
In een reactie zegt Gerard Schouw, directeur Vereniging Innovatie Geneesmiddelen, dat het ondenkbaar is om succesvolle geneesmiddelen te ontwikkelen zonder ruimte te krijgen om te falen. ‘Innovatie gaat met vallen en opstaan.’
De Vereniging noemt de suggestie van de RVS om patiënten via internet medicijnen te laten bestellen ‘onverantwoord en levensgevaarlijk’. De patiënt wordt blootgesteld aan grote risico’s door ze het internet op te sturen. Er zijn duizenden illegale websites en aanbieders van illegale geneesmiddelen zijn moeilijk te controleren. De overheid voert zelfs campagne om burgers te waarschuwen voor de gevaren van online medicijnen.
Ook is de Vereniging bezorgd over het gemak waarmee de RVS apothekers wil stimuleren zelf geneesmiddelen te laten maken. ‘Dat kan voor een enkele patiënt, maar omdat controles op veiligheid en effectiviteit ontbreken, kan magistraal bereiden nooit een alternatief zijn voor reguliere geneesmiddelen.’
(foto’s Shutterstock en RVS-rapport)