Manifest over toekomst van de gezondheidszorg

Posted on 05-03-2019 in Actueel, Bedrijfsvoering, Nieuws

We weten het allemaal: in de eerstelijnszorg wacht een chronisch tekort aan huisartsen, in de geestelijke gezondheidszorg groeien de wachtlijsten, de financiële resultaten van ziekenhuizen dalen al jaren en verpleeghuiszorg staat voor een enorme groeiopdracht. Knellende budgetten staan het sociaal domein in de weg. En bovenal: de complete zorgsector zit met een niet te overbruggen personeelstekort. De urgentie voor herinrichting van het zorglandschap is hoog. Wat moet er gebeuren? Tientallen zorgpartijen hebben daartoe gezamenlijk een manifest opgesteld.

In het manifest voor een duurzame toekomst van de Nederlandse gezondheidszorg benoemen zij tien concrete maatregelen die snel opgepakt kunnen én moeten worden door het totale speelveld. Van zorgorganisaties tot zorgverzekeraars en natuurlijk de overheid. Door samenwerking binnen de integrale gezondheidszorg maximaal te faciliteren en nieuwe technologie en medicatiemogelijkheden te omarmen, kan de doelmatigheid en betaalbaarheid van onze gezondheidszorg worden veiliggesteld, aldus deze partijen. Dat is broodnodig, niet morgen, maar nu.

Voorkom zorginfarct
Het zijn zeker geen nieuwe ideeën. De nadruk van het manifest ligt op het gegeven om nu door te pakken. De zorg staat voor een enorme opdracht de komende tientallen jaren. Daaraan kan ze bij onveranderd beleid niet aan voldoen. Er dreigt een zorginfarct. De opstellers van het manifest roepen alle politieke partijen op om met elkaar in debat te gaan om dat infarct te voorkomen.

Maatregelen en actiepunten
In het kort gaat het om de volgende maatregelen en actiepunten:

1. Niet ziekte bekostigen, maar gezondheid
Zorginstellingen beloond voor de zorghandelingen) die zij leveren. Niet voor het – duurzame – resultaat dat daarmee wordt bereikt. Diagnose en besluitvorming met de patiënt dienen onafhankelijk en dicht bij de burger plaats te vinden.
Actiepunt: upgrade huidige bekostigingswijze zonder perverse productieprikkels. Ga voor financieren van gezondheid in plaats van productie.

2. Werk aan een gezonde samenleving, waarin kwaliteit van leven voorop staat
Burgers moeten gefaciliteerd en geholpen worden om de verantwoordelijkheid voor hun eigen gezondheid te nemen, onder gedeeltelijke regie van de overheid.
Actiepunt: programma voor een gezonde samenleving voor iedereen. Plaats daarbij de ethische en solidariteitsdiscussie nadrukkelijk op de agenda.

3. Zorg voor transparantie
Wat betreft de uitkomsten van zorg is er nog altijd geen duidelijke informatie publiekelijk beschikbaar waar patiënten echt iets aan hebben ten behoeve van het maken van een keuze voor hun behandelaar.
Actiepunt: maak werk van transparantie, met name op het gebied van kosten en uitkomsten van zorg. Verlaag de administratieve lasten door het afschaffen of vereenvoudigen van wetgeving.

4. Zorg voor een gelijk speelveld
Het is tijd voor een duidelijke keuze: wordt winstdeling in de zorg toegestaan of niet? Die keuze moet gelden voor alle zorgverleners. Er moet een een gelijk speelveld zijn, zonder de huidige complexe structuren.
Actiepunt: maak voor de hele sector een fundamentele keuze rond de vraag of gereguleerde winstuitkering in de zorg is toegestaan of niet.

5. Stimuleer netwerkzorg
De zorg van de toekomst vindt plaats in regionale en landelijke netwerken, waarin de eerste lijn, ziekenhuizen, revalidatie- en care-instellingen met elkaar samenwerken. Het afbreken van de bekostigingsschotten is hard nodig om dergelijke samenwerking mogelijk te maken.
Actiepunt: werk aan een (juridische) infrastructuur waarin organisaties echt goed kunnen samenwerken en waarin financiers en zorgverzekeraars die ketensamenwerking optimaal kunnen ondersteunen.

6. Zorg voor een passende data-infrastructuur
De burger heeft straks zijn zorgdata in eigen beheer. Er is helderheid en regie nodig op ICT-gebied. Koppel algoritmen, op een privacybewuste manier, aan een nationale, niet-commerciële zorgdata-infrastructuur.
Actiepunt: neem regie op het data-dossier. Zorg dat data kunnen worden gedeeld op een veilige en gestructureerde manier en stimuleer het veilige gebruik van algoritmes.

7. Faciliteer innovatie en digitalisering
Het wurgende personeelstekort vereist radicale innovatie. Thuismonitoring, app-technologie, online consulten en online platformen moeten de komende jaren grootschalig worden ingezet.
Actiepunt: faciliteer digitale transformatie maximaal. Zorg voor regie op landelijk niveau zodat ontwikkelde initiatieven tot innovatie en digitalisering breed worden gedeeld.

8. Stimuleer werken vanuit ‘positieve gezondheid’
Meer dan de helft van de patiënten heeft tenminste één chronische aandoening. De integratieve geneeskunde levert juist bij chronische aandoeningen voordelen op. Daarvan wordt te beperkt gebruik gemaakt.
Actiepunt: onderzoek de barrières die werken vanuit positieve gezondheid dwarsbomen. Agendeer de vraag hoe kan worden gekomen tot een werkelijk integratieve gezondheidszorg.

9. Zonder (medisch) ondernemerschap gaat het niet gebeuren…
Bezig blijven met de regels van vandaag, brengt de toekomst niet naderbij. Ondernemen om netwerkzorg dichterbij te brengen wel. Ondernemen is van niets iets maken, kansen pakken en vooral: doen.
Actiepunt: maak medisch ondernemen en bedrijfsmatig werken geaccepteerd. Stimuleer nieuwe initiatieven, ook in het financieringssysteem.

10. De overheid moet actie nemen om de voorwaarden te scheppen
De overheid heeft een belangrijke rol. Haal barrières weg en geef de sector de aansporing om de solidariteit waar ons zorgstelsel op steunt, te kunnen borgen.
Actiepunt: overheid onderneem actie want het versnipperde en inmiddels te complex zorgveld kan de benodigde transformatie niet alleen volbrengen. Het heeft daarbij een overheid nodig die faciliteert.

Zie ook het artikel op ZorgenZ: BDO wijst op een dreigend zorginfarct

(Foto: Shutterstock)

Volg ons