Kabinet wil meer regionale samenwerking bij jeugdzorg

Kabinet wil meer regionale samenwerking bij jeugdzorg

Datum: 11 november 2019

Het kabinet gaat ingrijpen bij de jeugdzorg. Een deel van de taken wordt weer weggehaald bij de gemeenten. Er is een betere organisatie nodig om te zorgen dat kinderen met complexe problemen op tijd de juiste hulp krijgen. Gemeenten worden verplicht samen te werken, schrijven de ministers Hugo de Jonge van VWS en Sander Dekker voor Rechtsbescherming in een brief aan de Tweede Kamer. Vanuit het veld en de politiek klinkt kritiek: het is te laat, te weinig en er is geen geld voor. Ook de VNG zit niet te wachten op weer een hervorming.

Sinds 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Destijds werd gezegd dat gemeenten beter in staat zouden zijn om zorg op maat te leveren. Maar nu erkennen de ministers dat de beloften van de Jeugdwet nog onvoldoende zijn ingelost. Hoewel er méér kinderen in beeld zijn dan voorheen, ontvangen zij niet altijd op tijd de hulp die ze nodig hebben. Jeugdprofessionals ervaren een hoge werkdruk en zijn veel tijd kwijt aan administratie. ‘De uitvoering van de jeugdbescherming staat onder grote druk blijkens bijgevoegde rapportages van de inspecties’, zo schrijven de bewindslieden in hun brief.

Instabiele jeugdregio’s
Ze zien instabiele jeugdregio’s, divers in omvang en in de wijze waarop de samenwerking tussen de gemeenten is georganiseerd. De continuïteit van weinig voorkomende complexe hulp is onvoldoende geborgd. Daarnaast hebben instellingen hebben te maken met een variëteit aan inkoopvoorwaarden en tarieven die onder druk staan. De ministers doen een aantal voorstellen om de ‘jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering beter te ordenen.’ Zo willen ze in de Jeugdwet vastleggen op welk schaalniveau de verschillende vormen van jeugdzorg moeten worden georganiseerd.

Hoe dan wel?
Hoe willen de ministers de jeugdzorg organiseren? Ze willen dat er zo’n veertig jeugdzorgregio’s komen. Ze gaan beschrijven wat een regio is en welke gemeenten in welke regio’s samenwerken. En ze geven aan wat een passend schaalniveau is om samen te werken. Deze jeugdregio’s gaan ze versterken door duidelijkheid te scheppen over de inrichting en hun taken. Ze willen regelen op welk niveau (lokaal, regionaal, bovenregionaal) welke vormen van jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering worden georganiseerden dat bij inkoop van jeugdhulp, jb en jr specifieke zorgvuldigheidseisen in acht worden genomen. Jeugdhulpaanbieders en gecertificeerde instellingen dienen een fair tarief ontvangen voor hun diensten en er moet meer eenheid komen in de toegang tot jeugdhulp, zodat voor gezinnen en professionals helder is wat van de gemeentelijke toegang/lokale teams mag worden verwacht.

Regionale samenwerking gemeenten
Gemeenten delen de analyse. De VNG constateert dat – naast het extra geld – ook een betere organisatie van het jeugdstelsel nodig is om de beloften van de Jeugdwet te kunnen inlossen. Ook gemeenten zien dat instabiele regio’s ongewenst zijn en dat regionale samenwerking en bovenregionale samenwerking tussen gemeenten nodig is om de Jeugdwet goed uit te kunnen voeren. Maar het stelsel aanpassen is geen oplossing, volgens de VNG. Tegenover de NRC verklaart wethouder jeugd Eelco Eerenberg uit Enschede namens de VNG dat er al veel jeugdzorgregio’s zijn en dat gemeenten al samenwerken, ‘Als dat op plekken niet goed gaat , moeten we kijken waarom die samenwerking stroef verloopt. Maar niet direct het hele systeem weer verbouwen.’
Er moeten volgens het kabinetsplan ook betere tarieven worden betaald door gemeenten. Maar veel gemeenten kampen met tekorten.

Lokale teams
In opdracht van VWS en de VNG is door KPMG een onderzoek uitgevoerd naar de basisfuncties van de gemeentelijk lokale teams voor de toegang tot hulp. Op basis van praktijkvoorbeelden bij 15 gemeenten, literatuur en interviews met experts, komen de onderzoekers tot de volgende inzichten:

– Maak voldoende inhoudelijke (specialistische) expertise aan de voorkant beschikbaar;
– Lokale teams horen de individuele en collectieve vraagstukken van de wijk te reflecteren;
– Een lokaal team levert ook zelf (kortdurende) ondersteuning;
– Een goede visie dwingt keuzes af en maakt ze consistent uitlegbaar naar alle betrokkenen;
– Je kunt niet werken aan samenwerking met een (sterk) wisselend aanbiedersveld.

Vernietigend rapport inspecties
De brief van beide ministers is een reactie op een vernietigend gezamenlijk rapport van de inspecties voor Gezondheidszorg en Jeugd en voor Justitie en Veiligheid dat naar de Tweede Kamer is gestuurd. Daarin slaan de inspecties alarm over het jeugdstelsel. Zo krijgen kinderen met meerdere complexe problemen niet op tijd en niet op de juiste plek hulp. De overheid neemt op dit moment onvoldoende haar verantwoordelijkheid om kinderen te beschermen die ernstig in hun ontwikkeling worden bedreigd. Het gaat hier om kinderen bij wie sprake is van mishandeling of verwaarlozing. Deze kwetsbare kinderen moeten zonder vertraging de hulp krijgen die ze nodig hebben. Daarom moeten direct stappen worden gezet die ertoe leiden dat de jeugdbescherming voor deze kinderen beter functioneert. Dit stellen de Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd en de Inspectie Justitie en Veiligheid vast in het rapport ‘Kwetsbare kinderen onvoldoende beschermd’ en het gelijktijdig uitgebrachte signalement ‘Jeugdbeschermingsketen in gevaar’.

Lees ook het artikel in het Algemeen Dagblad: Oproer over verregaande reorganisatie jeugdzorg

Bekijk ook deze uitzending van Nieuwsuur

 

(Foto: Shutterstock)

 

Gerelateerde berichten

Author: Zorgenz

Share This Post On

Submit a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *