Bouwstenen ouderenbeleid: Verzilver uw gemeente

Bouwstenen ouderenbeleid: Verzilver uw gemeente

Datum: 29 maart 2017
vezillver_uw_gemeente_zorgenz

Vivien van Geen (links) en Elisabeth Vreede van het NUZO-netwerk voor het raadhuis in Zeist. Fotografie: Studio Oostrum.

VIVIEN VAN GEEN EN ELISABETH VREEDE OVER ZELFMANAGEMENT – Langer thuis kunnen blijven wonen vraagt om een woonomgeving waarin ouderen zich kunnen redden. Met dit uitgangspunt heeft de Ouderendelegatie van het Netwerk Utrecht Zorg voor Ouderen (NUZO) een aantal bouwstenen voor goed ouderenbeleid opgesteld (Verzilver uw gemeente) en toegezonden aan politieke partijen als inspiratie bij het opstellen van een programma voor de gemeenteraads verkiezingen in 2018.

Een groeiende groep ouderen woont langer thuis. Dat moet wel kunnen. Is hun woning levensloopbestendig? Is hun directe woonomgeving geschikt en veilig? Kunnen ze blijven meedoen? Een goed en integraal ouderenbeleid kan hun kwetsbaarheid voorkomen en eraan bijdragen dat ouderen zo gezond, zelfstandig en actief mogelijk blijven. Dit beleid is steeds meer zaak van de lokale overheid.
Het NUZO, een regionaal ouderennetwerk van ruim 40 partnerorganisaties en ouderen in de provincie Utrecht en delen van Gelderland, heeft het onderwerp op de agenda gezet. “Wil je in een gemeente iets tot stand brengen, zorg dan dat je voorstellen in de verkiezingsprogramma’s komen te staan, dan heb je invloed. Dit is het moment, want de programma’s worden nu geschreven”, zegt Vivien van Geen, lid van het netwerk.

Zelfmanagement in De Eerstelijns en op ZorgenZ
Dit is de derde aflevering van een serie rond thema’s waarin we verschillende aspecten van zelfmanagement verkennen. Naast verdiepende publicaties in het magazine De Eerstelijns verschijnen online op ZorgenZ artikelen met een meer praktisch karakter. ZonMw deed de afgelopen jaren onderzoek, zette ontwikkelprojecten in gang en wil de resultaten onder de aandacht brengen van eerstelijnszorgverleners en -bestuurders. De artikelen zijn geclusterd rond thema’s. In het tweede thema vertellen bewegingswetenschapper Yvonne Heerkens (HAN) en medelector Josephine Engels in De Eerstelijns van maart 2017 hoe professionals zelfmanagement-principes kunnen inbedden in hun zorgverlening aan mensen met een chronische ziekte, on hen zo gezond mogelijk aan het werk te houden. Op Zorgenz vragen we aan Mariëlle Nellen van de SGE in Eindhoven en aan Vivien van Geen en Elisabeth Vreede van het ouderennetwerk van NUZO, naar de invloed van de omgeving op de praktische invulling van zelfmanagement. Meer informatie en artikelen vindt u op de ZonMw-website www.zonmw.nl/zelfmanagement.

Ouderen teveel gezien als kostenpost
“Ouderen willen en moeten langer thuis blijven wonen. Wij vinden het belangrijk dat ze zich staande kunnen houden in hun eigen omgeving. Je kunt nog zoveel eigen regie willen hebben, maar als je je scootmobiel niet voor je voordeur kunt parkeren vanwege gebrek aan ruimte, heb je een probleem, om maar wat te noemen”, schetst Elisabeth Vreede, ook lid van het netwerk. Er is een principiële reden om aandacht te vragen voor een integraal ouderenbeleid. Van Geen: “Er wordt steeds meer gesproken over positieve gezondheid, dat je als individu moet kunnen omgaan met je beperkingen en tegenslagen. Zorg- en hulpverleners kunnen ouderen helpen, ondersteunen en beter toerusten. Dat is één kant van het verhaal. De andere kant is dat we een omgeving dienen te creëren waarin ouderen zelfredzaam kunnen zijn. Ouderen worden teveel als kostenpost gezien, maar burgers vormen samen een buurt, wijk en samenleving. Laten we daarom samenredzaam zijn, kijken hoe we het samen zo goed mogelijk kunnen hebben.” Het levert de gemeente ook wat op: zelfstandig wonende ouderen die in hun eigen woonomgeving mobiel en actief kunnen zijn. Ze kunnen als rolmodel fungeren en dragen bij met hun inzet en ervaring. Ouderen ervaren zo een betere kwaliteit van leven. Dat is goed voor het huishoudboekje van de gemeente, want meer welzijn betekent dat ouderen minder gebruik maken van voorzieningen.

