Manifest over gegevensuitwisseling in de zorg: versnellen en verbeteren

Posted on 11-03-2019 in Actueel, ICT, Nieuws

Medische gegevens moeten voortaan makkelijker en veiliger digitaal kunnen worden uitgewisseld van de ene naar de andere zorgverlener. Ook moet de patiënt zelf eenvoudig inzage kunnen krijgen in zijn gegevens. Dat staat in het manifest Samen Vooruit: een ambitie voor gegevensuitwisseling in de zorg’, dat is opgesteld door een brede coalitie van bedrijven, zorgaanbieders en zorgverzekeraars.

Volgens deze brede coalitie zitten we middenin een kleine revolutie in de zorg, als we kijken naar wat er allemaal mogelijk is. Slimme horloges en apps, teleconsultatie en het inzetten van artificial intelligence bij onderzoek. Tegelijk staat het zorgstelsel onder druk door onder meer de stijgende zorgkosten, vergrijzing en en de krappe arbeidsmarkt en de vergrijzing. In Nederland hebben we een voortreffelijke uitgangspositie qua digitalisering. ‘Samen kunnen we de stappen zetten om de digitale koploper voor de gezondheidszorg in de wereld te worden, en samen de vruchten daarvan te plukken: een betere en slimmere zorg voor Nederlanders én nieuwe economische kansen voor ons bedrijfsleven’, zo staat in het manifest te lezen.
Het meeste voor de hand liggende thema is gegevensuitwisseling. Daar vinden de belangen van patiënt en bedrijfsleven elkaar in de wens van effectieve, open infrastructuren met sterke standaarden, de veiligste toegang voor de partijen die zich in de zorgwereld bewegen, aldus het manifest. Hoewel het Nederlandse zorgstelsel internationaal in hoog aanzien staat, is soepele en veilige gegevensuitwisseling nog verre van praktijk op de werkvloer, aldus de coalitiepartijen. ‘De fax – of zelfs de postzegel – is vaak nog gemeengoed, in plaats van dat met één druk op de knop de data van de huisarts naar het ziekenhuis kan of omgekeerd. Samen kunnen we de stappen zetten om de digitale koploper voor de gezondheidszorg in de wereld te worden.’

Struikelblok
De tijd is gunstig, stelt de coalitie. Er is sprake van politieke steun. Het efficiënt, veilig en schaalbaar uitwisselen van gegevens een basisvoorwaarde voor het inzetten van technologie. Alleen vormt dat nu een groot struikelblok. Dat komt onder andere door onvoldoende aansluitingen tussen landelijke en regionale infrastructuren en doordat het delen van gegevens op een diffuse en onveilige manier plaatsvindt. Standaarden worden verschillend of niet geïmplementeerd. Dit leidt tot zorgelijke ontwikkelingen: onduidelijke communicatielijnen tussen zorgverleners en methodes van informatiedeling die onveilig of niet meer van deze tijd zijn, terwijl de gegevens de patiënt moeten volgen op zijn reis door de zorg. Op deze manier is het ook lastig voor mensen om regie over hun gezondheid te voeren.

Niet concurreren op toegankelijkheid data
Het is de ambitie van de ondertekenaars  om een privaat aanbod te doen om ontwikkelingen te versnellen op het terrein van gegevensuitwisseling en daarmee aanvullend te zijn op de huidige structuren. ‘Op die manier kunnen we ook in Nederland de innovatieve zorgoplossingen ontwikkelen die bijdragen aan een houdbaar en kwalitatief hoogstaand stelsel, (buitenlandse) investeringen aantrekken en een goed exportmodel richting andere landen zijn.’
De initiatiefnemers van dit manifest willen de digitale transformatie versnellen. Ze omarmen daartoe een aantal principes:
Open standaarden binnen een open systeem zijn de norm voor de infrastructuren in de zorg. Wij committeren ons aan die standaarden en vragen de overheid een gelijk speelveld te scheppen.  

Patiënten hebben zeggenschap over hun eigen gegevens binnen open infrastructuren waar wordt geconcurreerd op toepassingen en/of diensten op basis van data, niet op de toegankelijkheid van die data of de data zelf.

Bij veilige identificatie moeten eenvoud van toegang, gebruikersvriendelijkheid, hoge beveiliging en aansluiten bij best practices voorop staan.

Ze kondigen in het manifest aan dat ze zich committeren om te werken aan (ICT-) systemen die open zijn en volgens vastgestelde afdwingbare open standaarden. Ze zullen meewerken en bijdragen aan landelijke open infrastructuren die toegankelijk zijn voor alle partijen in de zorg en in de consumentenmarkt rondom zorg en gezondheid. Ze zoeken bij veilige identificatie aansluiting bij bestaande best practices die binnen de kaders van de huidige wetgeving en inzichten van toezichthouders vallen.

Wettelijk afdwingen
De ondertekenaars steunen daarbij de nieuwe aanpak van minister Bruins om het voldoen aan afspraken over gegevensuitwisseling ook wettelijk af te dwingen. De nieuwe aanpak moet leiden tot minder administratieve lasten voor zorgprofessionals, minder afhankelijkheid van vaste leveranciers en een grotere regie voor de patiënt.

(Foto: cover brochure)

Volg ons