ACM terughoudend bij overtreding Mededingingswet

Posted on 20-09-2015 in Bedrijfsvoering, Nieuws

VERKRAMPING IN EERSTELIJNSZORG TEGENGAAN – Als het in het belang van patiënten en verzekerden is, krijgen zorgverleners in de eerste lijn meer ruimte voor innovatie en zorginhoudelijke samenwerking. Het document ‘Uitgangspunt toezicht eerstelijnszorg’ dat de ACM dit weekend naar buiten brengt, heeft als motto: Weg met de verkramping, werk samen aan een betere zorg. De LHV reageert positief op dit nieuwe geluid.

Chris Fonteijn, bestuursvoorzitter van de Autoriteit Consument & Markt licht het toezicht nader toe: “Ik zie dat zorgaanbieders in de eerste lijn terughoudend zijn om samen te werken, ook als dat in het belang is van patiënten en verzekerden. Het beeld is ontstaan dat de Mededingingswet veel vormen van samenwerking verbiedt en dat een boete steeds dreigt.” Dit bleek ook uit de recente discussies over de mededingingsregels in de huisartsenzorg naar aanleiding van het Manifest ‘Het Roer Moet Om’. Chris Fonteijn: “ACM vindt het belangrijk dat er voldoende ruimte is voor innovatie en zorginhoudelijke samenwerking. Die ruimte is er en dat maken wij duidelijk in dit document.”

Voordelen patiënten en verzekerden
ACM moedigt partijen in het veld aan om met de belangen van patiënten en verzekerden voor ogen, de zorg op een hoger plan te brengen. In veel gevallen zullen de voordelen voor patiënten en verzekerden opwegen tegen de nadelen en kan het initiatief probleemloos worden voortgezet. Als ACM toch signalen krijgt dat de samenwerking mogelijk schadelijk uitpakt, kan ACM bijstelling verlangen van het initiatief. De ACM geeft aan dat ze terughoudend zal zijn in de aanpak van eventuele overtredingen van de Mededingingswet, zolang alle betrokken partijen – zorgverleners, verzekeraars en patiënten – tevreden zijn.

Samenwerking stimuleren
De mededingingsregels zijn met de komst van dit document niet veranderd, maakt de ACM duidelijk. De toezichthouder wil met het document verhelderen hoe zij met het oog op de regels samenwerking in het belang van patiënten en verzekerden wil stimuleren en schadelijke samenwerking wil voorkomen. Bij samenwerking in het belang van de patiënt kan men denken aan initiatieven om de kwaliteit van behandelingen te verbeteren of om nieuwe behandelmethoden en innovatieve technologieën te introduceren. Ook gezamenlijk overleg over ontwikkelingen in de zorg in een regio of stad, zijn toegestaan.

Schadelijke samenwerking
Als partijen collectief onderhandelen om bijvoorbeeld een hogere prijs af te dwingen of wanneer zij onderling patiënten verdelen, is dit niet goed voor patiënten en verzekerden. Dit soort afspraken drijft de zorgkosten omhoog en beperkt de keuzemogelijkheden voor patiënten. Daarom zijn deze afspraken niet toegestaan en zal ACM in zo’n geval ingrijpen om de schadelijke samenwerking te beëindigen.

Positief over terughoudendheid
Dit is volgens de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) een nieuw geluid. De reactie op de website luidt: In het verleden heeft de ACM meerdere malen hard ingegrepen in de zorg en hoge boetes opgelegd. Ook de LHV zelf heeft een miljoenenboete opgelegd gekregen, die nog steeds niet van tafel is. Daardoor is het beeld ontstaan dat de toezichthouder niet aarzelt om zware straffen uit te delen. “Goed om te horen dat de ACM nu stelt daar terughoudend in te zullen zijn”, zegt Ella Kalsbeek, voorzitter van de LHV.

Dreiging van boete verminderd
De LHV stelt dat dit een grote stap in de goede richting is, omdat het de dreiging van een onverhoedse boete wegneemt. Kalsbeek: “We hopen zeer dat dit toezicht ons brengt wat we hopen. Minder angst en meer ruimte voor samenwerking en innovatie. Natuurlijk gaan we dat monitoren. Over een pakweg een jaar maken we dan de balans op. Zo nodig doen we dat tussentijds.”

Mededingingswet blijft van toepassing
De LHV wil dat de zorg uit de Mededingingswet wordt gehaald. “Daar pleiten we nog steeds voor”, stelt Ella Kalsbeek. “Zoals de ACM het nu formuleert, komen we waarschijnlijk wel in een veel beter werkbare positie. Dat zien we als een flinke verbetering. We denken dat de huisartsenzorg op een aantal punten echter anders in elkaar zit dan andere markten, geen concurrentie op prijs of op kwaliteit. Maar wat wij uiteindelijk willen, is dat de huisartsenzorg uit de Mededingingswet gaat, omdat we vinden dat die daar niet hoort. Dat vraagt om aanpassing van de mededingingsregels en daarvoor moeten we bij de politiek zijn, die wetten maakt.”

Boete LHV
Na een inval bij de LHV in 2010 heeft de ACM (toen nog NMa) aan de LHV een boete opgelegd van 7,7 miljoen euro voor vermeende overtreding van de Mededingingswet. De LHV heeft de beschuldigingen altijd ontkend en is in een beroepsprocedure reeds in het gelijk gesteld door een externe adviescommissie. De ACM heeft dat oordeel niet gevolgd en de boete weliswaar enigszins verlaagd, maar niet ingetrokken. Daarom is de LHV naar de rechter gestapt. De eerste zitting in die rechtszaak is op 28 september 2015.

Het document Uitgangspunten toezicht ACM op zorgaanbieders in de eerste lijn is hier te downloaden.

(Foto: Andrey Popov/Shutterstock)

Volg ons