Leerwerkplaatsen voor overgang ziekenhuis en thuis

Leerwerkplaatsen voor overgang ziekenhuis en thuis

Datum: 27 augustus 2019

Hoe kan het ziekenhuisontslag voor patiënten gestroomlijnder verlopen? In twee academische leerwerkplaatsen van de Hogeschool van Amsterdam werken beginnende en ervaren verpleegkundigen aan een betere overgang tussen intramurale zorg en thuiszorg.

De rol van de hbo-verpleegkundige verandert. De zorgcomplexiteit neemt toe, zelfmanagement wordt belangrijker en naasten worden meer bij de zorg betrokken. Om verpleegkundigen beter toe te rusten voor hun nieuwe rol zette de opleiding verpleegkunde van de Hogeschool van Amsterdam het project Fit for Practice op. Daarbij gingen twee academische leerwerkplaatsen (ALWP’s) van start.

In de eerste ALWP werkten de verpleegkundeopleiding, de afdeling cardiologie van het AMC en thuiszorgorganisatie Cordaan samen. In de tweede waren het Emma Kinderziekenhuis en Allerzorg de samenwerkingspartners. Projectleider Ton van den Broek, werkzaam bij de verpleegkundeopleiding, vertelt: “Zij wilden -net als wij- werk maken van een betere overgang tussen ziekenhuis en thuis. Ook zij vinden dat de gedeelde besluitvorming en transmurale samenwerking veel beter moeten.”

Onderzoeksvragen
In de leerwerkplaatsen werken studenten en gediplomeerd verpleegkundigen samen. Om zich een onderzoekende houding eigen te maken, gingen ze aan de slag met zelf geformuleerde onderzoeksvragen. “Als ze in de praktijk situaties signaleerden die beter konden, zochten ze in de wetenschappelijke literatuur naar oplossingen”, zegt Van den Broek. Zo deden in het Emma Kinderziekenhuis studenten, verpleegkundigen en docenten samen literatuuronderzoek naar het effect van familieparticipatie. “Dan zie je enthousiasme ontstaan om te werken met evidence based practice, een van de competenties van de toekomstige verpleegkundige.’

Goed luisteren
In de academische leerwerkplaatsen wordt gebruik gemaakt van innovatieve leerwerkmethoden. Elke 10 weken organiseren ze themadagen, waarbij studenten, verpleegkundigen van een afdeling, wijkverpleegkundigen en docenten elkaar ontmoeten. Vast onderdeel is de masterclass, waarin een onderzoeker vertelt over een actueel thema uit de eigen onderzoekspraktijk. Een ander terugkerend onderdeel is the whole system in the room, waarbij een patiënt vertelt over zijn ervaringen rondom zijn ziekenhuisontslag, omringd door naasten en alle betrokken zorgverleners.

Ton v.d. Broek: Gedeelde besluitvorming en transmurale samenwerking moet beter

Simpele dingen
Daarnaast is er de follow the patient-methode, waarbij duo’s van studenten uit het ziekenhuis en de wijk samen een huisbezoek afleggen aan een patiënt. Ook daar draait alles om goed luisteren. Met als doel, zegt Van den Broek, dat de student de volgende dag in het ziekenhuis extra goed nadenkt over waarop hij moet letten. ‘Wat moeten de wijkverpleegkundigen over deze patiënt weten, heeft hij bij ontslag een voorraadje medicijnen mee, is er een warme overdracht? Praktische zaken worden vaak niet goed overgedragen. Het gaat om simpele dingen als de aanwezigheid van een po-stoel of een patiënt die zóveel informatie meekrijgt, dat hij in de war raakt.’ De opbrengst van dit soort huisbezoeken: het bewustzijn van de noodzaak om echt samen te werken.

Overbelast
Vierdejaars hbo-verpleegkundestudent Rob Bakker (23) koos voor het thuisbezoek een COPD-patiënte die hersteld was van een hartinfarct. “Ze vond het fijn dat we er waren, maar was ook in tranen. Ze bleek overbelast omdat ze ook mantelzorger was van haar vriendin, die herstelt van een hersenbloeding. Hoewel ze dat in het ziekenhuis al verteld had, kwam haar situatie nu veel meer binnen.” Ook zag hij dat de patiënte moeite had met bewegen. Waar ze op de ziekenhuisafdeling goed kon lopen, was ze niet in staat om de hond uit te laten. Ook hebben de wijkverpleegkundige-in-opleiding en Bakker van elkaar geleerd. “Zij keek meteen naar de drempels in huis; van mij weet ze nu hoe het proces van ziekenhuisontslag gaat.”

Oog voor totaalplaatje
Tijdens de 3 themadagen van de academische leerwerkplaatsen die Bakker volgde, kwamen de thema’s angst voor bewegen, leefstijl en kwetsbare ouderen aan bod. Zo vertelde een patiënt hoe hij niet meer in de auto durfde te stappen, uit angst dat zijn hart het zou begeven. “Het theoretische verhaal over angst voor bewegen was heftig, maar pas als een patiënt daarover vertelt, krijg je er echt begrip voor.” Hij heeft zijn stage op de afdeling cardiologie inmiddels afgerond en begint hier binnenkort als gediplomeerd verpleegkundige. Deelname aan de academische werkplaats heeft hem vooral overstijgend denken geleerd.

Ik heb geleerd om achter de patiënt te kijken. Het gaat om het totaalplaatje.

Op eigen kracht
De Fit for practice-werkwijze is geschikt om toe te passen in nieuwe of bestaande leerwerkplaatsen, denkt Van den Broek. De huidige twee worden op eigen kracht voortgezet, nu de ZonMw-subsidie is afgelopen. Zo levert de Hogeschool van Amsterdam gespreksleiders en gepromoveerde docenten die kunnen ondersteunen bij het opdoen van onderzoeksvaardigheden. Ook is het goed dat de fysiotherapeuten zijn aangehaakt, vindt de projectleider. “Ze vroegen of ze konden meedoen aan de ALWP. Mooi om te zien hoe het project begint bij studenten en dan uitwaaiert naar gediplomeerde professionals.”

Slotbijeenkomst Tussen Weten en Doen
Het project Fit for Practice heeft subsidie gekregen vanuit het programma Tussen Weten en Doen. De afgelopen 9 jaar heeft dat programma gezorgd voor veel beweging in het wetenschappelijk onderzoek voor de verpleging en verzorging.ZonMw nodigt je van harte uit voor de feestelijke en inspirerende slotbijeenkomst van Tussen Weten en Doen op 1 november 2019 in Utrecht. Dagvoorzitter Inge Diepman maakt samen met alle aanwezigen de balans op. De middag wordt afgesloten met een blik op de toekomst.

Annette Wiesman

Meer informatie
Youtube-filmpje Fit for Practice
Project Fit for Practice
Programma Tussen Weten en Doen

 

Dit artikel is tot stand gekomen i.s.m. ZonMw

 

Gerelateerde berichten

Author: Zorgenz

Share This Post On

Submit a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *