Nieuwe bekostiging wijkverpleging: stand van zaken

Posted on 22-03-2019 in Actueel, Nieuws, Wijkverpleging

Er komt een nieuwe bekostiging voor de wijkverpleging. Dat is twee jaar geleden aangekondigd. De beroepsgroep is uitgenodigd om mee te denken en er wordt samengewerkt met wetenschappers. Hoe staat het ermee? Dit jaar start de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) met de volgende fase in de vernieuwing van de bekostiging. In de voortgangsrapportage doorontwikkeling bekostiging wijkverpleging staat de stand van zaken en de richtingen voor het vervolg. Er loopt een pilot bij onder meer de Amsterdamse thuiszorgorganisatie Cordaan, waarbij de zorgaanbieder niet per uur per cliënt wordt betaald, maar per periode per type cliënt. Verder laten eerste resultaten zien dat sommige kenmerken van invloed zijn op de zorg die wordt geleverd.

Tegenover Skipr liet een woordvoerder van de NZa weten dat de nieuwe bekostiging per 2020 niet haalbaar is en te ambitieus, en dat eerst meer wetenschappelijk onderzoek nodig is. Ook een integrale bekostiging is nog een brug te ver.

Knelpunten huidige bekostiging
In de huidige bekostiging krijgen zorgaanbieders betaald per uur. Er is sprake van verschillende uurtarieven voor verschillende vormen van zorg maar dat model voldoet niet meer voor de zorgpraktijk. De bekostiging stimuleert inzet van uren zorg, zonder dat de behoefte van de cliënt centraal staat. Het stimuleren van zelfredzaamheid, bijvoorbeeld cliënten leren hoe ze zelf hun ogen kunnen druppelen, loont in het huidige systeem niet. Ook is er beperkt inzicht in de verwachte aard en omvang van de zorg per cliënt. Daarnaast is er weinig inzicht in de kwaliteit en uitkomsten van de zorg. Ook is het voor zorgaanbieders moeilijk om systeemfuncties te organiseren, zoals de regionale beschikbaarheid van niet planbare wijkverpleging in de avond, nacht en het weekend, coördinatie en samenwerking en preventie.
Bij de nieuwe bekostigingsvorm zullen de behoeften van mensen aan wijkverpleegkundige zorg, de zelfredzaamheid van cliënten en het professioneel handelen van de wijkverpleegkundige voorop staan. ZorgenZ berichtte hier dit artikel over: Hulp wijkverpleegkundigen bij nieuw bekostigingsmodel

Zorgnetwerken
Voor het nieuwe model wordt dus uitgegaan van de zorg die een cliënt nodig heeft. Voor de lange termijn is het einddoel integrale bekostiging van zorgnetwerken rond de cliënt. Dit houdt in dat de bekostiging is gericht op een bundel van verschillende zorgvormen, over de verschillende schotten heen, waarbij de patiënt en zijn zorgbehoefte centraal staat. Zorgaanbieders en zorgverzekeraars hebben ruimte om de organisatie van zorg rond de cliënt en in de wijk vorm te geven. Dan wordt in de bekostiging gestimuleerd dat de wijkverpleegkundige samenwerkt met bijvoorbeeld de fysiotherapeut, de huisarts en de praktijkondersteuner om mensen de juiste zorg te geven.

Eerste stap
Op de kortere termijn zet de NZa al een aantal stappen. De toezichthouder richt zich op een bekostigingsmodel dat is gebaseerd op groepen cliënten met vergelijkbare kenmerken. Daarvoor is meer inzicht nodig in de verschillen in zorgzwaarte en voorspellende kenmerken van cliënten. Het doel is dat in een dergelijk systeem een zorgaanbieder niet meer per uur per cliënt betaald wordt, maar per periode per type cliënt; een casemix systeem. Op basis van een beperkt aantal belangrijke cliëntkenmerken probeert de NZa vooraf in te schatten hoeveel zorg een bepaald type cliënt nodig heeft.
De eerste resultaten laten volgens de NZa zien dat er kenmerken zijn die veel invloed hebben op de zorg die wijkverpleegkundigen en verzorgenden bieden aan een cliënt. Dit gaat de NZa verder onderzoeken en testen in de praktijk bij een aantal pilot-zorgaanbieders.

Pilots
De Amsterdamse thuiszorgorganisatie Cordaan is een van de deelnemers aan de pilot en ziet als voordeel dat ze aan de tekentafel mee kunnen praten over de toekomst van de wijkverpleging. Ronald Schmidt, bestuurder van Cordaan: “Wij hebben nu gezien dat het werken met een nieuwe bekostiging met vaste maandbedragen per klant het professioneel handelen van onze wijkverpleegkundigen bevordert.” Schmidt is enthousiast over de zorgvuldigheid en nieuwsgierigheid naar elkaar van alle partijen die hier samen aan werken. Wat hij hoopt dat eruit komt? “Een nieuwe bekostiging die aansluit bij de praktijk en bij lopende bekostigingsexperimenten, herkenbaar is voor onze professionals.”

V&VN is sterk voorstander van een nieuwe bekostiging die niet langer gebaseerd is op uurtje-factuurtje, maar op de uitkomsten van de zorg, zodat wijkverpleegkundigen hun maatschappelijke meerwaarde kunnen laten zien.

(Foto: Shutterstock)

Volg ons