Europese academienetwerken roepen op tot oplossing van obstakels voor het delen van medische onderzoeksgegevens

Europese academienetwerken roepen op tot oplossing van obstakels voor het delen van medische onderzoeksgegevens

Datum: 6 april 2021

6 april, Brussel – Juridische obstakels belemmeren het delen van medische onderzoeksgegevens met wetenschappers buiten de EU/Europese Economische Ruimte (EER), zo concludeert een nieuw rapport van Europese academienetwerken. De auteurs roepen op om deze obstakels uit de weg te ruimen zodat onderzoekers in de publieke sector efficiënter kunnen samenwerken en Europese burgers maximaal van de onderzoeksresultaten kunnen profiteren.

In het vandaag gepubliceerde rapport “International sharing of personal health data for research” roepen de Europese Federatie van Academies voor Wetenschappen en Geesteswetenschappen (ALLEA), de Wetenschappelijke Adviesraad van Europese Academies (EASAC) en de Federatie van Europese Academies voor Geneeskunde (FEAM) Europese beleidsmakers en wetgevers op zich in te zetten voor het wegnemen van obstakels die het delen van gepseudonimiseerde medische onderzoeksgegevens met wetenschappers buiten de EU/EER, met inbegrip van die uit de publieke sector, verhinderen. Een oplossing zou bij voorkeur gezocht moeten worden onder artikel 46 van de Algemene verordening gegevensbescherming (GDPR).

“EU-/EER-inwoners hebben veel baat bij internationale uitwisseling van medische onderzoeksgegevens. Dit stelt wetenschappers in staat om optimaal gebruik te maken van beperkte middelen en ervoor te zorgen dat elders uitgevoerd onderzoek ook relevant is voor Europese inwoners. Dit moet worden ondersteund en gefaciliteerd om het maximale individuele en maatschappelijke profijt te halen uit de bijdrage van onderzoeksdeelnemers”, benadrukt George Griffin, medeauteur van het rapport.

De GDPR werd ingevoerd voordat mogelijkheden tot overdracht van onderzoeksgegevens naar landen buiten de EU operationeel waren. Met name botsingen tussen de Europese grondwet en de wetgeving van andere landen zorgen voor grote belemmeringen. Dit heeft gevolgen voor zowel het rechtstreeks delen van medische onderzoeksgegevens uit de publieke sector met buitenlandse onderzoeksinstituten als toegang tot deze gegevens op afstand. Wanneer instellingen in andere landen wettelijke regelingen hebben die hen verhinderen de vereiste contracten in het kader van de GDPR te ondertekenen is er momenteel geen werkbaar juridisch mechanisme voor het delen van medische onderzoeksgegevens. Geschat wordt dat in 2019 alleen tussen EER-landen en de National Institutes of Health in de VS al meer dan 5000 samenwerkingsprojecten zijn betroffen.

De auteurs benadrukken dat er dringend een oplossing nodig is, zowel voor lopende onderzoekssamenwerkingen als voor nieuwe medische studies. “Het verzamelen en combineren van medische onderzoeksgegevens is van fundamenteel belang voor de vooruitgang van medisch onderzoek en de verbetering van de diagnose en behandeling van patiënten. Om het onderzoek te laten floreren, moeten gepseudonimiseerde persoonsgegevens op een eenvoudige en snelle manier internationaal kunnen worden uitgewisseld, terwijl de bescherming van persoonsgegevens gewaarborgd blijft”, aldus Volker ter Meulen, medeauteur van het rapport.

In het gezamenlijke rapport benadrukken de drie Europese academienetwerken hoe het wereldwijd delen van medische onderzoeksgegevens de wetenschap in de publieke sector ten goede komt, beschrijven de problemen die de regelgeving inzake gegevensbescherming oplegt en stellen mogelijke oplossingen middels het aanpassen of uitbreiden van de bestaande wetgeving voor.

Over het rapport

Het gezamenlijke rapport is gebaseerd op discussies tussen deskundigen uit heel Europa die werden voorgedragen door de academies van ALLEA, EASAC en FEAM en handelden op individuele titel. Deskundigen uit alle relevante disciplines en expertises kwamen bijeen in twee online besprekingen (juni 2020 en september 2020) en een interdisciplinaire workshop (oktober 2020). Het resulterende rapport is getoetst door onafhankelijke, door de academies benoemde deskundigen. Klik hier voor het volledige rapport.

