Ontschotting is hét inhoudelijke vraagstuk van de toekomst

Posted on 29-07-2019 in Actueel, Bedrijfsvoering, Nieuws, Overig

IQ Healthcare heeft onderzoek gedaan naar de succes- en faalfactoren van ontschotting. Hoe slecht je de schotten in de zorg, bijvoorbeeld tussen de eerste en de tweede lijn? Of tussen preventie, zorg en welzijn? Ontschotting worden vaak in gang gezet door zorgprofessionals met inhoudelijke kennis, gedrevenheid en enthousiasme. Succesvolle initiatieven starten meestal lokaal en kleinschalig. Om te komen van mensen die durven te pionieren naar de noodzakelijke grootschalige transitie, zijn nog veel stappen te zetten. 

De sterke toename van de multimorbiditeit maakt dat ontschotting hét inhoudelijke vraagstuk van de toekomst is. Echter: ontschotten doe je niet even. Het is een complex veranderproces . Het betreft niet alleen zorg over de domeinen heen. Het vereist ook een gedegen proces van meten en monitoring. Tevens moeten patiënten worden meegenomen in de verandering. En dan is het nog het financieringsvraagstuk. Kortom: de voorbereiding, implementatie en borging vergen veel tijd en aandacht. Terwijl veel zorgverleners iets opzetten naast hen reguliere zorgtaken. Ondersteuning van een projectmanager met expertise van complexe veranderprocessen is daarom wenselijk, stellen de onderzoekers. Dan kan vanaf de start voorbereidingen worden getroffen voor borging en opschaling.

Sence of urgency
De sense of urgency wordt alom gevoeld. Echter: de aanpak kan niet alleen vanuit bevlogen zorgverleners komen. Er is een grote transformatie nodig, met meer snelheid. Enthousiasme en energie van individuen zijn waardevol, maar het thema moet naar een strategischer niveau. De onderzoekers zijn van mening dat het nu neerkomt op het operationaliseren van de hoofdlijnenakkoorden. Hierbij gaat het wellicht niet eens zozeer om wie het initiatief neemt, maar om het verbinden, faciliteren en kennis delen. Een zogenaamde “zwaan-kleefaan beweging”.

Drie initiatieven
IQ Healthcare heeft in dit onderzoek drie initiatieven van ontschotting onder de loep genomen, namelijk:
Immunotherapie thuis (Radboudumc)
Het zorgprogramma Hartfalen (regio Midden-Brabant)
Welzijn op Recept (landelijk)

Welzijn op Recept
Op elk van de drie initiatieven, ooit gestart door bevlogen zorgverleners, is gekeken naar de succes- en faalfactoren. Bijvoorbeeld voor Welzijn op Recept (sinds de start in 2012 in 70 gemeenten ingevoerd).
Welzijn op Recept kan zeker bijdragen tot het verbeteren van het welbevinden en het voorkomen van onnodig zorggebruik. Het knelpunt is dat besparingen vanwege verminderd zorggebruik vallen binnen de Zorgverzekeringswet, terwijl de kosten worden gemaakt binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning. Gemeenten ervaren vooral de lasten, waardoor een financiële prikkel ontbreekt om Welzijn op Recept tot een succes te maken. Integrale bekostiging kan een mogelijke oplossing zijn. Een tarief opgebouwd uit een groot deel voor welzijn, een groter deel voor huisartsenzorg en een beperkt deel medisch specialistische zorg. Op deze manier dragen zowel gemeenten als zorgverzekeraars bij aan de tariefstelling voor de doelgroep van Welzijn op Recept.

Van lokaal naar grote schaal
De onderzoekers concluderen dat voor ontschotting op grote schaal een strategische visie nodig is, vertaald in passende financiering, wet- en regelgeving met de juiste prikkels op de juiste plek. Anders blijft het beperkt tot lokale initiatieven van mensen die durven pionieren en blijft een grootschalige transitie uit.

Zie het rapport van IQ Healthcare: Verzilveren met ontschotting. Onderzoek naar succes- en faalfactoren, opschaling, maatschappelijke kosten en baten 

(Foto: Pixabay)

Volg ons