Open gesprekken in palliatieve thuiszorg

Posted on 27-07-2015 in Nieuws, Palliatieve zorg, Wijkverpleging

Na een eerder artikel over Palliatieve Thuiszorg in Amsterdam (zie Zorgenz op 2 juni 2015) nu een bericht over de PaTz-groep in Den Helder. Uit de recente nieuwsbrief van ZONH nemen we een gesprek over tussen de wijkverpleegkundige Monica Anthonijsz van Omring en huisarts Steven Hartkamp. Zorgverleners bespreken met elkaar en met de patiënt wat die nodig heeft aan zorg en begeleiding.

“We gaan in gesprek met mensen die weten dat ze niet lang meer te leven hebben”, zegt Steven Hartkamp. Het gaat om kwetsbare ouderen en mensen met ongeneeslijke kanker. “We kijken vooruit en bespreken mogelijkheden en keuzes met hen.” Wat te doen in crisissituaties, bij plotselinge verslechtering of bij onverwachte situaties, zoals een gebroken been na een valpartij? Is reanimatie nog verstandig? Wil de patiënt nog wel naar het ziekenhuis? Wil hij nog onderzoeken ondergaan? Wil hij nog antibiotica? Dat soort mogelijke situaties bespreken ze. De patiënt bepaalt wat hij het belangrijkste vindt. “Dat gesprek voeren we in alle openheid. Voor de patiënt, zijn familie en voor alle betrokken zorgverleners is het dan duidelijk dat er verschillende mogelijkheden zijn en dat bepaalde behandelingen of een ziekenhuisopname niet altijd wenselijk zijn.” Dat is ook belangrijk als de patiënt op enig moment niet meer in staat is om zelf beslissingen te nemen.

Geen ambulance
Voor de allerlaatste fase speelt de keuze: euthanasie of palliatieve sedatie. Bij palliatieve sedatie wordt de patiënt via medicatie in een slaaptoestand gebracht, waardoor hij minder last heeft van pijn, benauwdheid, verwardheid of angst. In eerste instantie gaat de huisarts dat gesprek aan en komt de wijkverpleegkundige voor een vervolggesprek. “Ik vraag of de patiënt alles heeft begrepen”, zegt Monica Anthonijsz, “en ik neem de details door. Met een patiënt met longkanker bespreek ik ook dat hij een longbloeding kan krijgen. Als palliatieve sedatie is besproken en als dat ook het plan is, dan heeft het in die situatie geen zin om de ambulance te bellen. Dan moet de huisarts worden gebeld. Ik zorg voor afstemming met de huisartsenpost, voor het geval de huisarts er niet is: daar moeten ze ook op de hoogte zijn van de keuze van die patiënt voor palliatieve sedatie.”

Advies vragen
De PaTz-groep in Den Helder bestaat uit wijkverpleegkundigen van Omring, Vrijwaard en Buurtzorg, vertegenwoordigers van vier huisartsenpraktijken, een apotheker en iemand van het DOC (Dementie Onderzoek en Casemanagement)-team. Ze komen eens per maand bij elkaar en bespreken dan de situatie van zo’n vijftien patiënten. Ze vragen regelmatig andere zorgverleners, zoals een ergotherapeut, om advies over een patiënt. Of ze vragen een specialist ouderengeneeskunde om bij een patiënt te kijken bij wie ze geen verdere aanpak meer kunnen bedenken. “Een specialist ouderengeneeskunde komt niet altijd tot een ander behandelplan”, zegt Steven Hartkamp, “maar zijn inzichten kunnen wel als aanvulling dienen op die van ons en dat voelt als een ondersteuning.”

Verschillende expertise
De groep werkt nu bijna een jaar op deze manier. “We kijken allemaal vanuit onze eigen expertise naar een probleem”, zegt Monica. “In de bespreking over een slechthorende man wees iemand erop dat er een maatschappelijk werker is speciaal voor slechthorende mensen. Zoiets is handig om te weten. Al doende wisselen we informatie uit over elkaars werk.” Steven: “De korte lijnen zijn prettig, we weten elkaar te vinden. En als het me bij een bepaalde patiënt niet lukt om het gesprek over de dood op een goede manier te voeren, vraag ik in het overleg of een ander het wil overnemen. Die openheid is er gelukkig.”

Meer weten over PaTz in Noord-Holland? Neem dan contact op met één van de coördinatoren van de Netwerken Palliatieve Zorg van ZONH: Jacqueline Tijhaar via j.tijhaar@zonh.nl of 072-5414600, Patricia Appeldoorn via p.appeldoorn@zonh.nl of 072 5414600 of Mariska Laros via m.laros@zonh.nl of 072 5414600.

(Foto: Lighthunter/Shutterstock)

Volg ons