verZilver_ue_gemeente_vevien_elisabeth_zorgenx

Creëer een omgeving waarin ouderen zelfredzaam kunnen zijn: verzilver uw gemeente

Mobiel blijven is sleutel tot zelfzorg en meedoen
Met de flyer Verzilver uw gemeente wil het NUZO het belang van ouderenbeleid toelichten op basis van een aantal aandachtsgebieden: wonen, mobiliteit, meedoen, maatschappelijke ondersteuning, gezondheidszorg en communicatie.
Van Geen: “Als je de omgeving goed inricht, kun je kwetsbaarheid bij ouderen voorkomen of uitstellen.” Denk aan het traploos maken van de omgeving, goed onderhouden en brede trottoirs en het vrijhouden van doorgangen. Ouderen blijven dan mobiel, dat is de sleutel tot zelfzorg en meedoen in de samenleving.
Het is de kunst om ouderen te verleiden in beweging te komen. Vreede: “Ouderen krijgen steeds vaker het advies om meer te bewegen. Dat lukt lang niet iedereen. De (woon)omgeving kan het makkelijker maken. Zorg voor toegankelijke voorzieningen en ontmoetingsplekken binnen loopafstand. Bied goede looproutes met bankjes, maar ook beweegtoestellen.”

verzilver uw gemeente

Infographic met bouwstenen voor een integraal ouderenbeleid in de gemeente – uit de flyer Verzilver uw gemeente.

Woonomgeving moet ouderen uitnodigen om op stap te gaan
‘Het is van belang dat de woning en woonomgeving voldoen aan de behoeften van ouderen, zodat zij zelfstandig kunnen blijven wonen. De woning is een comfortabele en veilige uitvalsbasis voor maatschappelijke participatie. De woonomgeving nodigt uit om op stap te gaan, te bewegen en anderen te ontmoeten’, aldus de flyer. Van Geen: “Een gemeente kan omstandigheden bevorderen waardoor het lukt of makkelijker wordt dat ouderen zelfstandig kunnen blijven wonen. Denk aan
voldoende betaalbare en aangepaste woningen. Maar zorg ook dat de behoeften van ouderen bij alle partijen, bij woningcorporaties bijvoorbeeld, in beeld zijn.”
Vreede wijst op een ander punt: “Ouderen zijn honkvast, ze raken niet graag hun lokale sociale netwerk kwijt. Het is nauwelijks haalbaar om dat op oudere leeftijd opnieuw ergens op te bouwen. Daar moeten we rekening mee houden.” Gemeenten hoeven het niet allemaal op te lossen, maar kunnen stimuleren dat er meer gedacht worden vanuit de leefsituatie van ouderen en integraal beleid tot stand komt. Ze pleit voor een ‘sociaal bestemmingsplan’, naast een regulier bestemmingsplan: “Kijk hoe je de ruimte zo kunt inrichten dat er mogelijkheden zijn om gemakkelijk met elkaar in contact te komen.”

Maak naast een regulier ook een sociaal bestemmingsplan

verzilver_uw_gemeente_zorgenzVoordeel met ouderen
Het NUZO-document heet ‘Verzilver uw gemeente’. “Daarmee zeggen we: maak de gemeente met de ouderen mooi en leefbaar. Doe uw voordeel met ouderen, ze vormen een verrijking van uw gemeente”, besluit Van Geen. Vivien en Elisabeth willen graag kwijt dat zij hun project zien als een groeidocument. De flyer Verzilver uw gemeente en bijlage Bouwstenen staan op de website van het Netwerk Utrecht Zorg voor Ouderen www.nuzo-utrecht.nl/Ouderen/Verzilver-uw-gemeente. Reacties, vragen en suggesties voor aanvullingen op de Bouwstenen zijn van harte welkom. Mail deze ter attentie van Vivien van Geen aan secretariaatnuzo@umcutrecht.nl of bel met het NUZO-secretariaat 088 755568122.

Corina de Feijter

Serie Zelfmanagement
-1- Van gestandaardiseerde zorg naar persoonlijk maatwerk – interview met Jan Joost Meijs – op 7 februari 2017 op Zorgenz
-2- Terug naar het individuele gesprek – interview met Corné van Asten – op 21 februari 2017 op Zorgenz
-3- In de haarvaten van de organisatie – interview met Mariëlle Nellen – op 13 maart 2017 op Zorgenz 
Deze serie is mogelijk gemaakt door ZonMw

logo_zonmw_zorgenz

 

 

Gerelateerde berichten

Author: Zorgenz

Share This Post On

Submit a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *