Extra geld voor eerstelijns verblijf

Posted on 26-11-2015 in Actueel, Nieuws, Ouderenzorg, Substitutie

Staatssecretaris Van Rijn (VWS) stelt 20 miljoen euro extra voor de regeling eerstelijns verblijf beschikbaar om te voorkomen dat hier wachtlijsten voor ontstaan. Onderzoeker en lector transmurale ouderenzorg bij het AMC en de Hogeschool van Amsterdam, Bianca Buurman, pleit ervoor dat ouderen bij deze tijdelijke opvang in de nabije toekomst ook laag-complexe zorg kunnen krijgen. “Zo kunnen we voorkomen dat ouderen onnodig in een ziekenhuis worden opgenomen.”

Eerstelijnsbedden zijn tijdelijke opvangbedden, tussen het eigen bed thuis en het ziekenhuisbed. Ze heten ook wel logeerbedden, spoedbedden, huisartsenbedden of wijkziekenboeg. Deze bedden zijn bedoeld voor mensen die na ontslag uit het ziekenhuis nog niet naar huis kunnen, of waarbij het thuis tijdelijk niet gaat.
Van Rijn laat weten dat hij signalen heeft gekregen van zorgaanbieders en dat ActiZ onderzocht heeft dat hiervoor meer geld nodig zou zijn. “Daarom stel ik 20 miljoen euro extra beschikbaar. Zo hoeven mensen niet onnodig lang in een ziekenhuis te blijven en voorkomen we wachtlijsten.”
Dit jaar krijgen naar schatting 25.000 mensen een indicatie ‘eerstelijns verblijf’. Zo’n eerstelijns of huisartsenbed kost rond de 150 euro per dag, een ziekenhuisbed minstens drie keer zoveel.

Noodopvang nu slecht georganiseerd
Er zijn nu al wachtlijsten. Dat bleek uit een uitzending van Nieuwsuur op woensdagavond 25 november. Er is veel te weinig zorg geregeld voor zieke, kwetsbare ouderen die tijdelijk even niet thuis kunnen wonen, maar die medisch gezien ook niet in het ziekenhuis horen. Deze noodopvang is slecht georganiseerd, zeiden diverse artsen in de uitzending. Ziekenhuizen raken daardoor verstopt met ouderen die daar ten onrechte een bed bezet houden en er vervolgens moeilijk wegkomen. Er is sprake van een weeffout, een ‘gapend gat’ dat snel hersteld moet worden. Voor huisartsen in Amsterdam bijvoorbeeld is het bijna onmogelijk zo’n bed te vinden, zeker in een noodsituatie na kantoortijden. Stella Zonneveld, voorzitter van de Huisartsenkring Amsterdam, pleit voor een wijkziekenboeg in de buurt, waar mensen terechtkunnen, ongeacht onder welke regeling ze vallen.

Knelpunten waren te verwachten
Bianca Buurman verbaast zich desgevraagd niet over de gesignaleerde knelpunten. “Dit kun je verwachten als je verpleeghuisbedden sluit en een taakstelling oplegt aan de wijkverpleging. Dan ontstaan er problemen om goede zorg te leveren. Omdat adequate nazorg ontbreekt, wordt het moeilijk om ouderen uit het ziekenhuis te verplaatsen. Aan de andere kant zien we in het AMC ook steeds meer kwetsbare ouderen op Spoedeisende Hulp (SEH).”

Behoefte aan eerstelijnsbedden voor laag-complexe zorg
Buurman onderschrijft dat er meer eerstelijnsbedden moeten komen in de buurt van ouderen. “Ik pleit ervoor om een stap verder te gaan en daar niet alleen ADL-zorg te bieden maar ook laag-complexe zorg, bijvoorbeeld als de diabetes ontregeld is of mensen uitgedroogd zijn. Nu gaan deze mensen naar een ziekenhuis, terwijl dat geen goede plek is voor hen. Ze lopen de kans op complicaties en hun functioneren gaat achteruit. Ziekenhuisopname hebben we liever niet als het niet echt nodig is.”
De onderzoekster realiseert zich dat dit een andere organisatie van de zorg en samenwerking vereist tussen ziekenhuis, huisarts, thuiszorg en ook ambulancevervoer. “Juist de samenwerking met het ziekenhuis is van belang, want ze moeten via SEH gecheckt worden en dan doorgestuurd worden naar eerstelijns verblijf. Het ziekenhuis kan dan eventueel zorg op afstand bieden.
Het vraagt om deskundig personeel, al heeft de thuiszorg wel teams voor de medisch-technische handelingen.”

In 2017 via vergoeding van zorgverzekeraar
Eerstelijns verblijf is nu een aparte subsidieregeling. Het ministerie streeft ernaar dat eerstelijns verblijf per 1 januari 2017 via de vergoeding van de zorgverzekeraar geregeld wordt. Daarmee komt het in het basispakket en sluit het verblijf beter aan op individuele wensen van patiënten. Een door minister Edith Schippers (VWS) en Van Rijn speciaal hiervoor ingesteld team zal helpen bij het oplossen van praktische problemen rondom tijdelijk verblijf van patiënten. In Nieuwsuur lieten betrokkenen weten dat er in hun regio een prima netwerkorganisatie functioneert en dat partijen elkaar prima weten te vinden.

De VWS-brief over de verhoging van het subsidiekader Eerstelijns verblijf 2015 is hier downloaden.

(Foto: Charts and BG/Shutterstock)

Volg ons