Commissie thuiswonende ouderen: Ga (ver)bouwen en ga digitaal
Datum: 16 januari 2020Om de zorg voor thuiswonende ouderen in de toekomst op peil te houden, is het nodig nú te investeren in geschikte woningen, in digitalisering van dagelijks leven en zorg en in lokale en regionale samenwerking in zorg en ondersteuning. Dat schrijft de commissie Toekomst zorg thuiswonende ouderen in een advies dat commissievoorzitter Wouter Bos gisteren heeft aangeboden aan minister Hugo de Jonge van VWS.
Hoe is de zorg voor thuiswonende ouderen in de toekomst op peil te houden? Deze vraag beantwoordt de commissie in haar advies: ‘Oud en zelfstandig in 2030 Een reisadvies’. Niet met panklare oplossingen en harde garanties maar met perspectieven en oplossingsrichtingen, aansluitend bij initiatieven en bewegingen die nu al zichtbaar zijn.
Een indringend boodschap van de commissie luidt: bereid ouderen voor op de boodschap dat zij zelf gaan opdraaien voor de kosten van hun oude dag. Thuiswonen is geen onbeperkt recht om de kosten die daarbij horen af te wentelen op de samenleving. Ook voor het verblijf in het verpleeghuis zullen ouderen meer moeten bijdragen, vergelijkbaar met het bedrag dat ze anders kwijt geweest zouden zijn aan woonlasten en huishouden. Het kabinet zou dit moeten onderzoeken, is een van de adviezen.
Een belangrijke aanbeveling luidt: maak één wettelijk regime voor alle zorg aan huis. Beperk de Wlz tot de intramurale zorg en hevel de Wlz-zorg aan huis over naar de Zvw en de Wmo.
Vier principes
De commissie formuleert in haar advies 35 aanbevelingen die zij toetst aan de vier principes van de REIS:
– Regie: vergroot de aanbeveling de mogelijkheden voor ouderen om zelf regie te voeren?
– Eenvoud: vereenvoudigt de aanbeveling de ondersteuning en zorg voor ouderen, zowel voor de ouderen zelf als voor de professionals?
– Integrale benadering: verwijdert de aanbeveling schotten en bevordert ze een integrale kijk op de behoefte aan ondersteuning en zorg?
– Samenwerking: bevordert de aanbeveling de samenwerking tussen de verschillende bij de zorg voor thuiswonende ouderen betrokken partijen en professionals?
Nieuwe woonvormen kunnen oplossing bieden
Veel van de aanbevelingen zijn terug te voeren tot drie centrale adviezen. Het eerste is: ga (ver)bouwen! De fysieke woonomgeving is voor ouderen cruciaal om zelfstandig te kunnen (blijven) wonen en zo min mogelijk afhankelijk te worden van zorg. Nieuwe woonvormen, tussen het aloude eigen huis en het verpleeghuis in, kunnen een oplossing bieden. Op dit moment wordt er echter voor ouderen veel te weinig gebouwd en verbouwd. Met als gevolg niet alleen een ontoereikend woningaanbod voor ouderen, maar ook een belemmering van de doorstroming op de woningmarkt.
Lees ook de artikelen op ZorgenZ: Landelijk beleid steeds knellender voor zelfstandig thuis wonen en Anbo-voorvrouw: ‘Juiste zorg is juiste plek is vaak geen zorg’
Ook ouderen zelf moeten meer digitale technologieën gebruiken
Het tweede advies is: ga digitaal! Dit advies is niet alleen gericht aan aanbieders van professionele zorg en ondersteuning, voor wie ‘digitaal het nieuwe normaal’ moet worden. Ook ouderen zelf zullen veel meer gebruik moeten maken van digitale technologieën, om hun dagelijks leven makkelijker en aangenamer te maken. Grootschalig gebruik kan leiden tot meer eigen regie, een hogere kwaliteit van leven en een doelmatiger inzet van schaarse zorgverleners.
Samenwerking belangrijker dan concurrentie
Het derde is: werk samen! We zullen de komende decennia in de zorg voor ouderen moeten woekeren met schaarse middelen en mensen. Om de beschikbare middelen doelmatig te kunnen inzetten, is lokale en regionale samenwerking de komende jaren belangrijker dan keuzevrijheid en concurrentie.
Reageer op dit advies
Omdat de commissie het belangrijk vindt dat haar advies kan rekenen op draagvlak bij alle partijen die bij zorg en ondersteuning voor thuiswonende ouderen betrokken zijn, nodigt zij belangstellenden uit om uiterlijk 1 april 2020 op het advies te reageren. Voor de zomer van 2020 zal zij de binnengekomen reacties en commentaren verwerken in versie 2.0 van haar advies.
Bekijk hier het advies.
(Foto: Shutterstock)