NZa-marktscan eerstelijnszorg
Datum: 12 juni 2017De NZa-marktscan eerstelijnszorg beschrijft de ontwikkelingen in de eerstelijnszorg over de periode 2012-2015. Daarbij is er een sterke toename van multidisciplinaire samenwerkingsverbanden en samenwerking tussen eerstelijnszorgaanbieders. Ook is er sprake van meer samenwerking in de wijk en versterking van de samenwerking tussen zorgaanbieders, gemeenten en welzijn. Het aandeel van de eerstelijnszorg is toegenomen tot ruim 30% van het basispakket.
Deze ontwikkelingen hebben we allen zelf kunnen constateren. Dat betekent dat er sprake is van veel nieuwe initiatieven. De meeste innovaties kunnen volgens de NZa in bestaande regels worden gefinancierd. Maar vooral voor initiatieven op het gebied van samenwerking tussen verschillende sectoren zijn er nog steeds veel belemmeringen. Dit komt omdat de bekostiging van eerstelijnszorg van oudsher sectorgericht is.
Reactie Van Rijn
Staatssecretaris Van Rijn heeft de NZa-marktscan eerstelijnszorg naar de Tweede Kamer gestuurd. In bijgaande brief gaat hij dieper in op de problematiek van financiering: “Innovaties zijn van groot belang voor de toekomst van de zorg. Het is belangrijk dat de bekostiging niet onnodig beknellend is en innovatieve zorgvormen of maatwerkafspraken met zorgverzekeraars afremt. Daarom is het goed dat de NZa een uitvoeringstoets voor VWS heeft uitgevoerd naar een experiment met vrije prestaties……. Momenteel ben ik in gesprek met de NZa over de mogelijkheden en toegevoegde waarde van een schottenoverstijgend experiment.”
Wederzijds vertrouwen
Volgens de NZa maken partijen de kosten van zorg steeds inzichtelijker, maar dat gaat minder snel betreffende de kwaliteit. Zorgverzekeraars hebben die informatie nodig om goed te kunnen inkopen. De NZa roept zorgaanbieders en verzekeraars op om te investeren in wederzijds vertrouwen door meer openheid. Een ander aandachtspunt is de noodzaak van een grotere betrokkenheid van de patiënt bij de zorginkoop en kwaliteit van zorg.
Toenemende zorgvraag
Het zal niemand verbazen dat de NZa constateert dat de partijen in het zorgveld een toenemende zorgvraag voorzien. Deze zal gepaard gaan met schaalvergroting en meer multidisciplinaire gezondheidscentra. Ook verwachten ze meer medewerkers in ondersteunende functies, zoals assistenten en praktijkondersteuners.
Meerjarencontracten
Zorgverzekeraars hebben met 90% of meer van de zorgaanbieders in de eerstelijnszorg ( met uitzondering van mondzorg) een contract. Zorgverzekeraars maken veel gebruik van meerjarencontracten, vooral bij de huisartsenzorg en de multidisciplinaire zorg. Gebruik van meerjarencontracten ziet de NZa als een uiting van wederzijds vertrouwen. Een volgende gewenste stap in het vertrouwen zou volgens de NZa een meer regionale inkoop over de sectoren in de eerste lijn heen, en daarbuiten zijn.
Substitutie als speerpunt
De inleiding van de NZa marktscan beschrijft helder het belang van de eerstelijnszorg. “Om de totale kosten van de zorg in de hand te houden, is het belangrijk dat mensen worden behandeld op de juiste plek. Gespecialiseerd waar dat nodig is, in de basiszorg waar dat kan. Substitutie vanuit de specialistische, duurdere tweedelijnszorg naar de eerste lijn is hier een belangrijk speerpunt. Hierdoor stijgen de kosten van de zorg in de eerste lijn, maar dalen de totale zorgkosten. Bovendien kan deze eenvoudige zorg vaak beter worden georganiseerd in de buurt van de patiënt, zonder kwaliteitsverlies.” En zo is het maar net.