RVS: Het recept is vaak niet de oplossing

RVS: Het recept is vaak niet de oplossing

Datum: 8 april 2017

recept_vaak_niet_de_oplossing_zorgenzIn elke levensfase komen verschijnselen voor die kunnen leiden tot vragen, ongemakken en problemen. Zoals druk gedrag bij scholieren, overbelasting bij jonge ouders, de overgang, gebreken bij ouderdom. De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) stelt dat problemen die behoren bij een bepaalde levensfase vaak worden gezien als een medisch probleem, waarvoor de oplossing wordt gezocht bij een zorgprofessional. Echter, zo stelt RVS, als de maatschappij het probleem is, is een recept niet de oplossing.

De RVS heeft een advies uitgebracht: ‘Recept voor maatschappelijk probleem. Medicalisering van levensfasen’. Daarin pleit de Raad voor investeren in realistische verwachtingen van verschillende levensfasen. Ze vindt een medisch perspectief te beperkt. In sommige gevallen is dat gepast en gewenst, maar in andere gevallen niet. Het onderliggende verschijnsel is namelijk niet altijd medisch van aard. RVS wil problemen die ontstaan bij aan levensfase gerelateerde knelpunten erkennen als maatschappelijke problemen en deze problemen ook op het maatschappelijk niveau adresseren. Wanneer een medisch perspectief niet goed past, kan dit ertoe leiden dat burgers verdwalen in het zorgstelsel. Veel jongvolwassenen hebben bijvoorbeeld sombere gevoelens. Zij krijgen relatief snel het etiket ‘depressief’ en worden doorverwezen naar een psychiater. Een initiatief van community building laat een andere manier zien: door jongeren die worstelen met levensvragen met elkaar in contact te brengen, nemen psychische klachten af.

Onrealistische verwachtingen
De RVS stelt dat de samenleving onrealistische verwachtingen en idealen heeft. Wanneer deze verwachtingen vervolgens tot knelpunten leiden, wendt men zich tot de zorg. Het gevolg is veelal medicalisering. Er worden van mensen regelmatig andere zaken verwacht dan passend is bij de levensfase. De gangbare reactie hierop is om te proberen door middel van medische zorg het functioneren aan te passen aan de verwachtingen. Het uitgangspunt dat er altijd een medische oplossing voorhanden is, is echter een illusie, aldus de RVS. De Raad stelt dit medische perspectief in haar rapport ter discussie stelt, evenals de financiering van de zorg. Want de productieprikkels in het zorgstelsel zetten zorgprofessionals aan tot behandelen.

Medische bril af, ander bril op
De RVS wil met het advies stimuleren dat de medische bril regelmatig wordt afgewisseld met andere brillen, zowel bij het duiden van een vraagstuk als bij het omgaan ermee. De Raad signaleert al een voorzichtige verschuiving van een strikt medisch perspectief naar mogelijke andere benaderingen. Er wordt steeds meer nadruk gelegd op coping: mensen leren omgaan met hun kwetsbaarheden. Heel goed, maar daarin schuilt tegelijk het gevaar dat de verantwoordelijkheid eenzijdig bij het individu terecht komt. Maar wanneer grote groepen mensen dezelfde knelpunten ervaren, moet worden gekeken hoe de maatschappelijke omstandigheden zo worden aangepast dat het knelpunt niet ontstaat.

Oplossingen
RVS noemt zelf drie dichtingen voor oplossingen: 1e Investeer in realistische verwachtingen van de verschillende fasen in het leven. 2e Verminder de aantrekkingskracht van een (medisch) professioneel loket. 3e Versterk andere benaderingen, waardoor deze scherper in beeld komen. Want als de maatschappij het probleem is, dan is een recept niet de oplossing.
Kortom: een interessant rapport voor iedereen die zich inzet voor de omschakeling van ZZ (Ziekte & Zorg) naar GG (Gezondheid & Gedrag) en die zich schaart achter het begrip “positieve gezondheid”. Voorstanders hiervan zullen veel herkennen in het RVS-advies.

(Foto: Irina Anosova)

 

 

 

Gerelateerde berichten

Author: Zorgenz

Share This Post On

Submit a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *