Palliatieve zorg aan ouderen is complex

Posted on 29-05-2019 in Actueel, Nieuws, Ouderenzorg, Serie Zelfmanagement, Topbericht

Op 12 september a.s. is er een congres over palliatieve zorg aan ouderen. Centraal staan de dilemma’s en complexe vraagstukken rondom het levenseinde. “Palliatieve zorg aan ouderen betreft vaak een langere periode, waarbij sprake kan zijn van een stapeling van problemen. Een goed thuiszorgsysteem is daarbij, met afstemming tussen zorgverleners onderling en met de informele zorg, van groot belang. Het is een uitdaging om dat met elkaar vorm te geven.”

Aan het woord is Ronald van Nordennen, een van de sprekers op het congres. Als specialist ouderengeneeskunde, kaderarts palliatieve zorg en SCEN-arts heeft hij in zijn dagelijkse werk veel te maken met palliatieve zorg bij ouderen. “Om dat goed neer te zetten, is soms een worsteling”, geeft hij eerlijk toe. “Zeker bij mensen met dementie. Dat vraagt om andere kerntaken van hulpverleners, omdat de communicatie anders verloopt en de inbreng van de familie en naasten nog belangrijker is.”

Toon lef
Hij benadrukt: “Als het nodig is om een besluit te nemen rondom behandeling, moet je zelf als zorgverlener lef tonen en met een voorstel komen naar de familie. Je mag de vraag ‘wat willen jullie dat ik doe?’, eigenlijk niet stellen. Je wilt niet dat de familie later het gevoel heeft dat door hun keuze vader of moeder eerder is overleden. Geef als zorgverlener aan wat je de beste behandeling lijkt in deze situatie, met deze mogelijkheden. Het vergt dus veel van de zorgverlener om goed met elkaar af te stemmen en bij die afstemming te blijven tot het einde toe.”

Advance care planning
”Daarom is advance care planning ook zo van belang”, stelt Van Nordennen. “Ga bijtijds met de patiënt en diens familie het gesprek aan over toekomstige scenario’s: wilt u nog gereanimeerd worden, sondevoeding, een infuus, naar het ziekenhuis? Het is opvallend hoe terughoudend ouderen vaak zijn ten opzichte van intensieve behandeling in de laatste fase. Als ze dat in bijzijn van hun naasten hebben aangegeven, kan je daar als zorgverlener op terugkomen. Dat helpt enorm.” Peinzend: “Echter: daar is tijd en aandacht voor nodig. Dat is in de zorg een groot goed, maar het is tegelijk een probleem: tegenwoordig is er sprake van een gehaaste zorgsituatie. Bij een crisissituatie heb ik maar één minuut nodig om een ambulance te bellen, maar ik heb zeker een kwartier nodig om uitleg te geven dat het beter is niet een ambulance te bellen. Terwijl dat laatste vaak beter is: het is bekend dat ouderen die in een ziekenhuis worden opgenomen veel complicaties krijgen en er regelmatig slechter uit komen dan ze er in gaan.”

Palliatieve sedatie en euthanasie
In zijn presentatie tijdens het congres gaat Ronald van Nordennen in op palliatieve sedatie en euthanasie bij ouderen. “Steeds meer mensen hebben de wens om hun leven door middel van euthanasie te laten beëindigen, maar dat is heel lastig als de patiënt niet meer wilsbekwaam is en het dus zelf niet meer kan aangeven. Ook al is er een wilsverklaring, je hebt dan te maken met de zorgvuldigheidscriteria van de wet.” Zijn ervaring: “Zoals je een geboorte vooraf niet volledig kunt regisseren, geldt dat ook voor de stervensfase. Daarom is die advance care planning ook zo van belang: dat je in ieder geval weet wat de patiënt zelf heeft aangegeven, wat hij ziet als passende zorg en behandeling in de laatste fase. Daar kun je dan als zorgverlener en als familie binnen de mogelijkheden rekening mee houden.”

———————————————————————————————————————————————————————————-

Congres Palliatieve zorg aan ouderen
Werkt u ook met ouderen in de (eerstelijns)zorg, als huisarts, wijkverpleegkundige, poh-ouderen, of anders? Neem dan 12 september ook deel aan het congres Palliatieve zorg aan ouderen. Leer er meer over, laat u inspireren en ga met nieuwe inzichten naar huis!

Kijk op de congrespagina voor alle informatie, zoals het programma, wijze van inschrijven.

Gerda van Beek
in samenwerking met Medilex

(Foto: Shutterstock)

Volg ons