Belangrijkste conclusies van het rapport

  • Medisch onderzoek is van cruciaal belang voor iedereen: het komt ten goede aan individuele patiënten, de volksgezondheid, de ontwikkeling van gezondheidszorgstelsels en sociale cohesie en stabiliteit.
  • Het delen van gepseudonimiseerde persoonlijke medische onderzoeksgegevens in de publieke sector is essentieel om effectief gebruik te maken van beperkte middelen.
  • Gegevens moeten veilig en efficiënt worden gedeeld, rekening houdend met privacyoverwegingen: dit maakt deel uit van verantwoorde wetenschap en moet onderdeel zijn van bredere initiatieven om vertrouwen in onderzoek en onderzoekers te vergroten en rekening te houden met de belangen van patiënten.
  • Juridische regelgeving heeft geleid tot obstakels voor het delen van gegevens met onderzoekers buiten de EU/EER. Deze belemmeringen beïnvloeden zowel het rechtstreeks delen van gegevens met niet-EU/EER-landen als de toegang op afstand tot de gegevens op de oorspronkelijke locatie.
  • De Europese Commissie moet zich dringend inzetten om deze obstakels uit de weg te ruimen. Bij voorkeur zou een eenvoudige en consistente oplossing worden gevonden onder artikel 46 van de GDPR, waardoor de privacy van persoonsgegevens van EU-/EER-inwoners beschermd blijft.

Over ALLEA

ALLEA is de Europese Federatie van Academies van Wetenschappen en Geesteswetenschappen (the European Federation of Academies of Sciences and Humanities), die meer dan 50 academies uit meer dan 40 EU- en niet-EU-landen vertegenwoordigt. Sinds haar oprichting in 1994 spreekt ALLEA namens haar leden op Europees en internationaal niveau, bevordert wetenschap als een mondiaal collectief goed en stimuleert wetenschappelijke samenwerking over grenzen en disciplines heen. Samen met haar leden heeft ALLEA als doel de condities voor wetenschappelijk onderzoek te verbeteren, het best beschikbare onafhankelijke en interdisciplinaire wetenschappelijke advies te verstrekken, en de rol van wetenschap in de maatschappij te versterken. Lees meer. Contact: secretariat@allea.org

Over EASAC

EASAC (the European Academies’ Science Advisory Council) wordt gevormd door de nationale wetenschapsacademies van de EU-lidstaten, Noorwegen, Zwitserland en het VK, en heeft als doel wetenschappelijk advies aan Europese beleidsmakers te geven. EASAC biedt zodoende de mogelijkheid om de collectieve stem van de Europese wetenschap te laten horen. Via EASAC werken de academies samen om onafhankelijk, deskundig, wetenschappelijk onderbouwd advies over de wetenschappelijke aspecten van het Europese beleid te verstrekken aan degenen die beleid maken of beïnvloeden binnen de Europese instellingen. Door gebruik te maken van de lidmaatschappen en netwerken van de academies heeft EASAC bij de uitvoering van zijn werkzaamheden toegang tot de top van de Europese wetenschap. De standpunten van EASAC zijn volledig onafhankelijk van commerciële of politieke invloed en de processen zijn open en transparant. EASAC streeft ernaar begrijpelijke, relevante en tijdige adviezen te verstrekken. Lees meer. Contact: secretariat@easac.eu

Over FEAM

FEAM is de Europese Federatie van Nationale Academies voor Geneeskunde en Medische Afdelingen van de Wetenschappelijke Academies (the European Federation of National Academies of Medicine and Medical Sections of Academies of Sciences). FEAM verenigt 23 nationale academies die gezamenlijk duizenden van de beste wetenschappers in Europa vertegenwoordigen. De missie van FEAM is het bevorderen van de samenwerking tussen Nationale Academies voor Geneeskunde en Medische Afdelingen van Wetenschappelijke Academies in Europa; het bieden van een platform om hun collectieve stem te laten horen over zaken die betrekking hebben op menselijke en dierlijke geneeskunde, biomedisch onderzoek, onderwijs en gezondheid met een Europese dimensie; en het uitbreiden van de adviserende rol die de deelnemende academies in hun eigen land over deze onderwerpen uitoefenen naar de Europese autoriteiten. Lees meer. Contact: info@feam.com

 

Gerelateerde berichten

Author: Redactie

Share This Post On

Submit a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *