Kosteneffectiviteit: Schippers wil geen maximum prijs voor gewonnen levensjaar

Posted on 02-11-2015 in Levenseinde, Nieuws

“Ik voel mij niet thuis bij een dergelijke benadering, laat staan bij een absolute vorm voor kosteneffectiviteit als basis voor een besluit of een behandeling of een nieuw duur geneesmiddel al dan iet tot het basispakket van de Zorgverzekeringswet behoort,” zo laat minister Edith Schippers de Tweede Kamer weten.

Zij schrift in haar reactie op het rapport van het Zorginstituut Nederland over ‘Kosteneffectiviteit in de praktijk’ dat zij ernaar streeft “nieuwe geneesmiddelen en innovatieve behandelingen beschikbaar te maken voor de patiënt tegen een maatschappelijk aanvaardbare prijs en binnen houdbare zorguitgaven, ook op de lange termijn.”

Niet één afkappunt
In dat rapport van 1 juli jl. wijst het Zorginstituut op de problemen om goed inzicht te krijgen in de kosteneffectiviteit; het hanteert een breder palet aan referentiewaarden in plaats van één afkappunt en stelt uitdrukkelijk dat kosteneffectiviteit een relatief criterium is dat afgewogen moet worden tegen andere criteria, bijvoorbeeld omdat sprake is van een zeldzame aandoening of een weesgeneesmiddel, of omdat een bepaalde aandoening risico’s voor de volksgezondheid met zich brengt. In dit verband geeft kosteneffectiviteit van een medische behandeling aan wat de kosten en effecten van de ene behandeling zijn ten opzichte van de kosten en effecten van een alternatieve behandeling. Bij nieuwe dure geneesmiddelen of andere dure innovaties is er niet altijd een goede alternatieve behandeling om hetzelfde behandelresultaat te behalen. De kosteneffectiviteit wordt dan vastgesteld ten opzichte van de huidige standaardtherapie.

Doelmatigheidsonderzoek
De centrale boodschap van het rapport aan de zorg en de samenleving is volgens Schippers ‘hard op principe, zacht op proces’. Ze onderschrijft dat het inderdaad gewenst is om meer inzicht te krijgen in kosteneffectiviteit, met name bij zorg waarvoor alternatieve behandelingen bestaan. Niet om op basis daarvan automatisch beslissingen te nemen over het pakket, maar vanwege de signalerende functie van een dergelijk inzicht voor de verantwoordelijke partijen. Ze wijst op de rol van de overheid daarin, waarbij ze het ZonMw-programma DoelmatigheidsOnderzoek noemt dat in de vervolgperiode 2016 tot en met 2018 nog eens met 37 miljoen euro wordt ondersteund.

Afwegingskader
Hiernaast is het bij het pakketbeheer van de extramurale geneesmiddelen sinds 2005 verplicht om gegevens over kosteneffectiviteit van innovatieve geneesmiddelen aan te leveren bij het Zorginstituut. De uitkomsten van dit onderzoek naar kosteneffectiviteit hebben volgens Edith Schippers in bepaalde gevallen geleid tot het treffen van extra waarborgen voor gepast gebruik en prijsonderhandelingen. De komende maanden zal het Zorginstituut nader uitwerken hoe het specifiek bij pakketbeheer met kosteneffectiviteit wil omgaan. Samen met veldpartijen zal het Zorginstituut een afwegingskader uitwerken waarin de verschillende criteria in onderlinge afweging tot hun recht kunnen komen.

Maatschappelijk debat
Het is volgens de minister nu nog te vroeg voor het wettelijk verankeren van kosteneffectiviteit. Ze pleit voor een maatschappelijk debat over kosteneffectiviteit en zorg. Van haar kant levert ze bijdragen, zoals met ‘aanpak verspilling in de zorg’ via een nationaal meldpunt. “Ook de publicatie ‘De zorg verandert, verandert u mee’ over innovaties in de zorg heeft hieraan bijgedragen. Daarnaast heb ik met het boekje ‘De zorg: hoeveel extra is het ons waard?’ het maatschappelijke debat over de betaalbaarheid van de zorg willen stimuleren. Ten slotte juich ik het debat over het recente rapport van de Commissie Kaljouw (‘Naar nieuwe zorg’), met meer aandacht voor het voorkomen van dure zorg en het beter op maat snijden van de zorg, toe. Ik hoop dat dit alles bijdraagt aan het aanboren van de maatschappelijke creativiteit voor een naar ik hoop gedeeld doel: meer en betere zorg per euro premie, zodat de zorg én beter wordt én ook betaalbaar blijft.”

(Foto Edith Schippers: VWS)

Volg ons