Regionalisering: wie is in de lead?

Posted on 14-01-2020 in Actueel, Huisartsenzorg, Nieuws, Regiozorg, ROS, Topbericht

Dat de zorg voor grote opgaven staat, is algemeen bekend. De oplossing wordt gezocht in regionalisering. Dat lijkt wel het toverstokje dat alle problemen kan oplossen, maar dat is natuurlijk niet het geval. Het vereist (en daar is het woord weer) samenwerking. In alle opzichten. Een belangrijke vraag is wie daarin the lead neemt. Opvallend: er zijn verschillende partijen die dat echt zien als hun taak. 

Wie er ook het voortouw neemt: de website Regiobeeld.nl van het RIVM biedt cijfers en visualisaties over zorggebruik, zorgaanbod, gezondheid & leefstijl, bevolkingsontwikkeling, sociale en fysieke omgeving in de regio. Deze site is onderdeel van De Juiste Zorg op de Juiste Plek. Want die juiste zorg op de juiste plek vormt de basis van de ontwikkeling naar regionalisering, waarvoor veel partijen zich willen inzetten.

SAZ-ziekenhuizen
Zo zijn er de 28 regionale SAZ-ziekenhuizen (waarbij SAZ staat voor: Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen) die graag kartrekker zijn van de regionalisering vanuit het argument dat ze zijn verankerd in de regio. De strategische koers van de SAZ-ziekenhuizen luidt: ‘van ziekenhuis naar gezondheids-organisatie’. Op de site van de SAZ geeft een filmpje nadrukkelijk aan dat regionale ziekenhuizen het voortouw nemen in de regio, met brede verantwoordelijkheid voor de patiënt. Ook op het gebied van het voorkomen van zorg (preventie dus) en de kwaliteit van leven. In samenwerking met de andere zorgorganisaties, zorgverleners, gemeenten en welzijnsorganisaties.

Universitair medische centra
Dan zijn er de umc’s, de universitair medische centra. Zij richten zich steeds meer op de regio om hen heen. Met bijvoorbeeld academische werkplaatsen, netwerken ouderenzorg, ontwikkeling van campussen en een regionale bestuurstafel. In 2019 hebben de umc’s het plan Onderzoek en innovatie met en voor de gezonde regio ontwikkeld. Doel hiervan is, zoals ze zelf stellen: ‘De samenwerking in de regio de komende jaren een flinke impuls te geven. Het gaat niet alleen om aandoeningen die behandeld worden in het umc, maar juist ook om vraagstukken die buiten het umc bestaan, zoals op het terrein van preventie en gezond leven’. Minister Bruno Bruins heeft medio 2019 het belang van de rol van de umc’s in regionalisering bevestigd in zijn brief aan de Tweede Kamer: Maatschappelijke rol umc’s.

ROS’en
Dan zijn er nog de ROS’en, de regionale ondersteuningsorganisaties. De naam zegt het al: als er één partij is die kennis heeft van de regio, is het wel de ROS. Deze organisaties zetten zich al vanaf 2015 in voor de verbinding tussen zorgprofessionals, en vervullen een brugfunctie tussen zorg en welzijn. Juist vanuit hun onafhankelijke positie kunnen ROS’en partijen bij elkaar brengen om te komen tot nieuwe werkwijzen in netwerken en formele en informele samenwerkingsverbanden.

Zorgagenda Gelderse Vallei
Een van de talloze voorbeelden is de Regionale Zorgagenda in de Gelderse Vallei. Projectleiders van de ROS Mura zorgen ervoor dat ideeën samen met huisartsen en specialisten worden uitgewerkt, in de praktijk worden uitgeprobeerd en geëvalueerd. Zoals de samenwerking tussen het ziekenhuis Gelderse Vallei en de huisartsen Gelderse Vallei op het gebied van dermatologie, atriumfibrilleren en geriatrie.

Zorggroepen en huisartsenorganisaties
Maar ook zorggroepen en huisartsenorganisaties kunnen een belangrijke rol spelen in de regionalisatie en daarin het voortouw nemen. Dat vereist lef en leiderschap, maar ook tijd om daarin te kunnen investeren. Terwijl juist eerstelijnsorganisaties maar beperkt beschikken over managementcapaciteit. Samen sterk is daarom een vereiste. Daartoe zijn momenteel tal van initiatieven. Zoals het samenwerken van de zorggroepen DOH, SGE en PoZoB (gezamenlijk met de afkorting: DSP) voor de regio Zuidoost-Brabant, waar zo’n 300.000 mensen wonen.

Regiogrenzen?
Dat is uiteraard ook nog een punt van discussie: wat is een regio? Het adherentiegebied van een ziekenhuis? Het werkgebied van een ROS? Een GHOR-regio, zoals wel wordt voorgesteld? Een provincie, zoals Friesland? Een geografisch afgebakend gebied? Een stad, zoals Amsterdam? Of toch maar: groot Amsterdam? De keuze daarin is essentieel voor deelname van partijen. Om vervolgens in die samenwerking tussen deze partijen te komen tot een vruchtbare, structurele samenwerking voor de juiste zorg op de juiste plek, liefst op basis van de triple aim doelstellingen. Kortom: ‘regionalisering’ is snel uitgesproken, maar het is zeker niet eenvoudig om te realiseren. Ongeacht wie daarin de lead neemt.

(Foto: Shutterstock)

Volg ons